Australië herdenkt slachtoffers aanslag Bondi Beach met nationale dag

Nationale Dag van Bezinning voor Bondi Beach Aanslachtoffers

Australië houdt vandaag een plechtige Nationale Dag van Bezinning, precies een week na de verwoestende terroristische aanslag op Bondi Beach waarbij 15 mensen omkwamen tijdens een Chanoekaviering. Premier Anthony Albanese leidde de herdenkingen op de plaats van de aanslag, waar een zee van bloemen het eens zo vrolijke strandfront heeft veranderd in een gedenkplaats. Om 18:47 lokale tijd (08:47 Nederlandse tijd), het exacte moment waarop op 14 december de eerste schoten klonken, staken Australiërs door het hele land kaarsen aan en hielden een minuut stilte terwijl de vlaggen halfstok hingen op overheidsgebouwen.

Inlichtingendienstenonderzoek aangekondigd

Premier Albanese kondigde een grondig onderzoek aan naar de Australische inlichtingendiensten, waarbij hij erkende wat hij noemde 'het snel veranderende veiligheidslandschap in Australië.' Het onderzoek, dat uiterlijk april 2026 moet zijn afgerond, zal bekijken of politie en inlichtingendiensten 'de juiste bevoegdheden hebben' en voldoende samenwerkingsafspraken om het land veilig te houden. 'Onze veiligheidsdiensten moeten zo goed mogelijk voorbereid zijn op dergelijke gebeurtenissen,' zei Albanese tijdens de herdenkingsbijeenkomst.

Het onderzoek volgt op onthullingen dat 24-jarige Naveed Akram, een van de aanvallers, in 2019 was onderzocht door de Australische veiligheidsdienst ASIO voor mogelijke radicalisering maar destijds niet als bedreiging werd gezien. Zijn vader, 50-jarige Sajid Akram, had legaal een vuurwapenvergunning waarmee hij zes wapens mocht bezitten. Beiden waren recentelijk teruggekeerd van een vierweekse reis naar de zuidelijke Filipijnen, waar onderzoekers mogelijke connecties met islamitische militante groepen onderzoeken.

Wapenwetgeving en nationale inkoopprogramma

Als reactie op de aanslag heeft de Australische regering ingrijpende wapenwetwijzigingen aangekondigd, inclusief het grootste wapeninkoopprogramma sinds het bloedbad in Port Arthur in 1996. Het initiatief, waarbij kosten 50-50 worden gedeeld tussen federale en deelstaatregeringen, heeft tot doel 'overtollige, nieuw verboden en illegale vuurwapens' uit circulatie te halen. Met meer dan 4 miljoen vuurwapens momenteel in Australië - meer dan ten tijde van Port Arthur - vertegenwoordigt het programma een significante verschuiving in het nationale veiligheidsbeleid.

'Dit wordt Australië's grootste wapeninkoop sinds 1996,' bevestigde premier Albanese, verwijzend naar de hervormingen na het bloedbad in Port Arthur die leidden tot een daling van 60% in wapendodingen. De nieuwe maatregelen omvatten beperkingen op het aantal wapens dat individuen mogen bezitten, het vereisen van Australisch staatsburgerschap voor wapenvergunningen, en versnelde implementatie van een nationaal wapenregister.

Aanslagdetails en gemeenschapsreactie

De aanslag op 14 december vond plaats tijdens de eerste avond van Chanoeka in Archer Park, Bondi Beach, waar ongeveer 1.000 mensen waren samengekomen voor de 'Chanoeka aan Zee' viering. De aanvallers - vader en zoon Sajid en Naveed Akram - gebruikten een Beretta BRX1 geweer en twee Stoeger M3000 M3K jachtgeweren om vanaf een brug op de menigte te schieten. Politie schoot Sajid Akram dood tijdens een vuurgevecht, terwijl zijn zoon gewond raakte en nog steeds onder politiebewaking in het ziekenhuis ligt.

Onderzoekers vonden twee zelfgemaakte Islamitische Staat-vlaggen en explosieven in het voertuig van de aanvallers. Het incident is de dodelijkste terreuraanslag en op een na dodelijkste schietpartij in de moderne Australische geschiedenis geworden. Onder de slachtoffers waren de 10-jarige Matilda en rabbijn Eli Schlanger, hoofd van de Chabad-missie in Bondi.

De Joodse gemeenschap heeft frustratie geuit over de reactie van de regering op toenemend antisemitisme. 'We hebben de afgelopen jaren zien toenemen en voelen dat de regering te weinig heeft gedaan,' zei een gemeenschapsleider die anoniem wilde blijven. De aanslag heeft nieuwe oproepen tot sterkere haatzaaiwetgeving veroorzaakt, waarbij Albanese nieuwe wetten heeft beloofd om vervolging van haatzaaiers te vergemakkelijken.

Heldendom te midden van tragedie

Temidden van de verschrikking zijn verhalen van heldendom naar voren gekomen. Ahmed al-Ahmed, een Moslim fruitwinkelier, werd geprezen als held omdat hij een van de schutters tijdens de aanslag overmeesterde en ontwapende. Zijn acties hebben waarschijnlijk extra slachtoffers voorkomen. 'Op dat moment dacht ik niet aan religie of achtergrond - ik zag alleen mensen in gevaar,' vertelde al-Ahmed verslaggevers vanuit zijn ziekenhuisbed, waar hij herstelt van verwondingen opgelopen tijdens de confrontatie.

Terwijl Australië blijft rouwen, dient de Nationale Dag van Bezinning zowel als eerbetoon aan de slachtoffers als een schril herinnering aan de veiligheidsuitdagingen waar het land voor staat. Met het inlichtingendienstenonderzoek gaande en wapenhervormingen in uitvoering, staat het land voor moeilijke vragen over het balanceren van veiligheid, vrijheid en gemeenschapssamenhang in een steeds complexer wordend mondiaal landschap.

Voor meer informatie over het aanslagonderzoek, bezoek RFI's verslaggeving. Details over het wapeninkoopprogramma zijn te vinden bij ABC News.