Strategische nederzettingen bedreigen Palestijnse staat
De Israëlische regering geeft nieuw leven aan het omstreden E1-bouwproject op de bezette Westelijke Jordaanoever, een al decennia durend twistpunt. Minister van Financiën Bezalel Smotrich kondigde goedkeuring aan voor meer dan 3000 woningen tussen Oost-Jeruzalem en Ma'ale Adumim.
Geopolitieke gevolgen
Het E1-gebied is sinds de jaren 90 betwist vanwege de strategische ligging. Bebouwing zou de noordelijke en zuidelijke Westoever fysiek scheiden en Oost-Jeruzalem - de beoogde hoofdstad van een toekomstige Palestijnse staat - omsluiten. Smotrich noemde dit "zionisme op zijn best" en stelde dat het "het idee van een Palestijnse staat begraaft".
Internationaal verzet
Eerdere regeringen schortten het project op onder druk van de VS, EU en VN, die waarschuwden dat het de territoriale samenhang voor een Palestijnse staat onmogelijk maakt. Peace Now meldt dat het plan een uitbreiding van 33% van Ma'ale Adumim betekent, waardoor aaneengesloten Israëlische bebouwing Palestijnse bevolkingscentra verdeelt.
Spanningen nemen toe
De aankondiging volgt op toenemend geweld op de Westoever sinds oktober 2023. B'Tselem documenteert recordverdrijvingen van Palestijnen, waarbij kolonistengeweld oogsten, vee en infrastructuur vernielt. Palestijns analist Xavier Abu Eid veroordeelde de stap als een "lakmoesproef voor het vredesproces", waarbij Israël zijn territoriale ambities niet langer verbergt.
Juridische context en demografie
Israël veroverde de Westoever in 1967, waar ongeveer 600.000 kolonisten naast 3 miljoen Palestijnen wonen. Het Internationaal Gerechtshof bevestigde dat nederzettingen internationaal recht schenden, hoewel Israël de gebieden als "betwist" bestempelt.