Doorbraak in Alzheimer-diagnose
De FDA heeft de eerste bloedtest goedgekeurd voor de diagnose van Alzheimer, een revolutionaire stap in vroege detectie. De Lumipulse G pTau217/ß-Amyloid 1-42 Plasma Ratio-test spoort amyloïde plaques op - een kenmerk van Alzheimer - via een eenvoudige bloedafname in plaats van invasieve ruggenprikken of dure PET-scans.
Hoe de biomarker werkt
Deze nieuwe aanpak meet twee belangrijke eiwitten: gefosforyleerd tau 217 (pTau217) en bèta-amyloïde 1-42. Hun verhouding correleert sterk met amyloïde plaque-aanwezigheid in de hersenen. In tegenstelling tot eerdere biomarkers die onnauwkeurig waren in bloedplasma, behaalt deze combinatie volgens klinische onderzoeken 91,7% gevoeligheid en 97,3% specificiteit.
Verbeterde patiëntentoegang
"Dit democratiseert vroege diagnose," zegt Dr. Maria Carrillo van de Alzheimer Association. Voorheen was bevestiging alleen mogelijk via PET-scans (>€4500) of lumbaalpuncties. Huisartsen kunnen deze €450-test nu tijdens routinebezoeken aanvragen. Uitslagen zijn er binnen 48 uur versus weken wachten op PET-scans.
Klinische impact
Vroege detectie maakt mogelijk:
- Tijdig starten van nieuwe anti-amyloïde medicijnen zoals Leqembi
- Nauwkeurig onderscheid van andere dementietypen
- Gezinsplanning voor dragers van genetisch risico
De test kreeg FDA's Breakthrough Device-aanduiding vanwege het potentieel om de verwachte verdubbeling van Alzheimer-gevallen tegen 2050 aan te pakken. Fujirebio Diagnostics lanceert hem deze zomer in gespecialiseerde klinieken.
Voorzichtig optimisme
Hoewel neurologen de vooruitgang vieren, benadrukken ze:
- Het is geen op zichzelf staande diagnose - klinische evaluatie blijft essentieel
- Vals-positieven kunnen tot onnodige behandeling leiden
- Toegankelijkheid in landelijke gebieden moet beter
Lopend onderzoek onderzoekt toepassingen voor presymptomatische screening. "Dit is het begin van bloedgebaseerde neurodegeneratie-monitoring," stelt Dr. Randall Bateman, een vooraanstaand Alzheimer-onderzoeker.