Egypte verleent gratie aan kopstuk Arabische Lente na zes jaar

Prominente activist Alaa Abd el-Fattah vrijgelaten na presidentieel pardon

De Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi heeft een presidentieel pardon verleend aan de prominente activist Alaa Abd el-Fattah, waarmee een einde komt aan zijn zes jaar durende gevangenschap. De beslissing werd aangekondigd op de staatstelevisie en bevestigd door de advocaat van de activist, wat een significante ontwikkeling betekent in het mensenrechtenlandschap van Egypte.

Abd el-Fattah, een dubbele Egyptisch-Britse burger, was een leidende figuur tijdens de Arabische Lente-protesten in 2011 die de langdurige dictator Hosni Mubarak ten val brachten. Hij werd in 2021 veroordeeld voor het "verspreiden van desinformatie" en kreeg vijf jaar gevangenisstraf. Het pardon komt enkele weken nadat al-Sisi aankondigde clementie te overwegen voor de activist en enkele andere gevangenen.

Achtergrond van de Arabische Lente-activist

Alaa Abd el-Fattah komt uit een familie van prominente Egyptische activisten. Zijn vader, Ahmed Seif El-Islam Hamad, was een mensenrechtenadvocaat die zelf marteling en gevangenschap onderging onder eerdere regimes. Abd el-Fattah verwierf eerst erkenning als softwareontwikkelaar en blogger, en was medeoprichter van Egypte's eerste blogaggregators die vrije meningsuiting bevorderden.

Tijdens de Arabische Lente werd hij een symbool van de pro-democratiebeweging die door het Midden-Oosten raasde. De protesten, die eind 2010 in Tunesië begonnen, verspreidden zich snel naar Egypte waar miljoenen een einde eisten aan armoede, corruptie en politieke onderdrukking. "Het volk wil het regime ten val brengen" werd de strijdkreet die uiteindelijk het aftreden van Mubarak na 30 jaar aan de macht afdwong.

Jaren van gevangenschap en hongerstakingen

De gevangenschap van Abd el-Fattah trok internationale veroordeling en bezorgdheid van mensenrechtenorganisaties. Zijn familie uitte herhaaldelijk zorgen over zijn behandeling en beweerde dat hij leesmateriaal en goede medische zorg werd onthouden. De activist ondernam meerdere hongerstakingen uit protest, waarbij hij op een gegeven moment zeven maanden lang slechts 100 calorieën per dag consumeerde voordat hij werd opgenomen in het ziekenhuis.

Zijn zaak werd een diplomatiek issue tussen Egypte en het Verenigd Koninkrijk, waar zijn moeder Laila Soueif een hongerstaking hield buiten het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken. In december 2024 debatteerde het Britse parlement over zijn detentie, wat de internationale druk op Egyptische autoriteiten benadrukte.

Het pardon vertegenwoordigt een opmerkelijke verschuiving in Egypte's benadering van politieke gevangenen onder de regering van al-Sisi, die kritiek heeft gekregen vanwege haar mensenrechtenrecord. Hoewel de exacte timing van Abd el-Fattah's vrijlating onduidelijk blijft, signaleert de beslissing potentiële veranderingen in het politieke klimaat van Egypte. Bronnen: Reuters, NOS