VN: Klimaatplannen schieten tekort 10 jaar na Parijs

Wereldwijde Klimaatinspanningen Blijven Achter bij Parijsdoelen

Tien jaar na de historische Overeenkomst van Parijs blijven de klimaatactieplannen van de wereld gevaarlijk ontoereikend om de doelstellingen van het verdrag te halen, blijkt uit een nieuwe VN-analyse die enkele weken voor de cruciale COP30-klimaattop in Brazilië is vrijgegeven. Het UNFCCC-syntheserapport toont aan dat hoewel de uitstoot naar verwachting zal dalen, het tempo ver achterblijft bij wat nodig is om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C boven pre-industriële niveaus.

Onvolledig Beeld Door Ontbrekende Inzendingen

De meest zorgwekkende bevinding van het rapport is dat de overgrote meerderheid van de landen hun bijgewerkte klimaatplannen niet op tijd heeft ingediend, waardoor een volledige beoordeling onmogelijk is. Slechts 15 van de 194 ondertekenende landen haalden de deadline van februari 2025 voor het indienen van nieuwe Nationally Determined Contributions (NDC's). "Het feit dat de meeste landen hun officiële klimaatambities niet op tijd hebben ingediend, is een zorgwekkend teken," merkt het rapport op, wat de gebrek aan urgentie onder wereldleiders benadrukt.

Gemengde Signalering Van Grote Uitstoters

De Europese Unie, ondanks haar positie als klimaatleider, miste de indieningsdeadline volledig. Het blok gaf uiteindelijk aan te streven naar 66,3-72,5% emissiereductie tegen 2035 vergeleken met 1990-niveaus, maar de vertraagde reactie roept vragen op over implementatie. China, 's werelds grootste uitstoter, uitte intenties maar diende geen formeel plan in, terwijl de Verenigde Staten onder president Biden ambitieuze doelstellingen indienden die zijn opvolger Trump heeft gezworen te verlaten.

"Wat we zien is dat er nauwelijks is aangescherpt," zegt klimaatwetenschapper Detlef van Vuuren van de Universiteit Utrecht en het Planbureau voor de Leefomgeving. "Dit bevestigt dat we nog onvoldoende doen en helaas de situatie zelfs wat slechter is dan verleden jaar. En dat in het jaar dat we eigenlijk flinke stappen hadden willen maken."

Voorzichtige Optimisme Van VN-Klimaatchef

Ondanks de sombere bevindingen houdt VN-klimaatchef Simon Stiell enig optimisme vast. "Tien jaar na het aannemen van het Parijsakkoord kunnen we zeggen dat er echte resultaten worden geboekt," concludeerde hij. "Maar het moet sneller en eerlijker gebeuren, en die versnelling moet nu plaatsvinden." Hij hoopt dat deze versnelling zal beginnen bij de klimaattop in Brazilië en zal doorgaan in de daaropvolgende jaren.

Alarm Van Maatschappelijk Middenveld

Klimaatdeskundigen van maatschappelijke organisaties uiten diepe bezorgdheid over de bevindingen. "Tien jaar na het Klimaatakkoord van Parijs zien we een collectief falen van onze wereldleiders om de klimaatcrisis te beteugelen met fatale gevolgen voor mensen wereldwijd," zegt klimaatexpert Hilde Stroot van Oxfam Novib. "De Europese Unie behoort samen met de Verenigde Staten tot de grootste historische uitstoters van broeikasgassen, echter de EU-klimaatministers lopen al maanden te bekvechten over het EU-klimaatplan en hebben nog niets aangeleverd."

Weg Naar COP30 in Brazilië

De komende klimaattop in Belém, Brazilië, gepland om in november 2025 te beginnen, wordt de "Implementatie-COP" genoemd en vormt een cruciale test voor wereldwijde klimaat samenwerking. Volgens VN-rapporten heeft de conferentie tot doel $1,3 biljoen aan klimaatfinanciering te mobiliseren en de overgang van klimaatbeloften naar praktische implementatie te versnellen.

Van Vuuren vreest dat het huidige politieke landschap succes moeilijker maakt. "Specifiek de opstelling van de VS leidt ertoe dat we nu minder uitstootreductie hebben dan waar we verleden jaar naar keken. En wat we wel hebben, landen die wel ambities hebben geformuleerd, dat mag allemaal wel een beetje meer," gaat hij verder. "Eigenlijk is er dit jaar heel veel tegenwind. Dat blijkt ook wel uit deze analyse."

Het rapport voorspelt dat de huidige plannen slechts een emissiereductie van 17% tegen 2035 zouden bereiken vergeleken met 2019-niveaus, terwijl alternatieve berekeningen met de verklaarde intenties van landen slechts 10% reductie tonen - beide cijfers vallen dramatisch kort bij de ongeveer 50% reductie die nodig is om binnen de 1,5°C-opwarmingslimieten te blijven.