James Webb ontdekt nieuw kosmisch object: zwartegatsterren

Revolutionaire ontdekking in diepe ruimte

Sterrenkundigen hebben met NASA's James Webb-ruimtetelescoop een baanbrekende ontdekking gedaan: een geheel nieuwe klasse van kosmische objecten genaamd zwartegatsterren of "quasisterren". Deze mysterieuze entiteiten, waargenomen als kleine rode stipjes diep in het universum op ongeveer 12 miljard lichtjaar afstand, vormen een belangrijke doorbraak in het begrip van superzware zwarte gaten.

De mysterieuze rode stipjes

Sinds 2022 heeft de James Webb-telescoop duizenden van deze raadselachtige 'little red dots' door het heelal gedetecteerd. Aanvankelijk dachten wetenschappers dat het om ultradichte sterrenstelsels, massieve sterren of materieverslindende zwarte gaten ging. Nieuw onderzoek onder leiding van het Max Planck Instituut voor Astronomie in Heidelberg wijst echter op een andere verklaring.

"We hebben sterke aanwijzingen gevonden voor een nieuw soort hemellichaam in ons vroege heelal," zegt onderzoeksleider Anna de Graaff uit Nederland.

Wat quasisterren uniek maakt

In tegenstelling tot conventionele sterren die licht genereren via kernfusie, ontbreekt dit fundamentele proces bij quasisterren. Hun extreme helderheid komt van superzware zwarte gaten in hun kernen die omringende materie verslinden en een deel omzetten in energie.

Het object met de bijnaam "The Cliff" vertoont een uitzonderlijke eigenschap: het straalt uitzonderlijk sterk rood licht uit maar bijna geen uv- of blauw licht. Deze scherpe overgang in het lichtspectrum onderscheidt het van alle bekende hemellichamen.

Wetenschappelijke betekenis

Professor Peter Jonker van de Radboud Universiteit, niet betrokken bij het onderzoek, noemt dit "een doorbraak die ons dichter brengt bij het begrijpen hoe superzware zwarte gaten in het vroege heelal ontstonden en groeiden."

Quasisterren kunnen het voorstadium zijn van superzware zwarte gaten en verklaren hoe deze kosmische reizen zo snel konden groeien na de oerknal. Volgens theoretische modellen konden deze objecten enorm zijn, mogelijk met miljoenen zonsmassa's in gasbollen die ons zonnestelsel overtreffen.

Het onderzoek, gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics, markeert een belangrijke stap voorwaarts in kosmisch begrip. Wetenschappers willen meer van deze rode stipjes analyseren om hun structuur, massa, groeisnelheid en belang in zwartegatevolutie te bepalen.