Ongekende warmte in het Arctische land
IJsland kende een meteorologische anomalie op kerstavond, met temperaturen die opliepen tot een recordbrekende 19,8°C in Seydisfjördur, een dorp in het oosten van het land. Dit is de hoogste temperatuur ooit gemeten in IJsland in december, wat vorige records verbreekt en typische winterverwachtingen tart. De meting vond plaats om 23:00 uur lokale tijd, wat de ongebruikelijke aard van deze warme periode benadrukt.
Warmer dan zomergemiddelden
Normaal gesproken ligt het gemiddelde in Seydisfjördur rond -5°C in december, met zomertemperaturen die zelden boven 10°C uitkomen. De recente piek, door een IJslandse meteoroloog omschreven als 'absolute waanzin' in een rapport van RUV, onderstreept de extremiteit van het gebeuren. Andere regio's in IJsland zagen ook temperaturen boven 16°C, ver boven seizoensnormen.
De oorzaak van deze warmte wordt toegeschreven aan een warme wind afkomstig van de Azoren, een fenomeen bekend als een atmosferische rivier. Volgens NOS-weerman Peter Kuipers Munneke is 'Zacht winterweer in IJsland helemaal niet ongewoon, maar ruim 19 graden is wel heel uitzonderlijk, een record.' Hij legde uit dat zulke warme, vochtige luchtstromen uit subtropische gebieden komen, vergelijkbaar met de Pineapple Express in het westen van de Verenigde Staten, hoewel IJsland er geen specifieke naam voor heeft.
Klimaatverandering context en wereldwijde implicaties
Dit evenement maakt deel uit van een bredere trend van ongebruikelijke weerspatronen in 2025. Zo noteerde Turkije een verzengende 50,5°C in juli, wat leidde tot bosbranden en evacuaties, terwijl Europa eerder dit jaar de warmste maart ooit beleefde. Wetenschappers koppelen deze extremen aan klimaatverandering, waarbij stijgende wereldtemperaturen weersvariabiliteit versterken.
In IJsland omvatten de directe effecten een gebrek aan sneeuw voor een witte kerst, wat lokale tradities en toerisme beïnvloedt. De temperaturen zijn inmiddels begonnen te dalen, met voorspellingen die een terugkeer naar meer seizoensgebonden omstandigheden in de komende dagen aangeven. Het IJslandse Meteorologisch Instituut blijft de situatie monitoren en merkt op dat hoewel zulke gebeurtenissen zeldzaam zijn, ze frequenter kunnen worden door aanhoudende klimaatverschuivingen.
Expertinzichten en toekomstperspectief
Meteorologen benadrukken dat atmosferische rivieren, zoals degene die verantwoordelijk is voor deze warmte, intenser en frequenter worden door klimaatverandering. Een studie uit 2025 in Nature Climate Change belicht hoe opwarmende oceanen bijdragen aan sterkere weersystemen. Zoals Kuipers Munneke opmerkte, 'De zachte lucht van gisteren was afkomstig uit het subtropische deel van de Atlantische Oceaan, ter hoogte van Marokko.' Dit benadrukt de onderlinge verbondenheid van wereldwijde klimaatpatronen.
Vooruitkijkend staan IJsland en andere Arctische regio's voor toenemende risico's door zulke anomalieën, inclusief gletsjersmelt en ecosysteemverstoringen. De recordtemperatuur dient als een schril herinnering aan de dringende behoefte aan klimaatactie. Zoals een lokale bewoner opmerkte, 'Het voelt surreëel om zulke warmte te hebben in december—het is een wake-upcall voor ons allemaal.'