Dagelijkse Israëlische aanvallen ondermijnen broze Libanon-wapenstilstand

Staakt-het-vuren schendingen gaan door ondanks akkoord

Bijna een jaar nadat een door de VS bemiddelde wapenstilstand vrede aan de Israëlisch-Libanese grens moest brengen, ondermijnen dagelijkse Israëlische militaire operaties de broze wapenstilstand. Volgens cijfers van het Libanese ministerie van Volksgezondheid zijn meer dan 270 Libanezen gedood sinds het staakt-het-vuren van november 2024 van kracht werd, waarbij het Israëlische leger bijna dagelijks aanvallen uitvoert in Zuid-Libanon.

'We hebben sinds het begin van het staakt-het-vuren 940 Israëlische artilleriebeschietingen op Libanon waargenomen,' zegt UNIFIL-woordvoerder Kandice Ardiel vanuit Zuid-Libanon. 'In dezelfde periode is er slechts 21 keer vanuit Libanon richting Israël geschoten.'

VN documenteert wijdverspreide schendingen

De VN-vredesmissie UNIFIL heeft meer dan 6.600 schendingen van het Libanese luchtruim door Israëlische drones en vliegtuigen gedocumenteerd, met vluchten die niet alleen langs de grens plaatsvinden maar diep in het Libanese grondgebied en boven de hoofdstad Beiroet. De VN heeft sinds het begin van het staakt-het-vuren ongeveer 100 Israëlische luchtaanvallen op Libanees grondgebied geregistreerd, voornamelijk uitgevoerd door drones.

Israël bezet nog steeds vijf strategische heuvelposities op Libanees grondgebied ondanks afspraken om zich terug te trekken. De Israëlische regering houdt vol dat deze acties noodzakelijk zijn voor zelfverdediging tegen Hezbollah in de grensregio, maar VN-experts stellen dat het geweld vooral leidt tot toenemende burgerdoden en grootschalige verwoesting van woningen, scholen en landbouwgrond.

Regionale strategie en Gaza-verband

Libanese analist Ali Rizk ziet de voortdurende militaire druk als onderdeel van een bredere Israëlische strategie. 'De aanhoudende schendingen van het staakt-het-vuren zijn onderdeel van Israëls pogingen om vast te houden aan wat het in de oorlog heeft bereikt - een verzwakt Hezbollah,' legt Rizk uit. 'Israël zal niets nalaten om te voorkomen dat Hezbollah zijn vroegere kracht herwint.'

Rizk ziet een verband tussen aanvallen op Libanon en bredere regionale ontwikkelingen. 'Na de wapenstilstand in Gaza is er een duidelijke toename van Israëlische schendingen, waaronder dronevluchten boven Beiroet,' merkt hij op. 'Er lijkt een verband te bestaan tussen de afnemende intensiteit van het Israëlische geweld in Gaza en de toenemende intensiteit ervan in Libanon.'

Beperkte militaire capaciteit van Libanon

De Libanese regering heeft plannen aangekondigd om Hezbollah tegen het einde van 2025 te ontwapenen, maar staat voor aanzienlijke uitdagingen. Het land worstelt met een diepe economische crisis en een leger met onvoldoende capaciteit. Momenteel zijn 9.300 Libanese militairen gestationeerd ten zuiden van de rivier Litani, maar uitbreiding van dit aantal vereist internationale hulp.

Dit komt terwijl de UNIFIL-missie zich voorbereidt op een geleidelijke terugtrekking tegen eind 2026, wat de druk op het Libanese leger verder zal vergroten. De VN-Veiligheidsraad heeft de laatste verlenging van UNIFIL goedgekeurd tot december 2026, gevolgd door een terugtrekkingsperiode van één jaar.

Internationale druk en diplomatieke inspanningen

De Verenigde Staten en Frankrijk, die garant staan voor de wapenstilstand, dringen aan op uitvoering van het Libanese ontwapeningsplan. De Amerikaanse gezant Thomas Barrack waarschuwde in een uitgebreide verklaring dat 'als Beiroet blijft aarzelen, Israël mogelijk eenzijdig zal handelen en de gevolgen ernstig zullen zijn.'

Volgens Barrack bevindt Libanon zich momenteel in 'een fragiele rust zonder vrede, met een leger zonder gezag en een regering zonder controle.' De diplomaat, bekend om zijn directe toon, noemde de situatie 'een kantelpunt' voor de toekomst van het gebied ten oosten van de Middellandse Zee.

Binnen de sjiitische gemeenschap groeit echter de kritiek op buitenlandse inmenging. Hezbollah-leider Naim Qassem noemde ontwapenen 'ondenkbaar zolang Israël Libanees grondgebied bezet houdt.'

Humanitaire impact en wederopbouwuitdagingen

Tussen oktober 2024 en januari 2025 meldden mensenrechtenorganisaties dat meer dan 10.000 Libanese gebouwen en landbouwgebieden werden verwoest, waardoor dorpen in het zuiden grotendeels onbewoonbaar werden. De voortdurende verwoesting bemoeilijkt wederopbouwpogingen en verdiept de economische crisis van Libanon.

UNIFIL-militairen vinden af en toe nog oude wapenopslagplaatsen in Zuid-Libanon, maar volgens woordvoerder Ardiel is er 'geen sprake van een hernieuwde militaire opbouw van Hezbollah.' Ze voegt toe dat 'Israël zegt dat het doelen aanvalt die aan Hezbollah zijn gelinkt, maar daar is geen enkel bewijs voor geleverd.'

De situatie blijft precair terwijl Libanon probeert te navigeren tussen internationale druk voor ontwapening, binnenlandse politieke realiteiten en de voortdurende dreiging van hernieuwd conflict langs zijn zuidelijke grens.