ECB gaat naar volgende fase digitaal euro-project

Eurostelsel zet stappen naar invoering digitale euro

De Europese Centrale Bank heeft een belangrijke stap gezet in haar ambitie voor een digitale munt, waarbij de Raad van Bestuur de overgang naar de volgende fase van het digitale euro-project heeft goedgekeurd. Deze beslissing volgt op de succesvolle afronding van de voorbereidingsfase die in november 2023 begon, wat een cruciale mijlpaal markeert in Europa's weg naar een digitale centralebankmunt (CBDC).

Tijdlijn en implementatiestrategie

Het Eurostelsel heeft een duidelijk tijdpad uitgestippeld voor de ontwikkeling van de digitale euro. Als Europese wetgevers de nodige regelgeving in 2026 aannemen, zou het project al in midden 2027 kunnen beginnen met proefoefeningen en eerste transacties. Het gehele Eurostelsel zou dan klaar moeten zijn voor een mogelijke eerste uitgifte van de digitale euro tijdens 2029.

ECB-president Christine Lagarde benadrukte het belang van dit initiatief: 'De euro, ons gedeelde geld, is een vertrouwd teken van Europese eenheid. We werken eraan om zijn meest tastbare vorm – contant eurogeld – toekomstbestendig te maken, door onze bankbiljetten te herontwerpen en te moderniseren en voor te bereiden op de uitgifte van digitaal geld.'

Strategisch belang en voordelen

De digitale euro vertegenwoordigt een strategisch antwoord op veranderende betaalgewoonten en het afnemende gebruik van fysiek contant geld. Volgens ECB-gegevens is het gebruik van contant geld bij fysieke verkooppunten aanzienlijk gedaald van 72% naar 52% in volume tussen 2019 en 2024. De digitale euro heeft tot doel contant geld aan te vullen door de voordelen ervan – eenvoud, privacy, betrouwbaarheid en beschikbaarheid in het hele eurogebied – naar digitale betalingen te brengen.

ECB-bestuurslid Piero Cipollone, die voorzitter is van de taskforce voor de digitale euro, benadrukte de bredere implicaties: 'Dit is niet alleen een technisch project maar een collectieve inspanning om het Europese monetaire stelsel toekomstbestendig te maken. Een digitale euro zal ervoor zorgen dat mensen ook in het digitale tijdperk de voordelen van contant geld genieten. Daarmee zal het de veerkracht van het Europese betalingslandschap vergroten, kosten voor ondernemers verlagen en een platform creëren voor private bedrijven om te innoveren, op te schalen en te concurreren.'

Kostenstructuur en financiële overwegingen

Het Eurostelsel heeft gedetailleerde kostenramingen voor het project verstrekt. Totale ontwikkelingskosten, inclusief zowel extern als intern ontwikkelde componenten, worden geschat op ongeveer €1,3 miljard tot de eerste uitgifte die in 2029 wordt verwacht. Alleen externe ontwikkelingskosten worden geraamd op ongeveer €265 miljoen. Daaropvolgende jaarlijkse operationele kosten worden vanaf 2029 geraamd op ongeveer €320 miljoen per jaar.

Deze kosten worden gedragen door het Eurostelsel, vergelijkbaar met hoe het momenteel de productie en uitgifte van fysieke eurobankbiljetten dekt. De centrale bank verwacht dat deze uitgaven worden gecompenseerd door gegenereerde seigniorage, zelfs als digitale euro-aanhoudingen relatief klein blijven in vergelijking met fysieke bankbiljetten in omloop.

Technische en marktvoorbereiding

De volgende fase zal zich richten op drie hoofdgebieden: technische gereedheid, marktbetrokkenheid en ondersteuning van het wetgevingsproces. Technische voorbereidingen omvatten het ontwikkelen van de fundamentele systemen van de digitale euro en het uitvoeren van proefactiviteiten. Marktbetrokkenheid omvat samenwerking met betalingsaanbieders, ondernemers en consumenten om het rulebook af te ronden en gebruikersonderzoek uit te voeren.

Uitgebreid gebruikersonderzoek door het Eurostelsel heeft een sterke vraag naar een eenvoudige, betrouwbare en veilige betaalervaring aan het licht gebracht. Volgens bevindingen gepubliceerd in een apart rapport gaf 66% van de ondervraagde consumenten aan interesse te hebben om de digitale euro te proberen, waarbij kleine ondernemers vooral ondersteunend waren vanwege mogelijke verlagingen van transactiekosten.

Wettelijk kader en Europese steun

Het project sluit aan bij oproepen van Europese leiders om de voortgang van de digitale euro te versnellen, zoals recentelijk benadrukt tijdens de Eurotop van oktober 2025. De ECB ondersteunt actief het voorstel van de Europese Commissie om het recht om met contant geld te betalen te versterken terwijl ze de digitale euro-wetgeving voortzet.

De definitieve beslissing van de Raad van Bestuur over het al dan niet uitgeven van een digitale euro, en op welke datum, zal alleen worden genomen zodra de wetgeving formeel is aangenomen door Europese medewetgevers. Het Eurostelsel heeft zich ertoe verbonden zijn voorbereidingen flexibel uit te voeren, waarbij afstemming met het wetgevingsproces wordt gegarandeerd terwijl de gereedheid voor mogelijke uitgifte behouden blijft.

Naarmate Europa dichter bij de verwezenlijking van zijn digitale muntambities komt, vertegenwoordigt het digitale euro-project een uitgebreide inspanning om monetaire soevereiniteit te behouden, betalingsveerkracht te vergroten en Europeanen een vertrouwde openbare digitale betaaloptie te bieden in een steeds digitalere economie.