China zet toerisme in om imago Xinjiang op te poetsen

China's toerismepush in Xinjiang ondanks mensenrechtenkritiek

China investeert miljarden in toerisme en nodigt buitenlandse vloggers en journalisten uit om 'positieve verhalen' te maken over Xinjiang, de noordwestelijke regio die internationaal bekend staat om de massale detentie van Oeigoeren en andere moslimminderheden. De Chinese overheid wil het wereldwijde imago van Xinjiang transformeren van een regio geassocieerd met mensenrechtenschendingen naar een bloeiende toeristische bestemming, met meer dan 300 miljoen bezoekers in 2024 alleen al.

De Toeristische Transformatie

Xinjiang heeft een dramatische toeristische boom doorgemaakt, waarbij het aantal bezoekers sinds 2018 meer dan verdubbeld is. De Chinese overheid heeft miljarden geïnvesteerd in infrastructuurontwikkeling, traditionele wijken gerenoveerd voor massatoerisme, wintersportparken gebouwd en sociale media overspoeld met promotievideo's. 'Vroeger misschien, nu is dat voorbij. Als het land zich economisch ontwikkelt, is iedereen blij,' zegt Wang, een toerist uit Beijing die het Hemelbergmeer bij Urumqi bezoekt, wat de veranderende percepties onder binnenlandse toeristen weerspiegelt.

Volgens BBC-rapporten biedt Xinjiang adembenemende natuurlijke landschappen die bezoekers omschrijven als 'Nieuw-Zeeland, Zwitserland en Mongolië samengepakt in één plaats.' Deze toeristische expansie vindt echter plaats tegen de achtergrond van ernstige mensenrechtenbeschuldigingen gedocumenteerd door organisaties zoals Human Rights Watch, die melding maakt van voortdurende misstanden waaronder marteling, gedwongen verdwijningen en massasurveillance.

De Propagandamachine

China heeft systematisch buitenlandse vloggers en journalisten uitgenodigd op zorgvuldig samengestelde reizen die alleen de natuurlijke schoonheid, keuken en economische ontwikkeling van de regio tonen. Deze propagandareizen vermijden bewust gesloten moskeeën, detentiefaciliteiten en gebieden waar mensenrechtenschendingen zijn gedocumenteerd. Zoals vlogger Michele Ponte samenvatte in een promotievideo: 'Drie woorden om Kashgar te omschrijven? Interessant, historisch en geweldig eten.'

De strategie strekt zich uit tot sociale mediaplatforms zoals YouTube, TikTok en China's RedNote, waar contentmakers gloedvolle recensies over Xinjiang produceren. Een lokale vertegenwoordiger erkende de effectiviteit van deze aanpak door te stellen dat 'niets zo goed is voor de naam van Xinjiang als buitenlandse bezoekers die hun eigen, positieve verhalen mee naar huis nemen en verspreiden.'

Mensenrechtencontext

Terwijl Chinese toeristen grotendeels onwetend blijven van Xinjiang's recente geschiedenis vanwege strenge censuur, hebben internationale waarnemers toegang tot uitgebreide documentatie van mensenrechtenschendingen. Het niet-officiële Oeigoeren-tribunaal concludeerde dat de Chinese regering zich schuldig heeft gemaakt aan genocide en misdaden tegen de menselijkheid. Mensenrechtenorganisaties schatten dat meer dan een miljoen Oeigoeren sinds 2016 werden vastgehouden in 'heropvoedingskampen', waarbij ongeveer een half miljoen mogelijk nog steeds in hechtenis is.

De Campaign for Uyghurs heeft China beschuldigd van het gebruik van toerisme om haar beleid 'wit te wassen', waarbij Xinjiang wordt omschreven als een 'landschap van stilte gecreëerd door de daders van genocide' achter schilderachtige uitzichten en opgevoerde volksoptredens.

Leiderschapswisselingen en Toekomstperspectief

In juli 2025 vonden significante leiderschapswisselingen plaats in Xinjiang. Chen Xiaojiang verving Ma Xingrui als partijsecretaris van de regio, volgens China Daily-rapporten. Ma, die zich richtte op economische ontwikkeling, werd onverwacht vervangen door Chen, die uitgebreide ervaring heeft in etnische aangelegenheden en anticorruptiewerk via zijn vorige rol in het United Front Work Department.

Deskundigen uiten bezorgdheid dat deze leiderschapswisseling een terugkeer naar meer repressief beleid zou kunnen signaleren. 'Het vasthouden van economische groei en meer toeristen aantrekken is lastig als het iemands voornaamste taak is om "de veiligheid" te bewaren,' merkt een analist op die bekend is met de politiek van de regio. De aanstelling van Chen, met zijn achtergrond in partijdiscipline en etnische aangelegenheden, suggereert dat Beijing stabiliteit mogelijk voorrang geeft boven de door toerisme gedreven economische groei die zijn voorganger voorstond.

Terwijl Xinjiang zijn toeristische boom voortzet, blijft de fundamentele spanning bestaan tussen economische ontwikkeling en mensenrechten. Hoewel de regio recordaantallen bezoekers aantrekt, blijft internationale aandacht bestaan, waarbij organisaties zoals The Economist zich afvragen of de wereldwijde aandacht voor Oeigoerenrechten afneemt. China's strategie van het gebruik van toerisme en sociale media-influencers vertegenwoordigt een verfijnde poging om wereldwijde percepties te hervormen, maar onderliggende mensenrechtenkwesties blijven deze imagoverbeteringspoging uitdagen.