EU verscherpt rijbewijsregels om verkeersdoden te verminderen

EU Neemt Strenge Maatregelen Tegen Verkeersdoden

De Europese Unie heeft ingrijpende hervormingen van de rijbewijsregelgeving aangenomen in een vastberaden poging om de bijna 20.000 jaarlijkse verkeersdoden in de lidstaten te verminderen. De nieuwe regels, goedgekeurd door EU-wetgevers in oktober 2025, vormen de belangrijkste update van de rijbewijsnormen in decennia en zijn een cruciaal onderdeel van de Vision Zero-strategie van het blok om verkeersdoden tegen 2050 te elimineren.

Grensoverschrijdende Handhaving en Digitale Innovatie

Een van de meest baanbrekende veranderingen introduceert EU-brede rijverboden voor ernstige verkeersovertredingen zoals rijden onder invloed of extreme snelheidsovertredingen. "Bijna 40 procent van de bestuurders van wie het rijbewijs in een ander land wordt ingetrokken of geschorst dan waar het is afgegeven, blijft onbestraft," onthulde de Italiaanse EU-wetgever Matteo Ricci tijdens parlementaire discussies. Dit nieuwe systeem zorgt ervoor dat sancties bestuurders over grenzen heen volgen, waardoor een belangrijke handhavingskloof wordt gedicht.

De hervormingen versnellen ook de overgang naar digitale rijbewijzen, die toegankelijk worden via mobiele telefoons terwijl de optie voor fysieke documenten behouden blijft. De Duitse Europarlementariër Jutta Paulus benadrukte de urgentie van deze veranderingen: "De hervorming is noodzakelijk omdat de wereld is veranderd. We moeten af van 20.000 doden in het verkeer per jaar en deze hervorming maakt deel uit van het pakket."

Strengere Eisen voor Nieuwe Bestuurders

Jonge bestuurders krijgen een verplichte proeftijd van twee jaar met strengere sancties voor overtredingen. De hervormingen breiden ook begeleid rijden uit in de hele EU, waardoor 17-jarigen onder toezicht mogen rijden tot ze 18 jaar zijn. Rijexamens leggen nu meer nadruk op moderne uitdagingen, waaronder afleiding door mobiel telefoongebruik, bewustzijn van dode hoeken en interactie met kwetsbare weggebruikers zoals voetgangers en fietsers.

De Duitse Europarlementariër Markus Ferber verduidelijkte belangrijke beperkingen: "Grensoverschrijdende rijbewijsontzeggingen gelden niet voor vakantiegangers die een kleine boete krijgen vanwege onwetendheid over lokale regelgeving." Dit zorgt ervoor dat de nieuwe handhavingsmaatregelen zich richten op ernstige overtreders in plaats van toeristen die kleine fouten maken.

Aanpak Tekort aan Professionele Chauffeurs

In een poging om het tekort aan werknemers in de transportsector aan te pakken, wordt de minimumleeftijd voor vrachtwagenchauffeurs verlaagd van 21 naar 18 jaar, terwijl buschauffeurs kunnen kwalificeren vanaf 21 jaar in plaats van 24. Deze veranderingen gaan gepaard met strengere opleidingseisen om veiligheidsnormen te waarborgen.

De wetgeving stelt een maximale geldigheidsduur van 15 jaar vast voor auto- en motorrijbewijzen, die kan worden teruggebracht tot 10 jaar in landen waar rijbewijzen dienen als identiteitsdocumenten. De Poolse Europarlementariër Elżbieta Łukacijewska benadrukte de flexibiliteit in de hervormingen: "Het is aan elke lidstaat om te beslissen of oudere bestuurders aanvullende tests moeten ondergaan. We hebben ervoor gezorgd dat lidstaten volledige flexibiliteit behouden bij het beoordelen van hun rijgeschiktheid."

Nationale Implementatie en Digitale Paraatheid

Lidstaten hebben drie jaar om de nieuwe regels op te nemen in nationale wetgeving, met een extra jaar voor praktische implementatie. Landen bereiden zich al voor op de digitale overgang, hoewel de paraatheid aanzienlijk varieert. De Duitse Technische Inspectie Vereniging (TÜV) heeft gewaarschuwd dat "er nog veel werk te doen is" om rijbewijzen te digitaliseren vanwege verschillende softwaresystemen die door deelstaatautoriteiten worden gebruikt.

Daarentegen verklaarde de Bulgaarse vicepremier Grozdan Karadjov dat zijn land klaar is om digitale rijbewijzen in te voeren, waarbij het ministerie van e-Government de noodzakelijke systemen al ontwikkelt.

De Verkeersveiligheidsuitdaging in Europa

De hervormingen komen er terwijl het aantal verkeersdoden in de EU in 2024 19.940 bereikte, wat een daling van 2% vertegenwoordigt ten opzichte van 2023, maar nog ver verwijderd is van de EU-doelstelling om het aantal doden tegen 2030 te halveren in vergelijking met het niveau van 2019. Aanzienlijke verschillen blijven bestaan tussen lidstaten, waarbij Zweden de veiligste wegen registreert (20 doden per miljoen inwoners) terwijl Roemenië (78/miljoen) en Bulgarije (74/miljoen) de hoogste sterftecijfers melden.

Polen heeft opmerkelijke vooruitgang geboekt met een vermindering van 35% van het aantal verkeersdoden sinds 2019 - de grootste verbetering onder alle EU-landen. Naarmate deze nieuwe rijbewijsregels de komende jaren van kracht worden, vormen ze een cruciale stap om de Europese wegen veiliger te maken voor alle gebruikers.