Wereldwijd tekort aan zorgpersoneel bereikt crisisniveau

WHO slaat alarm over zorgpersoneelstekort

De Wereldgezondheidsorganisatie heeft een dringende oproep gedaan voor noodmaatregelen om wat zij omschrijft als een "catastrofaal" wereldwijd tekort aan zorgpersoneel aan te pakken. Volgens recente WHO-gegevens kampt de wereld met een tekort van ongeveer 4,3 miljoen zorgprofessionals, waaronder verpleegkundigen, artsen en ondersteunend personeel.

Kritieke tekorten in meerdere regio's

De crisis is het meest acuut in Zuidoost-Azië en Afrika, waar zorgsystemen moeite hebben om basisdiensten te handhaven. Landen zoals Malawi illustreren de extreme uitdagingen, met slechts één gekwalificeerde cardioloog voor het hele land en zorgsystemen die tot de laagste wereldwijd behoren, ondanks dat ze niet door burgeroorlogen worden getroffen.

Oorzaken van de crisis

Het tekort is het gevolg van decennia van onderinvestering in opleiding, training, lonen en werkomstandigheden van zorgpersoneel. Zorgprofessionals noemen tal van uitdagingen, waaronder moeilijke werkomstandigheden, constante roosterwijzigingen, werkoverload, ontoereikende beloning en gebrek aan erkenning van superieuren. De COVID-19-pandemie verergerde deze problemen, wat leidde tot wijdverbreide burn-out en vervroegde uittreding.

WHO's noodactieplan

De Wereldgezondheidsorganisatie dringt er bij regeringen en belanghebbenden op aan om uiterlijk 2030 minstens 6 miljoen nieuwe verpleegkundigenbanen te creëren, vooral in lage- en middeninkomenslanden. De noodmaatregelen omvatten:

• Massale investeringen in opleidings- en trainingsprogramma's voor zorgpersoneel
• Verbeterde werkomstandigheden en concurrerende lonen
• Betere retentie-incentives en carrièremogelijkheden
• Internationale samenwerking voor workforce-sharing en training
• Verbeterde mentale gezondheidsondersteuning voor bestaand zorgpersoneel

Wereldwijde impact en gevolgen

Het tekort treft ongeveer 50% van de wereldwijde zorgarbeidskracht, wat neerkomt op ongeveer 27 miljoen mensen wereldwijd. Verpleegkundigen en verloskundigen vormen ongeveer de helft van deze beroepsbevolking. De gevolgen zijn ernstig: verminderde zorgkwaliteit, langere wachttijden, hogere sterftecijfers en overweldigde zorgsystemen die niet op noodsituaties kunnen reageren.

Lange termijn oplossingen nodig

Experts benadrukken dat kortetermijnoplossingen dit diepgewortelde probleem niet zullen oplossen. Duurzame oplossingen vereisen uitgebreide hervormingen van de gezondheidszorgsystemen, waaronder betere financiering, verbeterde infrastructuur en het aanpakken van de oorzaken van ontevredenheid onder werknemers. De WHO waarschuwt dat zonder onmiddellijke actie zorgsystemen wereldwijd het risico lopen in te storten, vooral in kwetsbare regio's.