Doorbraak in Gaza-conflict
In een historische ontwikkeling die een keerpunt zou kunnen betekenen in het langlopende Gaza-conflict, heeft Hamas alle nog levende Israëlische gijzelaars vrijgelaten als onderdeel van een uitgebreide gevangenenruil die werd bemiddeld door de Amerikaanse president Donald Trump. De zorgvuldig georkestreerde operatie zag hoe 20 Israëlische gijzelaars werden overgedragen aan het Rode Kruis in Gaza, terwijl bijna 2.000 Palestijnse gevangenen hun reis naar vrijheid begonnen vanuit Israëlische detentiefaciliteiten.
De gijzelaarsvrijlating
De vrijlating verliep in twee fasen gedurende maandagochtend. Rond 7:00 uur lokale tijd werd de eerste groep van zeven Israëlische gijzelaars vrijgelaten in het noorden van Gaza. Kort daarna droeg Hamas de overige dertien levende gijzelaars over aan het Internationale Rode Kruis. 'Dit is iets waar ze twee jaar op hebben gewacht,' zei Nasrah Habiballah, correspondent voor Israël en de Palestijnse gebieden. 'Sommigen kunnen niet geloven dat deze dag is aangebroken. De sfeer is heel erg uitgelaten - er wordt gejuicht, geklapt en iedereen is heel erg emotioneel.'
Het moment van vrijlating vond plaats buiten het zicht van camera's, maar later verschenen beelden van Rode Kruis-voertuigen die het gebied verlieten. Op het 'Gijzelaarsplein' in Tel Aviv klonk gejuich toen het nieuws van de vrijlating zich verspreidde. De toestand van de gijzelaars is nog onbekend, maar ze worden naar verwachting binnenkort herenigd met hun families.
Palestijnse gevangenen keren terug
Tegelijkertijd begonnen bussen Palestijnse gevangenen te vervoeren vanuit Israëlische detentiefaciliteiten. Volgens bronnen geciteerd door Reuters stapten alle 1.966 Palestijnse gevangenen in bussen voor vrijlating. De ruil omvatte 250 gevangenen met levenslange straffen die worden vrijgelaten op de Westelijke Jordaanoever, Jeruzalem en in het buitenland, terwijl de overige 1.716 worden vervoerd naar het Nasser-ziekenhuis in Gaza.
Een aanzienlijk deel van de Palestijnse gevangenen in Israëlische detentie wordt vastgehouden zonder proces als administratieve gedetineerden. Eerdere gevangenenvrijlatingen toonden aan dat sommige personen in slechte fysieke en mentale gezondheid verkeerden, hoewel de huidige toestand van de vrijgelatenen onduidelijk blijft.
Trumps vredesplan krijgt vorm
De uitwisseling vertegenwoordigt de eerste fase van president Trumps 20-punten vredesplan om de oorlog in Gaza te beëindigen. Vorige week bereikten Israël en Hamas een overeenkomst die een wapenstilstand, vrijlating van gijzelaars en gevangenen, en gedeeltelijke Israëlische terugtrekking uit Gaza omvat. Toekomstige fasen zullen de ontwapening van Hamas en de oprichting van een nieuw bestuur in de Gazastrook zonder betrokkenheid van Hamas aanpakken.
President Trump hield een historische toespraak voor de Israëlische Knesset na de doorbraak en ontving meerdere staande ovaties. 'Ik sta volledig achter jullie,' zei Trump tegen Israëlische wetgevers, volgens CBS News. De toespraak werd kort onderbroken door twee Israëlische wetgevers met 'Erken Palestina'-borden, die uit het parlement werden verwijderd.
Publieke reactie en politieke implicaties
De stemming in Israël is overweldigend positief, waarbij Trump wordt geprezen als de held die bereikte wat eerdere regeringen niet konden. 'De Amerikaanse president Trump wordt gezien als de held die dit voor elkaar heeft gekregen,' merkte Habiballah op. 'Overal zie je Amerikaanse vlaggen, ook voor Trumps bezoek aan het Israëlische parlement vandaag. Langs snelwegen staan billboards met foto's van Trump met de tekst eronder: "Trump, dankjewel." Dat is het gevoel dat veel mensen hier hebben.'
Daarentegen krijgt de Israëlische premier Benjamin Netanyahu kritiek voor de vertraging van twee jaar bij het veiligstellen van de vrijlating van de gijzelaars. Veel Israëli's vinden dat hij andere doelen boven het thuiskomen van de gijzelaars stelde.
In Ramallah op de Westelijke Jordaanoever verwelkomden massale menigten de terugkerende Palestijnse gevangenen en vierden wat velen zien als een overwinning na jaren van conflict. De uitwisseling vertegenwoordigt de grootste gevangenenruil sinds het conflict begon met de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober 2023, waarbij 1.143 mensen omkwamen en de voortdurende oorlog ontketende die volgens Wikipedia meer dan 67.000 Palestijnse levens heeft geëist.
De succesvolle implementatie van deze eerste fase wekt hoop op bredere vredesonderhandelingen, hoewel er nog aanzienlijke uitdagingen blijven met betrekking tot het toekomstige bestuur van Gaza en de volledige ontwapening van Hamas. Terwijl de regio aandachtig toekijkt, zullen de komende dagen uitwijzen of deze doorbraak kan leiden tot blijvende vrede of slechts een tijdelijke pauze vertegenwoordigt in het langlopende conflict.