Geopolitieke spanningen lopen op door Chinese uitbreiding in Amerika's 'achtertuin'
De nieuw geopende megahaven van Chancay in Peru staat symbool voor China's groeiende invloed in Latijns-Amerika - en vormt een directe uitdaging voor de Amerikaanse dominantie in wat president Donald Trump Amerika's 'achtertuin' noemt. Deze diepwaterhaven van $3,6 miljard, voor 60% in handen van het Chinese staatsbedrijf COSCO Shipping Ports, vertegenwoordigt de grootste Chinese infrastructuurinvestering in Zuid-Amerika en is een twistpunt geworden in escalerende geopolitieke spanningen tussen Washington en Beijing.
De Chancay Megahaven: China's Poort naar Zuid-Amerika
Vanuit de bovenste verdiepingen van het havenkantoor kijkt directeur Mario de las Casas trots over het bijna volledig geautomatiseerde complex dat in juni 2025 commerciële operaties begon. 'Deze haven heeft capaciteit voor de grootste schepen ter wereld. Voor ons is het een directe poort naar Azië,' zegt hij. De haven verkort de scheepvaarttijd van Peru naar Shanghai van 35-40 dagen naar slechts 23 dagen, waarbij traditionele routes via het Panamakanaal worden omzeild.
Volgens industrieanalyse wordt verwacht dat de haven $4,5 miljard aan jaarlijkse inkomsten genereert en duizenden banen creëert. Er zijn echter ook uitdagingen, waaronder infrastructuurknelpunten en milieuproblemen van lokale vissersgemeenschappen.
Trump's 'Monroe-doctrine 2.0' en Amerikaanse tegenwerking
De Trump-regering heeft gereageerd op China's groeiende aanwezigheid met wat experts een 'Monroe-doctrine 2.0'-benadering noemen. De oorspronkelijke Monroe-doctrine, geformuleerd door president James Monroe in 1823, verklaarde het westelijk halfrond verboden terrein voor Europese kolonisatie. Nu past Trump vergelijkbare logica toe op China's economische expansie.
'De Amerikaanse aanpak is een potentiële dreiging voor deze regio,' zegt onderzoeker Leolino Dourado van het Centrum voor China en Azië-Pacific Studies. 'We hebben het gezien bij het Panamakanaal: Trump had problemen omdat hij dacht dat het onder Chinese controle stond. Hij dreigde het over te nemen.'
Volgens buitenlandbeleidsanalyse probeert Trump's visie de Amerikaanse dominantie in het westelijk halfrond te herbevestigen als Amerika's exclusieve economisch, diplomatiek en militair domein. Dit heeft zich gemanifesteerd door toenemende economische druk via sancties en tarieven, evenals een verhoogde militaire aanwezigheid in de regio.
China's Strategische Reactie en Regionale Impact
China heeft gereageerd met een nieuw strategiedocument voor Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, waarbij multilaterale samenwerking wordt benadrukt en wat het 'unilaterale pestgedrag' noemt wordt bekritiseerd zonder de Verenigde Staten expliciet te noemen. Zoals gerapporteerd door Foreign Policy, positioneert het document China als een partner uit het Globale Zuiden die samenwerking zonder politieke voorwaarden aanbiedt.
De economische belangen zijn enorm. De handel tussen China en Latijns-Amerika bereikte $518,47 miljard in 2024, waardoor China de belangrijkste handelspartner is voor de meeste Midden- en Zuid-Amerikaanse landen. Chinese investeringen omvatten cruciale sectoren van mijnbouw tot technologie, waarbij recente ontwikkelingen laten zien dat Chinese bedrijven substantiële investeringen doen in Braziliaanse auto-industrie en Venezolaanse olievelden.
Lokale Perspectieven en Toekomstige Implicaties
In de Chinese wijk van Peru koopt Berta Merino zoete wafels van een Chinese verkoper, wat de diepe culturele en economische banden weerspiegelt. 'De meeste investeringen hier zijn van China en het kan ons welvaart geven. Maar we zijn wel een soort kolonie aan het worden van China,' zegt ze, waarmee ze het complexe lokale sentiment samenvat.
Havendirecteur De las Casas blijft optimistisch over toekomstige samenwerking: 'Ik zou het liefst zien dat Trump ook hier investeert in een spoorwegennet.' China heeft inderdaad ambitieuze plannen voor een spoorwegnetwerk dat Brazilië direct verbindt met de Chancay-haven, wat regionale handelspatronen zou kunnen transformeren.
Naarmate 2026 nadert met Peruaanse verkiezingen in het vooruitzicht, waarschuwen experts dat de Amerikaanse druk kan toenemen. De regio bevindt zich tussen twee concurrerende visies: China's op infrastructuur gerichte ontwikkelingsmodel en Amerika's veiligheid-eerst benadering. Met beide grootmachten die om invloed strijden, staan Latijns-Amerikaanse landen voor moeilijke keuzes over hun economische toekomst en geopolitieke allianties.