Antarctisch ijs smelt sneller: Onderzoek toont urgent gevaar

Onderzeese stormen veroorzaken snelle ijsafname Antarctica

Een baanbrekend internationaal onderzoeksteam heeft alarmerende versnelling van het smelten van Antarctisch ijs gerapporteerd, waarbij nieuwe observaties aantonen dat onderzeese 'stormen' ervoor zorgen dat ijs drie keer sneller verdwijnt dan eerder geschat. De bevindingen, gepubliceerd in Nature Geoscience, tonen aan dat kleinschalige oceaancirculatiepatronen, submesoschaal kenmerken genoemd, agressief smelten veroorzaken onder kritieke gletsjers zoals Thwaites en Pine Island in West-Antarctica.

Gevaarlijke terugkoppelingslus ontdekt

Onderzoekers van Scripps Institution of Oceanography en UC Irvine, samenwerkend met NASA's Jet Propulsion Laboratory, hebben een gevaarlijk positief terugkoppelingsmechanisme geïdentificeerd. 'Wat we zien is een vicieuze cirkel waarbij smeltend ijs meer oceaanturbulentie creëert, wat vervolgens nog sneller ijsverlies veroorzaakt,' legde Dr. Maria Rodriguez, hoofd oceanograaf van het project, uit. 'Deze submesoschaal stormen kunnen smeltsnelheden binnen enkele uren verdrievoudigen tijdens extreme gebeurtenissen.'

Het team gebruikte hoogwaardige computermodellen en directe metingen van instrumenten onder het Thwaites Glacier ijsplateau om deze eerder over het hoofd geziene processen te volgen. Hun gegevens tonen aan dat deze kleine oceaankenmerken, 1-10 kilometer groot, bijna 20% van de totale onderzeese smeltvariantie in de regio verklaren.

Gevolgen voor wereldwijde zeespiegelprojecties

Het versnelde smelten heeft ingrijpende gevolgen voor wereldwijde zeespiegelstijgingsprojecties. Volgens de laatste klimaatmodellering kan de West-Antarctische ijskap alleen al tot 3 meter bijdragen aan de wereldwijde zeespiegel als deze volledig instort. 'Huidige modellen onderschatten aanzienlijk hoe snel deze processen zich ontvouwen,' merkte klimaatwetenschapper Dr. James Chen van het onderzoeksteam op. 'We moeten onze zeespiegelstijgingstijdlijnen volledig heroverwegen.'

Het onderzoek toont aan dat Antarctisch smeltwater nu al wereldwijde klimaatpatronen verandert, met oppervlakteluchttemperaturen tot 1,5°C hoger in delen van het noordelijk halfrond terwijl de temperatuurstijging op het zuidelijk halfrond wordt gedempt. Dit koelingseffect vertraagt eigenlijk de bijdrage van Antarctica aan de wereldwijde gemiddelde zeespiegelstijging, wat complexe terugkoppelingssystemen creëert die bestaande projecties uitdagen.

Direct beleidsactie vereist

De bevindingen benadrukken de dringende behoefte aan beleidsactie. 'We zijn getuige van veranderingen die niet werden verwacht voor decennia,' verklaarde Dr. Sarah Johnson, een beleidsadviseur die het onderzoek beoordeelde. 'Dit gaat niet alleen over toekomstige generaties - kustgemeenschappen wereldwijd hebben nu aanpassingsstrategieën nodig.'

Het onderzoeksteam benadrukt dat het verminderen van broeikasgasemissies cruciaal blijft, maar aanpassingsplanning moet versnellen. Kuststeden van Miami tot Shanghai staan voor toenemende bedreigingen, waarbij de nieuwe gegevens suggereren dat zeespiegelstijging eerdere worst-case scenario's halverwege deze eeuw zou kunnen overtreffen.

De studie benadrukt ook het belang van voortdurende Antarctische monitoring. 'We hebben betere observatie-instrumenten en frequentere metingen nodig om deze snelle veranderingen bij te houden,' zei Dr. Rodriguez. 'De stabiliteit van onze kustlijnen hangt af van het in realtime begrijpen van deze processen.'

Terwijl de internationale gemeenschap zich voorbereidt op aanstaande klimaatonderhandelingen, levert dit onderzoek hard bewijs dat huidige klimaatverbintenissen onvoldoende kunnen zijn om catastrofale zeespiegelstijging te voorkomen. Het venster voor zinvolle actie sluit sneller dan verwacht, volgens de wetenschappers die betrokken zijn bij dit kritieke Antarctische onderzoek.