Australië start grote wapenopkoop na aanslag Bondi Beach

Grootste wapenopkoopsysteem sinds Port Arthur aangekondigd

Als krachtig antwoord op de dodelijke aanslag op Bondi Beach waarbij 15 mensen omkwamen tijdens een Joods Chanoekafeest, heeft de Australische premier Anthony Albanese het grootste wapenopkoopprogramma aangekondigd sinds de historische hervormingen van Port Arthur in 1996. Het initiatief, dat op 19 december 2025 werd gepresenteerd, heeft tot doel honderdduizenden vuurwapens uit de Australische samenleving te verwijderen als onderdeel van uitgebreide wapenwetgeving.

'We moeten ervoor zorgen dat er minder wapens in onze samenleving zijn,' verklaarde Albanese tijdens een persconferentie over het plan. 'Er is absoluut geen reden waarom iemand zoveel wapens nodig heeft.' De premier wees erop dat een van de aanvallers van Bondi legaal zes vuurwapens bezat, wat volgens hem gevaarlijke lacunes in de huidige regelgeving blootlegt.

De tragedie op Bondi Beach

De aanslag op 14 december op het 'Chanoeka aan Zee'-feest bij Sydney's iconische Bondi Beach is de dodelijkste terroristische aanslag en ergste schietpartij in Australië sinds het bloedbad in Port Arthur in 1996. Volgens gedetailleerde rapporten openden een vader en zoon het vuur vanaf een verhoogde voetgangersbrug, waarbij ze 15 mensen doodden en meer dan 40 anderen verwondden tijdens een schietpartij van 8-10 minuten. De slachtoffers varieerden in leeftijd van 10 tot 87 jaar, waaronder Holocaust-overlevende Alex Kleytman en rabbijn Eli Schlanger.

De aanslag is breed veroordeeld als een daad van antisemitisch terrorisme, waarbij autoriteiten geïmproviseerde explosieven en een Islamitische Staat-vlag uit het voertuig van de aanvallers hebben geborgen. Een schutter werd door de politie gedood, terwijl de ander gewond raakte en werd gearresteerd.

Uitgebreide wapenwetgeving

Het nieuwe opkoopprogramma maakt deel uit van bredere hervormingen die unaniem zijn goedgekeurd door het Australische nationale kabinet. Deze omvatten versnelde implementatie van een Nationaal Wapenregister, beperking van het aantal wapens dat individuen mogen bezitten, restricties op bepaalde wapentypes en de eis van Australisch staatsburgerschap voor wapenvergunningen. 'Niet-burgers hebben geen wapen nodig,' benadrukte Albanese tijdens zijn aankondiging.

Het programma wordt voor 50-50 gefinancierd door de federale overheid en deelstaatregeringen, met de verwachting dat honderdduizenden vuurwapens zullen worden ingezameld en vernietigd. Hoewel specifieke details over verplichte of vrijwillige deelname nog moeten worden bepaald door deelstaatpolitieministers, vertegenwoordigt het initiatief de belangrijkste wapencontrole-inspanning van Australië in bijna drie decennia.

Historische context: De reactie op Port Arthur 1996

De huidige Australische aanpak van wapencontrole werd fundamenteel gevormd door het bloedbad in Port Arthur in 1996, waarbij 35 mensen werden gedood door een eenzame schutter. Zoals gedocumenteerd door onderzoek van RAND Corporation, leidde het resulterende National Firearms Agreement tot de vernietiging van meer dan 659.000 verboden vuurwapens via een overheidsopkoopprogramma dat ongeveer $304 miljoen aan compensatie kostte.

Dat uitgebreide beleid verbood verschillende soorten vuurwapens, waaronder zelfladende geweren en jachtgeweren, stelde een nationaal vergunningssysteem met strikte opslageisen in en implementeerde wachttijden voor aankopen. Onderzoek toont aan dat de hervormingen van 1996 leidden tot significante verminderingen van vuurwapenzelfmoorden, massa-schietpartijen en vrouwelijke moordslachtoffers.

Huidige wapensituatie

Ondanks het succes van de hervormingen van 1996 staat Australië nu voor een andere uitdaging. Volgens overheidsstatistieken zijn er momenteel meer dan 4 miljoen geregistreerde vuurwapens in Australië - meer dan er bestonden vóór het bloedbad in Port Arthur. 'We hebben nu meer vuurwapens in omloop dan ten tijde van die aanslag,' merkte Albanese op, waarmee hij de noodzaak voor hernieuwde actie uitlegde.

De aankondiging van de premier komt te midden van verhoogde veiligheidszorgen, nadat de politie onlangs zeven mannen in een voorstad van Sydney arresteerde die naar verluidt naar Bondi Beach reisden met vergelijkbare extremistische ideologieën. Hoewel ze geen wapens bij zich hadden behalve een mes, hielden terrorismebestrijdingsofficieren hen vast als voorzorgsmaatregel.

Internationale aandacht en binnenlandse reactie

De aanslag op Bondi en de Australische reactie hebben internationale aandacht getrokken, waarbij wereldleiders solidariteit met Australië hebben uitgesproken en het antisemitische geweld hebben veroordeeld. Binnenlands heeft de regering een nationale dag van bezinning gepland voor 21 december, precies een week na de aanslag.

Hoewel er enig politiek verzet is, moet de regering-Albanese eerst financieringswetgeving door het parlement krijgen, waarbij de oppositiecoalitie nog geen formele steun heeft toegezegd. Wapenrechtenactivisten hebben zorgen geuit over de reikwijdte van het programma, terwijl voorstanders van openbare veiligheid beweren dat sterkere maatregelen nodig zijn om toekomstige tragedies te voorkomen.

Terwijl Australië worstelt met deze laatste tragedie, keert de natie terug naar een bekend maar pijnlijk debat over het balanceren van individuele rechten met collectieve veiligheid - een gesprek dat bijna drie decennia geleden begon in Port Arthur en vandaag voortduurt op Bondi Beach.