Nederlands
English
Onderzoekers ontdekken dat droge, uitgedroogde continentale korst verrassend sterk is, wat verklaart waarom Afrika's continentale splitsing langzaam verloopt. Oude vulkanische activiteit verwijderde water en CO2, waardoor resistente zones ontstaan die huidige vervorming vermijdt.
Geologische Ontdekking Daagt Continentale Breuktheorieën Uit
In een baanbrekende studie die lang gekoesterde geologische aannames op zijn kop zet, hebben onderzoekers van Tulane University en een internationaal team ontdekt waarom sommige continenten weerstand bieden tegen breken terwijl andere splijten. Het onderzoek, gepubliceerd in Nature, onthult dat droge, gasarme continentale korst verrassend sterk en bestand is tegen vervorming - een bevinding die verklaart waarom de continentale splitsing van Afrika veel langzamer verloopt dan verwacht.
Het Mysterie van de Oost-Afrikaanse Slenk
De studie richtte zich op het Oost-Afrikaanse Slenksysteem, een van de meest actieve continentale breukzones op Aarde waar de Afrikaanse plaat geleidelijk splitst in de Somalische en Nubische platen. Hoewel dit proces ongeveer 30 miljoen jaar geleden begon, verloopt de scheiding opmerkelijk langzaam met minder dan één centimeter per jaar. 'We hebben altijd aangenomen dat uitgerekte en uitgedunde korst zwak zou blijven en kwetsbaar voor verdere breuk,' legt Martin Musila uit, een PhD-student die mede leiding gaf aan het onderzoek. 'Maar onze bevindingen tonen precies het tegenovergestelde - uitdroging maakt de plaat sterker.'
Oude Vulkanische Uitdroging
De belangrijkste ontdekking draait om de Turkanadepressie, een laaggelegen gebied tussen Kenia en Ethiopië dat tussen 80 en 60 miljoen jaar geleden een eerdere poging tot continentale spreiding onderging. Tijdens deze periode verwijderde vulkanische activiteit water en koolstofdioxide uit diep binnen de tektonische plaat, waardoor de korst in feite werd uitgedroogd. 'Ongeveer 80 miljoen jaar geleden werden water en CO2 uit de diepe lagen van de plaat gehaald door vulkanisme,' vertelde Musila aan EurekAlert. 'Maar door uitdroging wordt de plaat juist sterker.'
Moderne Geologische Implicaties
Het onderzoeksteam gebruikte geavanceerde ondergrondse metingen, waaronder aardbevingsmonitoring en GPS-gegevens, om gedetailleerde 3D-kaarten van de ondergrond te maken. Deze kaarten toonden duidelijk aan dat huidige vervorming en vulkanische activiteit actief de dunne, droge delen van de korst vermijden. 'Ons onderzoek toont aan dat vulkanisme en plaatuitrekking de dunne en droge delen van continentale platen vermijden,' benadrukte Musila. Deze bevinding heeft diepgaande implicaties voor het begrijpen van aardbevings- en vulkaanrisico's in breukzones wereldwijd.
Bredere Wetenschappelijke Betekenis
De ontdekking daagt fundamentele aannames in plaattektoniek en continentale breuktheorie uit. Volgens Phys.org keert het onderzoek de lang gekoesterde overtuiging ondersteboven dat eenmaal uitgedunde lithosfeer zwak blijft en vatbaar voor reactivering. In plaats daarvan fungeren deze uitgedroogde secties nu als barrières voor vervorming, waarbij vulkanische en tektonische processen deze versterkte gebieden omzeilen. De bevindingen bieden ook cruciale inzichten voor het lokaliseren van minerale en energiebronnen in oude breukzones, inclusief potentiële toepassingen langs de Amerikaanse Golfkust.
De internationale samenwerking omvatte onderzoekers van Tulane University, University of Montana, Imperial College London, Addis Ababa University in Ethiopië, en universiteiten in Kenia. Hun werk toont aan dat de lithosfeer van de Aarde een 'geheugen' draagt van vroegere geologische gebeurtenissen dat miljoenen jaren later moderne tektonische processen blijft vormen.
