Linkse Coalitie Zegeviert met Krappe Meerderheid in Noorwegen
De linkse coalitie onder leiding van premier Jonas Gahr Støre heeft de Noorse parlementsverkiezingen nipt gewonnen, zo blijkt uit exitpolls die maandagavond zijn vrijgegeven. De Arbeiderspartij en haar bondgenoten lijken voldoende zetels te hebben behaald om een regering te vormen, waardoor Støre aan de macht kan blijven.
Verkiezingsuitslag en Politiek Landschap
Exitpolls van de Noorse publieke omroep NRK geven aan dat de Arbeiderspartij, samen met vier kleinere bondgenoten, 89 zetels heeft behaald in het 169 zetels tellende Storting. Dit geeft hen een krappe meerderheid, aangezien 85 zetels nodig zijn om te regeren. Het rechtse blok, geleid door de conservatieve Høyre-partij en de populistische Vooruitgangspartij, behaalde volgens dezelfde peilingen 80 zetels.
"Dit is een overwinning voor stabiliteit en progressief beleid in uitdagende tijden," zei een woordvoerder van de Arbeiderspartij.
Economische Kwesties Domineren Campagne
De verkiezingscampagne concentreerde zich vooral op economische kwesties, waarbij inflatie en vermogensbelasting bijzonder controversieel waren. Ongeveer 4,3 miljoen Noren waren gerechtigd om te stemmen bij deze nauwlettend gevolgde verkiezingen.
Rechtse partijen pleitten voor verlaging of afschaffing van de vermogensbelasting, met het argument dat te veel Noren erdoor worden belast zonder voldoende middelen te hebben. De Arbeiderspartij verdedigde daarentegen het behoud van de belasting en beweerde dat afschaffing de staat ongeveer 3,3 miljard euro per jaar zou kosten.
Terugkeer Stoltenberg Versterkt Arbeiderspartij
De heropleving van de Arbeiderspartij in recente maanden wordt deels toegeschreven aan de terugkeer van oud-premier en NAVO-chef Jens Stoltenberg. Hoewel hij niet meedeed aan de verkiezingen, heeft Stoltenberg aangegeven open te staan voor een ministerspost in de nieuwe regering.
"Het 'Stoltenberg-effect' heeft ongetwijfeld geholpen bij het consolideren van steun voor de Arbeiderspartij tijdens deze cruciale verkiezing," merkte politiek analist Erik Lund op.
Energiebeleid en Internationale Context
In tegenstelling tot eerdere verkiezingen kregen klimaatverandering en het uitfaseren van olie- en gaswinning minder aandacht. Sinds de Russische invasie in Oekraïne is Noorwegen de grootste gasleverancier van de Europese Unie geworden, onder druk van Europese buurlanden om de levering te handhaven.
Rechtse partijen pleitten voor voortzetting van boringen, terwijl linkse partijen de overgang naar hernieuwbare energie benadrukten. De verkiezing ging ook over het enorme Noorse staatsfonds, gewaardeerd op meer dan 1,7 biljoen euro, en debatten over zijn investeringsstrategieën, inclusief desinvesteren uit Israëlische bedrijven.
De Arbeiderspartij regeert sinds januari 2025 als minderheidsregering, toen de Centrumpartij de coalitie verliet vanwege meningsverschillen over energiebeleid in relatie tot de Europese Unie.