EU onderzoekt lening van bevroren Russisch geld aan Oekraïne

EU-leiders debatteren over innovatief plan voor Oekraïne

Europese Unie-leiders onderzoeken een baanbrekend voorstel om ongeveer €140 miljard aan bevroren Russische tegoeden aan Oekraïne te lenen, wat een significante escalatie betekent in Westerse pogingen om Kiev financieel te steunen tegen Russische agressie. Het plan, besproken tijdens de EU-top in Kopenhagen, vertegenwoordigt een creatieve aanpak om de enorme bedragen te gebruiken die sinds de Russische invasie in Oekraïne in 2022 zijn bevroren.

Het juridische kader

Het voorstel, gepromoot door Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, zou geen directe confiscatie van Russische activa inhouden, maar eerder een leenmechanisme creëren waarbij Oekraïne het geld alleen hoeft terug te betalen als Rusland Oekraïne compenseert voor oorlogsschade. 'Rusland is de dader. Zij veroorzaken de schade en daar moeten ze verantwoordelijk voor worden gehouden,' zei Von der Leyen, waarbij ze de juridische degelijkheid van het plan benadrukte.

Volgens Euractiv zou de aanpak van de Commissie Moskou's fondsen "mobiliseren" zonder het eigendom aan te tasten, waardoor eenzijdige onteigening die internationaal recht zou kunnen schenden wordt vermeden.

Belgisch verzet en financiële zorgen

Het plan krijgt significant verzet van België, waar ongeveer 90% van de bevroren Russische tegoeden wordt beheerd door Euroclear in Brussel. Belgisch premier Alexander De Croo heeft sterke bedenkingen geuit en waarschuwde dat 'It ain't gonna happen, das wird niemals passieren' - wat zijn ferme verzet tegen het voorstel aangeeft.

De zorgen van België komen voort uit meerdere factoren. Het land ontvangt ongeveer €1,3 miljard per jaar aan belastinginkomsten van de bevroren tegoeden, die het wil gebruiken voor militaire uitgaven. Daarnaast vreest België potentiële juridische claims van Rusland en wil garanties dat het niet alleen de financiële risico's hoeft te dragen. Zoals gerapporteerd door Financial Focus Hub heeft België ferm verzet uitgesproken, verwijzend naar onacceptabele financiële en stabiliteitsrisico's.

Dringende financiële behoeften van Oekraïne

Oekraïne heeft de financiële steun dringend nodig terwijl het zich blijft verdedigen tegen Russische agressie. Mykola Joerlov van het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken vertelde de NOS: 'Dit is precies wat wij gevraagd hebben vanaf de dag dat deze tegoeden bevroren zijn. Ze moeten gebruikt worden zodat Oekraïne zich kan verdedigen.'

De situatie is dringender geworden na veranderingen in het Amerikaanse beleid. Voordat Donald Trump terugkeerde naar het Witte Huis, dekten Amerikanen een significant deel van Oekraïnes uitgaven, maar deze financiering is aanzienlijk verminderd, waardoor de druk op Europese landen om steun te verlenen is toegenomen.

Internationale context en juridische uitdagingen

Het voorstel komt terwijl Westerse landen innovatieve manieren zoeken om Oekraïne te steunen terwijl ze complexe juridische en financiële overwegingen navigeren. Volgens Reuters blijft de EU voorzichtig over potentiële juridische complicaties, omdat het gebruik van bevroren soevereine activa complexe vragen over internationaal recht oproept.

Rusland heeft het Europese plan al bestempeld als 'diefstal' en gedreigd landen en individuen aan te klagen die betrokken zijn bij wat het het stelen van Russisch geld noemt. De reactie van het Kremlin onderstreept de diplomatieke spanningen rond het voorstel.

Volgende stappen en politieke dynamiek

Ondanks de constructieve gesprekken in Kopenhagen hebben EU-leiders nog geen consensus bereikt over het plan. Demissionair premier Schoof merkte op dat verder onderzoek nodig is, met name om de zorgen van België aan te pakken. Het voorstel vertegenwoordigt een delicate balans tussen het ondersteunen van Oekraïnes verdedigingsbehoeften en het handhaven van financiële stabiliteit binnen de EU.

Zoals Radio Free Europe rapporteert, zou het plan het overdragen van ongeveer €176 miljard aan bevroren Russische tegoeden in Euroclear naar een Special Purpose Vehicle inhouden in ruil voor zero-coupon obligaties, waarbij Oekraïne tot €140 miljard aan leningen zou ontvangen.

De uitkomst van deze discussies zal zowel Oekraïnes vermogen om zijn verdediging tegen Russische agressie voort te zetten als het bredere geopolitieke landschap van Europees-Russische relaties significant beïnvloeden.