Senaatscommissie Confronteert Digitale Dominantie
Een cruciale antitrust-hoorzitting voor de Senaatscommissie voor Justitie heeft de aandacht opnieuw gevestigd op de immense macht van grote digitale platforms en mogelijke remedies om concurrentie te bevorderen. De hoorzitting van 24 juni 2025, getiteld 'Deregulering & Concurrentie: Het Verminderen van Regelgevende Lasten om Innovatie te Ontgrendelen en Nieuwe Toetreding te Stimuleren,' bevatte getuigenissen van belangrijke toezichthouders, juridische experts en branchevertegenwoordigers die oplossingen bespraken, van dataportabiliteitsverplichtingen tot interoperabiliteitseisen.
FTC-commissaris Mark R. Meador getuigde over de evoluerende handhavingsstrategieën van het agentschap en merkte op: 'Onze focus is verschoven naar gerichte, geval-voor-geval handhaving die specifiek anticoncurrentieel gedrag aanpakt, terwijl legitieme zakelijke belangen worden erkend.' Dit komt nadat rechtbanken de brede Non-Compete Clause Rule van de FTC uit 2024 blokkeerden, wat het agentschap ertoe bracht de regel in september 2025 in te trekken en over te schakelen op meer chirurgische benaderingen.
Het Dataportabiliteitsdebat
Centraal in de hoorzitting stond de discussie over dataportabiliteit als een mogelijke concurrentieremedie. Daniel Francis, universitair docent rechten aan de New York University, benadrukte in zijn getuigenis dat 'Het verplichten van dataportabiliteit consumentenlock-in aanzienlijk zou kunnen verminderen en toetredingsdrempels voor opkomende concurrenten zou kunnen verlagen.' Het concept, dat gebruikers in staat stelt hun persoonlijke gegevens tussen diensten over te dragen in machineleesbare formaten, heeft aan populariteit gewonnen nu wetgevers wetgeving overwegen zoals de bipartisane ACCESS Act (Augmenting Compatibility and Competition by Enabling Service Switching).
Senator Mark R. Warner (D-VA), die de ACCESS Act in mei 2025 opnieuw indiende, stelt dat de wetgeving platforms met meer dan 100 miljoen maandelijkse actieve gebruikers in de VS zou targeten, waarbij ze verplicht worden diensten interoperabel te maken en eenvoudige gegevensoverdracht mogelijk te maken. 'Interoperabiliteit en dataportabiliteit zijn essentiële instrumenten om anticoncurrentieel gedrag te beperken en consumenten meer macht te geven op de digitale markt,' verklaarde Warner in recente opmerkingen.
Platformmacht Onder de Loep
De hoorzitting onderzocht hoe grote techbedrijven marktmacht hebben geconsolideerd via netwerkeffecten en data-accumulatie. Doha Mekki, Senior Fellow bij het Berkeley Center for Consumer Law & Economic Justice, benadrukte dat 'Digitale platforms natuurlijke monopolies creëren door schaal waar traditionele antitrust-remedies moeite mee hebben om effectief aan te pakken.' Deze zorg is versterkt door recente handhavingsacties, waaronder grote rechtszaken tegen Google op het gebied van adtech, zoeken en app-distributie die de bereidheid van rechters aantonen om structurele remedies aan digitale platforms op te leggen.
Roger Alford, Principal Deputy Assistant Attorney General in de Antitrust Division van het ministerie van Justitie, schetste lopende inspanningen om handhaving aan te passen aan digitale markten. 'We testen nieuwe theorieën en instrumenten in technologie-, AI- en digitale platformmarkten waar zowel Amerikaanse als EU-autoriteiten grenzen verleggen,' getuigde Alford. De Europese Commissie heeft de handhaving van de Digital Markets Act geïntensiveerd, wat parallelle druk creëert op mondiale techgiganten.
Concurrentieremedies en Innovatie
Getuigen debatteerden of regelgevende interventies innovatie onbedoeld zouden kunnen belemmeren. Bill Bullard, CEO van R-CALF, waarschuwde dat 'Te voorschrijvende regelgeving de innovatie die we willen aanmoedigen, zou kunnen belemmeren.' Voorstanders stellen echter dat zonder interventie marktconcentratie concurrentie zal blijven onderdrukken.
De hoorzitting onthulde een groeiende consensus dat traditionele antitrust-benaderingen moeten worden bijgewerkt voor digitale markten. Zoals professor Francis opmerkte: 'De drie belangrijkste Amerikaanse antitrust-wetten—de Sherman Act, Clayton Act en FTC Act—waren ontworpen voor industriële economieën, niet voor data-gedreven platforms.' Dit heeft geleid tot oproepen voor wetgevende updates die specifiek digitale marktdynamieken aanpakken.
Globale Context en Toekomstige Richtingen
Het Amerikaanse debat vindt plaats tegen een achtergrond van mondiale regelgevende verschuivingen. De Digital Markets Act van de Europese Unie vertegenwoordigt de meest uitgebreide aanpak, waarbij dataportabiliteit wordt verplicht voor 'gatekeeper'-platforms. Academische analyse suggereert dat terwijl de EU regelgevende kaders prefereert, de VS meer vertrouwt op antitrust-handhaving en common law-ontwikkeling.
Vooruitkijkend wordt verwacht dat de Senaatscommissie voor Justitie meerdere wetgevingsvoorstellen zal overwegen. De ACCESS Act vertegenwoordigt één aanpak, terwijl andere wetgevers pleiten voor verschillende mechanismen om platformmacht aan te pakken. Wat duidelijk blijft, is dat dataportabiliteit en interoperabiliteit centrale thema's zijn geworden in het concurrentiebeleidsgesprek, met significante implicaties voor consumenten, bedrijven en de toekomst van digitale innovatie.
Toen de hoorzitting eindigde, benadrukte commissaris Meador dat 'De uitdaging is om effectieve concurrentiehandhaving in evenwicht te brengen met het behoud van de voordelen die digitale platforms bieden aan consumenten en de economie.' Dit delicate evenwicht zal waarschijnlijk het antitrustbeleid voor de komende jaren bepalen.