Meta zwicht voor EU-druk en past Instagram-advertenties aan

Meta buigt voor EU-regeldruk

In een belangrijke overwinning voor Europese digitale regelgeving heeft Meta Platforms ingestemd met een ingrijpende wijziging van zijn omstreden advertentiemodel op Facebook en Instagram voor gebruikers in de Europese Unie. Het techbedrijf introduceert in januari 2026 een nieuwe optie waarmee gebruikers kunnen kiezen tussen volledig gepersonaliseerde advertenties met uitgebreide datatracking of een privacyvriendelijker alternatief met beperkte tracking.

Dit besluit volgt op maanden van intense druk van de Europese Commissie, die Meta in april 2025 een boete van €200 miljoen had opgelegd voor overtreding van de Digital Markets Act (DMA). De Commissie oordeelde dat Meta's 'betaal-of-toestem'-model – waarbij gebruikers moesten kiezen tussen betalen voor advertentievrij gebruik of toestemming geven voor uitgebreide datatracking – in strijd was met de DMA-eis voor eerlijke concurrentie en gebruikerskeuze.

Doorbraak in DMA-handhaving

De Digital Markets Act, die in mei 2023 volledig van kracht werd, vertegenwoordigt Europa's meest ambitieuze poging om de marktmacht van Big Tech in te perken. De wetgeving wijst bepaalde grote platforms aan als 'poortwachters' en legt specifieke verplichtingen op om eerlijke concurrentie te garanderen. Volgens de aankondiging van de Europese Commissie markeert Meta's toezegging een belangrijke mijlpaal in naleving.

'Dit is een overwinning voor Europese consumenten die eindelijk een echte keuze krijgen over hoe hun data wordt gebruikt,' zei Margrethe Vestager, uitvoerend vicevoorzitter van de Europese Commissie voor een digitaal tijdperk. 'De DMA werkt zoals bedoeld – door ervoor te zorgen dat poortwachters gebruikers niet kunnen dwingen tot oneerlijke keuzes.'

Wat verandert er voor gebruikers

Vanaf januari 2026 zien EU-gebruikers van Facebook en Instagram een nieuwe optie in hun instellingen. Ze kunnen kiezen tussen twee advertentiemodellen:

1. Volledige personalisatie: Gebruikers stemmen in met het delen van uitgebreide persoonlijke data over Meta's platforms heen, en ontvangen sterk gerichte advertenties op basis van hun browsegeschiedenis, interesses en online gedrag.

2. Beperkte personalisatie: Gebruikers delen aanzienlijk minder persoonlijke informatie, en ontvangen advertenties voornamelijk op basis van contextuele factoren zoals de inhoud die ze bekijken in plaats van hun persoonlijk profiel.

De wijzigingen vertegenwoordigen een fundamentele verschuiving ten opzichte van Meta's vorige aanpak. Zoals opgemerkt in de berichtgeving van The Verge, is dit de eerste keer dat Meta dergelijke gedetailleerde controle over advertentievoorkeuren op zijn sociale netwerken aanbiedt.

De regelgevingsstrijd

Meta's naleving kwam niet gemakkelijk. Het bedrijf tekende aanvankelijk beroep aan tegen de boete van €200 miljoen, en noemde het besluit van de Commissie 'onjuist en onwettig' in juridische documenten. Volgens The Register voerde Meta aan dat nationale rechtbanken in Frankrijk, Denemarken en Duitsland vergelijkbare bedrijfsmodellen hadden gesteund en dat de Commissie een onwerkbaar bedrijfsmodel oplegde.

De dreiging van aanvullende boetes – die kunnen oplopen tot 5% van Meta's dagelijkse wereldwijde omzet – bleek echter overtuigend. De Europese Commissie maakte in de zomer van 2025 duidelijk dat voortdurende niet-naleving tot verdere sancties zou leiden.

Bredere implicaties voor techregulering

Deze ontwikkeling vertegenwoordigt een belangrijke testcase voor de effectiviteit van de DMA. Zoals analyse aantoont, heeft de EU zijn regulerende aanpak tegen Big Tech in 2025 geïntensiveerd, waarbij zes bedrijven zijn aangewezen als 'poortwachters' die met meerdere onderzoeken te maken hebben.

De Meta-zaak is bijzonder belangrijk omdat deze het kernbedrijfsmodel van sociale mediaplatforms aanpakt: advertenties op basis van gebruikersdata. 'Dit schept een precedent voor hoe digitale platforms monetisering moeten afwegen tegen gebruikersrechten,' legde digital policy analist Maria Schmidt uit. 'Andere bedrijven zullen dit nauwlettend volgen bij het ontwerpen van hun eigen nalevingsstrategieën.'

Wat volgt er

De Europese Commissie zal Meta's implementatie van het nieuwe advertentiemodel gedurende 2026 monitoren. Ambtenaren zijn van plan gebruikersfeedback te verzamelen en te beoordelen of de wijzigingen een echt alternatief bieden voor de vorige 'betaal-of-toestem'-aanpak.

Ondertussen staat Meta voor aanhoudende regelgevingsuitdagingen in Europa. Het bedrijf wordt momenteel onderzocht voor de integratie van AI-functies in WhatsApp, en blijft het complexe landschap van EU-digitale regelgeving navigeren, waaronder de GDPR en Digital Services Act.

Voor de ongeveer 400 miljoen maandelijkse actieve gebruikers van Facebook en Instagram in Europa beloven de wijzigingen meer controle over hun digitale privacy. Of dit een betekenisvolle verschuiving vertegenwoordigt in hoe techgiganten opereren of slechts een nalevingsoefening is, moet nog blijken naarmate de implementatiedatum van 2026 nadert.