De opkomst van AI-gegenereerde kerstmuziek
Streamingplatforms zoals Spotify, YouTube en SoundCloud ervaren dit feestseizoen een ongekende toestroom van AI-gegenereerde kerstcovers. Fictieve artiesten met namen als Dean Snowfield, Sleighbelle en Daniel & The Holly Jollies brengen kerstnummers uit die overtuigend menselijk klinken maar volledig door kunstmatige intelligentie zijn gemaakt. Volgens recente gegevens van streamingdienst Deezer is ongeveer 28% van alle muziek die naar platforms wordt geüpload nu volledig AI-gegenereerd, wat neerkomt op meer dan 30.000 nummers per dag.
Artiesten verliezen inkomen en identiteit
De verspreiding van AI-gegenereerde muziek vormt aanzienlijke uitdagingen voor menselijke artiesten. 'Het gebeurt steeds vaker dat bepaalde artiesten worden nagebootst, laatst overkwam het ook Tim Knol,' zegt datawetenschapper Janne Spijkervet, die uitgebreid onderzoek heeft gedaan naar AI-muziek. 'Dat is schadelijk voor artiesten, omdat je de spot drijft met hun werk.' Naast creatief disrespect staan artiesten voor echte financiële gevolgen omdat AI-gegenereerde nummers streams en royalty's afleiden van legitieme makers.
Spotify heeft actie ondernomen tegen deze trend en verwijderde vorig jaar 75 miljoen 'spamnummers' die door AI waren gemaakt om bijna identiek te klinken als echte artiesten. De omvang van het probleem blijft echter groeien. Deezer's CEO benadrukt dat hoewel AI-muziek slechts ongeveer 0,5% van de streams uitmaakt, tot 70% van de streams van AI-nummers frauduleus is, waarbij aantallen kunstmatig worden opgeblazen door manipulatie.
Luisteraars worstelen om AI van mens te onderscheiden
Een recent onderzoek van Deezer en Ipsos toonde aan dat 97% van de 9.000 deelnemers niet kon aangeven welke nummers door AI waren gemaakt en welke door menselijke artiesten. Deze verwarring benadrukt de verfijning van de huidige AI-muziektechnologie. 'Generatieve AI leert van alle muziek die wereldwijd beschikbaar is,' legt Spijkervet uit. 'Elk door AI gegenereerd nummer is gebaseerd op bestaande artiesten en liedjes. En dat slaat aan bij luisteraars.'
Muziekdeskundige Kris Keijser, die zelf AI-gegenereerde nummers produceert, merkt de snelle kwaliteitsverbetering op. 'Daar zit een soort ruis doorheen; het klinkt eigenlijk niet goed. Als je het nu zou maken met AI-app Suno, dan hoor je echt de kwaliteitsslag. De technologie is verbeterd, maar je hoort nog steeds dat het nep is.'
De kerstmuziekuitdaging
Kerstmuziek vormt een bijzondere uitdaging voor AI-systemen. 'AI-kerstnummers vangen vaak meer een algemeenheid,' zegt Keijser. 'Een echt goed kerstliedje maken is moeilijk: het moet je raken of er moet een verhaal achter zitten.' Spijkervet voegt toe dat 'kerstmuziek bij uitstek een genre is waarin echtheid en authenticiteit belangrijk zijn. Het kerstgenre grijpt terug naar traditie, knusheid en nostalgie, en daar past AI als experiment niet bij.'
Ondanks deze beperkingen krijgen AI-gegenereerde kerstcovers aanzienlijke tractie. Sleighbelle's cover van 'Santa Baby' is al meer dan 14 miljoen keer gestreamd op Spotify en verschijnt in afspeellijsten naast legendarische artiesten als Ella Fitzgerald en Michael Bublé.
Juridische gevechten en auteursrechtzorgen
De AI-muziekrevolutie krijgt te maken met toenemende juridische uitdagingen. AI-muziekgeneratiebedrijven Suno en Udio worden momenteel geconfronteerd met auteursrechtclass-actionzaken van onafhankelijke muzikanten die beweren dat deze platforms auteursrechtelijk beschermde muziek hebben gebruikt om hun AI-modellen te trainen zonder toestemming. Volgens Digital Music News vertegenwoordigen deze rechtszaken een aanzienlijke juridische uitdaging voor AI-muziekgeneratietechnologie, waarbij de voortdurende spanningen tussen technologische innovatie en intellectuele eigendomsrechten worden benadrukt.
Spijkervet verwacht dat AI-muziekgeneratoren uiteindelijk een kwaliteitsplateau zullen bereiken vanwege deze juridische beperkingen. 'Op een gegeven moment zullen deze platforms zich echt aan de regelgeving moeten houden en kunnen ze niet langer alle muziek gebruiken om hun modellen te trainen.'
Transparantie en labeloplossingen
Deskundigen uit de industrie zijn het erover eens dat er betere transparantie nodig is. Deezer is het eerste streamingplatform geworden dat AI-inhoudlabeling implementeert, waarbij 100% AI-gegenereerde muziek wordt gelabeld en uitgesloten van algoritmische aanbevelingen en redactionele afspeellijsten. 'Het nadoen of toe-eigenen van iemands stem gaat verder dan een nummer coveren,' zegt Spijkervet. 'Het wordt vaak ook niet gelabeld als AI-muziek op Spotify of YouTube.'
Hoewel AI creatieve mogelijkheden biedt—'Het kan je als artiest inspireren en verder helpen,' merkt Keijser op—moet de industrie innovatie in evenwicht brengen met artiestenbescherming. Terwijl streamingdiensten detectietools en labelstandaarden ontwikkelen via organisaties zoals DDEX, zal de toekomst van AI in muziek afhangen van het vinden van ethische kaders die makers respecteren terwijl technologische vooruitgang wordt omarmd.