Frankrijk geeft gestolen dinosaurus skelet terug aan Mongolië

Historische teruggave van 70 miljoen jaar oud fossiel

In een belangrijke ceremonie in Parijs op 8 december 2025 heeft Frankrijk officieel een gestolen dinosaurus skelet teruggegeven aan Mongolië, wat een grote overwinning betekent in de strijd tegen illegale fossielenhandel. Het fossiel, geïdentificeerd als een Tarbosaurus bataar - vaak de Aziatische neef van de Tyrannosaurus rex genoemd - werd in 2015 gestolen uit de Gobiwoestijn in Mongolië en later in beslag genomen door de Franse douane nadat het via Zuid-Korea was gesmokkeld.

Een wetenschappelijke en culturele schat

De Franse minister van Publieke Diensten Amelie de Montchalin leidde de overdrachtsceremonie, waar ze het fossiel beschreef als 'een uiterst zeldzame wetenschappelijke en culturele schat.' 'Vandaag gaat een stuk van de Gobiwoestijn terug naar zijn geboorteland,' verklaarde ze tijdens de gebeurtenis. 'Het is de teruggave van een wetenschappelijke en culturele schat die tot het erfgoed van Mongolië behoort.'

Het skelet, geschat op 70 miljoen jaar oud, vertegenwoordigt een van de meest complete Tarbosaurus exemplaren ooit teruggevonden. Naast het hoofd skelet gaf Frankrijk ook ongeveer 30 andere items terug, waaronder dinosauruseieren en aanvullende fossiele fragmenten. Toen het oorspronkelijk in beslag werd genomen in 2015, werd het skelet gewaardeerd op ongeveer €700.000, maar experts schatten nu dat de waarde is gestegen tot tussen €1,5 en €2,5 miljoen vanwege stijgende marktprijzen voor zeldzame fossielen.

De Tarbosaurus Bataar: Azië's apex roofdier

De Tarbosaurus bataar was een massieve vleesetende dinosaurus die Azië domineerde tijdens het Laat-Krijt tijdperk, ongeveer 70-66 miljoen jaar geleden. Volgens paleontologisch onderzoek mat dit apex roofdier ongeveer 10 meter lang, stond 3 meter hoog bij de heupen en woog tot 4,5-5 ton. Het bewoonde vochtige overstromingsvlaktes in wat nu de Gobiwoestijn regio is, en joeg op grote plantenetende dinosaurussen zoals hadrosaurussen en sauropoden.

Zoals beschreven in wetenschappelijke literatuur had Tarbosaurus onderscheidende kenmerken, waaronder een uniek kaakvergrendelingsmechanisme, ongeveer 60 grote tanden en de kleinste armen in verhouding tot lichaamsgrootte onder tyrannosauriden. Het is nauw verwant aan de Noord-Amerikaanse Tyrannosaurus rex, waarbij sommige experts ze als synoniem beschouwen, hoewel de meeste aanhouden dat het aparte soorten binnen dezelfde familie zijn.

Mongolië's strijd tegen fossielensmokkel

De Mongoolse minister van Cultuur en Sport Undram Chinbat uitte diepe dankbaarheid voor de teruggave en verklaarde: 'Het is voor mij en alle Mongolen heel belangrijk dat de fossielen terug zijn.' De minister benadrukte dat de fossielen restauratie en wetenschappelijke studie zullen ondergaan voordat ze worden tentoongesteld in een gepland museum in Mongolië.

Deze repatriëring maakt deel uit van Mongolië's bredere inspanningen om gestolen fossielen terug te eisen die sinds de Amerikaanse ontdekkingsreiziger Roy Chapman Andrews een eeuw geleden voor het eerst dinosauruseieren in de Gobiwoestijn ontdekte, illegaal zijn uitgevoerd. Volgens de Mongoolse wet worden alle in het land ontdekte fossielen beschouwd als staatseigendom en is hun export zonder toestemming strikt verboden.

De Eric Prokopi connectie

De zaak is verbonden met een groter netwerk van fossielensmokkeloperaties, meest opvallend met betrokkenheid van de Amerikaanse fossielenhandelaar Eric Prokopi. In 2014 werd Prokopi veroordeeld tot drie maanden gevangenisstraf voor het smokkelen van dinosaurusbotten, waaronder een Tarbosaurus bataar skelet dat voor meer dan $1 miljoen op een veiling werd verkocht. Volgens Amerikaanse justitiële documenten bekende Prokopi schuldig te zijn aan het illegaal importeren van fossielen uit Mongolië en China tussen 2010-2012 door douanedocumenten te vervalsen.

Prokopi, door aanklagers beschreven als een 'eenmans zwarte markt in prehistorische fossielen,' werkt sindsdien samen met autoriteiten om andere gestolen exemplaren terug te vinden. Zijn zaak verminderde de zwarte markt voor gesmokkelde fossielen in de Verenigde Staten aanzienlijk en benadrukte het internationale karakter van illegale fossielenhandel.

Betrokkenheid van beroemdheden: De Nicolas Cage zaak

Dit is niet de eerste hoogwaardige teruggave van Mongoolse dinosaurusfossielen. In 2015 gaf acteur Nicolas Cage vrijwillig een Tarbosaurus bataar schedel terug die hij voor $276.000 had gekocht op een veiling in 2007. De schedel was illegaal gesmokkeld uit Mongolië's Gobiwoestijn en was ten onrechte gelabeld als 'fossiele steenfragmenten' om door de Amerikaanse douane te komen.

Cage werd niet beschuldigd van enig wangedrag, aangezien hij het fossiel te goeder trouw had gekocht met een echtheidscertificaat. Echter, zodra de illegale herkomst werd ontdekt, gaf hij de schedel prompt terug aan de Mongoolse autoriteiten. De acteur betaalde effectief ongeveer $40.000 per jaar om de schedel zeven jaar te 'huren' voor repatriëring.

Internationale samenwerking en toekomstige implicaties

De succesvolle teruggave van het Tarbosaurus skelet vertegenwoordigt groeiende internationale samenwerking in de strijd tegen de illegale fossielenhandel. Franse autoriteiten werkten nauw samen met Mongoolse functionarissen gedurende het onderzoek en repatriëringsproces. De zaak zet een belangrijk precedent voor andere landen die illegaal verkregen fossielen bezitten.

Volgens experts zijn duizenden fossielen uit Mongolië verdwenen sinds dinosauruseieren daar een eeuw geleden voor het eerst werden ontdekt. Het land heeft actief geprobeerd verloren relikwieën terug te eisen van buitenlandse musea en privécollecties wereldwijd. Deze succesvolle repatriëring kan andere landen aanmoedigen om hun fossielencollecties te herzien en illegaal verkregen exemplaren terug te geven.

Het teruggegeven Tarbosaurus skelet zal nu zorgvuldige restauratie ondergaan door Mongoolse paleontologen voordat het aan het publiek wordt getoond. Zoals minister Chinbat opmerkte: 'Deze fossielen zijn niet alleen botten - ze maken deel uit van onze nationale identiteit en wetenschappelijk erfgoed.' De teruggave vertegenwoordigt zowel een culturele thuiskomst als een significante boost voor de Mongoolse paleontologie, waardoor lokale wetenschappers een van de belangrijkste prehistorische roofdieren van hun land uit eerste hand kunnen bestuderen.