Wereldgezondheidstop Pakt Antibioticaresistentie Aan

Wereldleiders Verenigen Zich voor Nieuwe Antibioticafinanciering

Wereldgezondheidsleiders kwamen bijeen op de Wereldgezondheidstop 2025 om de escalerende crisis van antimicrobiële resistentie (AMR) aan te pakken en lanceerden grote financieringsinitiatieven om de stagnerende antibiotica-ontwikkelingspijplijn nieuw leven in te blazen. De top vindt plaats nu WHO-gegevens alarmerende trends onthullen, waarbij één op de zes bacteriële infecties wereldwijd nu resistentie tegen antibiotische behandelingen vertoont.

Dringende Oproep tot Actie

Het WHO-rapport van 2025 schetst een grimmig beeld van de wereldwijde AMR-situatie. Tussen 2018 en 2023 nam de resistentie toe in meer dan 40% van de gemonitorde pathogeen-antibioticumcombinaties, met jaarlijkse stijgingen van 5-15%. 'We staan voor de reële mogelijkheid om terug te keren naar het pre-penicillinetijdperk,' waarschuwde Dame Sally Davies, Britse AMR-gezant, tijdens de top. 'Antibiotica moeten worden behandeld als kritieke infrastructuur, niet alleen als een ander farmaceutisch product.'

De hoogste resistentiepercentages zijn geconcentreerd in Zuidoost-Aziatische en Oost-Mediterrane regio's, waar één op de drie infecties resistentie vertoont, en Afrika, waar één op de vijf infecties resistent is. Gram-negatieve bacteriën zoals E. coli en K. pneumoniae vormen de grootste bedreiging, met meer dan 40% van E. coli en 55% van K. pneumoniae resistent tegen eerstekeuzebehandelingen.

Grote Financieringsinitiatieven Gepresenteerd

De Gates Foundation, Novo Nordisk Foundation en Wellcome hebben de Gram-Negative Antibiotic Discovery Innovator (Gr-ADI) gelanceerd, een initiatief van $50 miljoen dat de eerste investering markeert van hun $300 miljoen wereldwijde gezondheidspartnerschap. 'Dit consortium vertegenwoordigt een nieuwe aanpak van antibiotica-ontwikkeling,' legde een woordvoerder van de Gates Foundation uit. 'We richten ons op Enterobacteriaceae, een familie van Gram-negatieve bacteriën die kritieke prioritaire pathogenen zijn die onevenredig veel lage- en middeninkomenslanden treffen.'

Het initiatief zal een onconventioneel collaboratief model gebruiken met gegevensdeling tussen onderzoekers, gebruikmakend van het Grand Challenges-platform van de Gates Foundation. De oproep tot voorstellen sluit op 25 maart 2025, met bijzondere aanmoediging voor onderzoekers uit landen waar AMR ernstige bedreigingen vormt.

Wereldwijde Respons en Uitdagingen

Ondanks deze positieve ontwikkelingen staat de wereldwijde AMR-respons voor ernstige uitdagingen door een wereldwijde gezondheidsfinancieringscrisis. De Verenigde Staten hebben financiering aan de WHO ingetrokken, 83% van de USAID-programma's geannuleerd en buitenlandse hulp bevroren, wat verwoestende gevolgen heeft voor wereldwijde gezondheidsprogramma's. 'Deze bezuinigingen vinden plaats naast verminderingen van andere grote donoren, waaronder België, Nederland, Frankrijk en het VK,' merkte een vertegenwoordiger van de REACT Group op. 'AMR-specifieke programmering in conflictgebieden zoals Zuid-Soedan en Soedan staat voor beëindiging, samen met diergezondheidsprogramma's die antimicrobieel gebruik verminderden.'

De CDC zet zijn uitgebreide aanpak van AMR voort, met meer dan 800 innovatieprojecten gefinancierd met bijna $650 miljoen sinds 2016, in samenwerking met 200+ instellingen. Hun Antimicrobial Resistance Investment Map toont extramurale financieringsactiviteiten in het fiscale jaar 2024 in alle 50 staten, territoria en lokale gezondheidsafdelingen.

Innovatieve Financieringsmodellen

De top benadrukte verschillende innovatieve financieringsbenaderingen. Het VK presenteerde zijn "Netflix"-abonnementsmodel dat tot £23,7 miljoen per jaar biedt voor doorbraakinnovaties. Duitsland ondersteunt Overdraagbare Exclusiviteitsbewijzen (TEVs) in het EU-farmaceutische pakket en heeft sinds 2023 nationale maatregelen geïmplementeerd, waaronder voorkeursbehandeling in voordeelbeoordelingen en vrije prijsstelling voor reserve-antibiotica.

'We hebben internationale samenwerking en investeringen nodig van universele eigenaren zoals pensioenfondsen om deze wereldwijde gezondheidscrisis aan te pakken,' benadrukte een vertegenwoordiger van het Duitse Netwerk Tegen Antimicrobiële Resistentie. 'De veiligheidsbeleidsdimensie van AMR kan niet worden genegeerd, vooral niet met toegenomen resistentie in Duitsland als gevolg van de oorlog in Oekraïne.'

Vooruitblik

Het World Economic Forum benadrukt dat nietsdoen aan AMR gezondheidszorgsystemen $1 biljoen per jaar en $3,4 biljoen aan BBP-verliezen tegen 2050 kan kosten. Momenteel hebben slechts 35% van de nationale actieplannen uitgebreide strategieën voor antibiotica-toegang en -gebruik. Versterking van financiering voor deze plannen en verbetering van gegevensinfrastructuur zijn essentieel voor het bereiken van het VN-doel om AMR-gerelateerde sterfgevallen met 10% te verminderen tegen 2030.

Toen de top eindigde, verbonden gezondheidsministers van deelnemende landen zich tot toegenomen surveillance, verantwoord antibioticagebruik en voortdurende investeringen in de antibiotica-ontwikkelingspijplijn. Het succes van deze initiatieven zal bepalen of de mensheid haar hard bevochten overwinningen tegen infectieziekten kan behouden of een toekomst tegemoet gaat waarin gewone infecties opnieuw dodelijke bedreigingen worden.