Oud dinofossiel herschrijft evolutie langnekdino's

Baanbrekende vondst in Argentijnse Andes

Paleontologen hebben een verbluffende ontdekking gedaan in het afgelegen Andesgebergte van Argentinië die ons begrip van dinosaurusevolutie herschrijft. Het bijna complete fossiel van een nieuwe dinosaurussoort, genaamd Huayracursor jaguensis, is opgegraven op 3000 meter hoogte in de provincie La Rioja. Met een ouderdom van ongeveer 230 miljoen jaar uit het Laat-Trias vertegenwoordigt deze opmerkelijke vondst een van de oudste dinosaurusfossielen ooit ontdekt en biedt cruciale inzichten in hoe reusachtige langnekdinosaurussen evolueerden.

Uitzonderlijke conservering en betekenis

Het fossiel, beschreven in een baanbrekende studie gepubliceerd in Nature, is uitzonderlijk goed bewaard gebleven met een deel van de schedel nog intact, een complete wervelkolom inclusief staart, en bijna complete voor- en achterpoten. Dit conserveringsniveau is extreem zeldzaam voor fossielen van deze leeftijd, wat Huayracursor jaguensis een bijzonder waardevol exemplaar maakt voor het begrijpen van vroege dinosaurusanatomie en evolutie.

Hoofdonderzoeker Martín Hechenleitner van het Argentijnse onderzoeksinstituut CONICET legde de betekenis uit: 'Deze aspecten bevestigen een zeer vroege en gelijktijdige verschijning van beide kenmerken die fundamenteel waren voor de evolutionaire geschiedenis van sauropodomorfen.' De ontdekking toont aan dat de evolutie van sauropoden - de groep die later reusachtige giganten zoals Argentinosaurus en Patagotitan zou omvatten - veel eerder begon dan eerder werd aangenomen.

Vroege evolutie van lange nekken

Wat Huayracursor bijzonder fascinerend maakt, is dat het al een aanzienlijk langere nek bezat dan andere dinosaurussen uit het Trias-tijdperk (252 tot 201 miljoen jaar geleden). Met een lengte van ongeveer 2 meter en een gewicht van ongeveer 18 kilogram vertegenwoordigt deze plantenetende dinosaurus een belangrijke tussenfase in de evolutie naar de enorme sauropoden die de Jura- en Krijt-perioden zouden domineren.

Mede-onderzoeker Agustín Martinelli benadrukte het belang van de ontdekkingslocatie: 'Het fossiel is gevonden in een relatief onontgonnen gebied waar nog weinig is gezocht naar fossielen. Dat opent de mogelijkheid tot grote ontdekkingen. Het is zeldzaam dat men kan zeggen dat er totaal nieuwe locaties zijn ontdekt, met een fauna die buitengewoon goed bewaard is gebleven en in overvloed aanwezig is.'

Nieuwe inzichten in dinosaurusdiversificatie

De ontdekkingslocatie, bekend als Quebrada Santo Domingo in het Noordelijke Precordillera-bekken, bevat andere typische Laat-Carnische fauna waaronder hyperodapedontine rhynchosauriërs, gomphodontosuchine traversodontide cynodonten en aetosauriërs. Dit breidt ons begrip uit van vroege dinosaurusevolutie in Zuid-Amerika voorbij de eerder bekende Ischigualasto-Villa Unión- en Paraná-bekkens.

Volgens het onderzoek gepubliceerd in Nature toont Huayracursor intermediaire kenmerken tussen bekende Carnische en Norische sauropodomorfen. De dinosaurus is opmerkelijk groter dan zijn Carnische tegenhangers en vertoont beginnende verlenging van halswervels, wat cruciaal bewijs levert voor de evolutionaire overgang naar verhoogde lichaamsmassa en nekverlenging in vroege Sauropodomorpha.

Hechenleitner verwacht dat Huayracursor jaguensis 'een referentie' zal worden in onderzoeken naar de vroege evolutie van sauropoden, 'en dinosauriërs in het algemeen.' De ontdekking verandert fundamenteel ons begrip van wanneer en hoe de onderscheidende kenmerken van sauropoden - met name hun lange nekken en massieve lichamen - begonnen te evolueren.

Toekomstige onderzoeksimplicaties

Het onderzoeksteam gelooft dat deze ontdekking spannende nieuwe mogelijkheden opent voor paleontologisch onderzoek in de regio. Martinelli uitte hoop op toekomstige ontdekkingen: 'Ik hoop in de toekomst op meer, soortgelijke vondsten.' De relatief onontgonnen aard van het ontdekkingsgebied suggereert dat er mogelijk nog veel meer significante fossielen wachten om te worden ontdekt.

Deze vondst biedt niet alleen nieuwe informatie over vroege dinosaurusevolutie, maar toont ook het belang aan van het verkennen van nieuwe geologische formaties en afgelegen locaties. De hooggelegen ontdekking in het Andesgebergte toont aan dat significante paleontologische schatten nog steeds kunnen worden gevonden in uitdagende omgevingen die weinig wetenschappelijke aandacht hebben gekregen.