Saoedi-Arabië bombardeert haven Jemen om wapens VAE

Saoedische luchtaanvallen treffen havenstad Mukalla

In een dramatische escalatie van de spanningen in de tien jaar durende burgeroorlog in Jemen heeft Saoedi-Arabië op 30 december 2025 luchtaanvallen uitgevoerd op de strategische havenstad Mukalla. De aanvallen waren gericht op wat volgens Riyad wapenleveranties van de Verenigde Arabische Emiraten aan separatistische strijdkrachten waren. Deze aanval markeert de ernstigste breuk tussen de twee Golf-bondgenoten in decennia en dreigt een nieuw front te openen in het conflict dat al meer dan 150.000 levens heeft geëist.

De aanval en directe gevolgen

De door Saoedi-Arabië geleide coalitie verklaarde dat de aanval gericht was op wapens en militaire voertuigen die van twee schepen waren geladen die uit Fujairah in de VAE waren aangekomen. Volgens militaire verklaringen vrijgegeven via het Saoedische persagentschap werd de aanval 's nachts uitgevoerd om 'nevenschade te voorkomen' en volgde op waarschuwingen aan burgers om veiligheid te zoeken. 'Omdat troepen van de Zuidelijke Overgangsraad de afgelopen weken steeds verder oprukten naar het noordelijke grensgebied met Saoedi-Arabië, heeft Riyad nu een streep in het zand getrokken door de wapenleveringen uit de Emiraten te bombarderen,' legde David Poort, buitenlandredacteur van de NOS, uit.

De internationaal erkende regering van Jemen reageerde door de noodtoestand uit te roepen, alle grensovergangen in gebieden onder haar controle te sluiten en alle VAE-troepen te bevelen het Jemenitische grondgebied binnen 24 uur te verlaten. De regering schortte ook de samenwerking met de VAE in de strijd tegen de Houthi-rebellen op.

Groeiende spanningen tussen Golf-bondgenoten

De confrontatie benadrukt de complexe en verschuivende allianties binnen het conflict in Jemen. Saoedi-Arabië en de VAE zijn sinds 2015 coalitiepartners toen ze ingrepen tegen Houthi-rebellen, maar hun belangen zijn steeds meer uiteen gaan lopen. De VAE steunt de Zuidelijke Overgangsraad (STC), een separatistische groep die onafhankelijkheid voor Zuid-Jemen nastreeft, terwijl Saoedi-Arabië de internationaal erkende regering steunt.

'De acties van de Emiraten zijn extreem gevaarlijk,' verklaarde het Saoedische ministerie van Buitenlandse Zaken, waarbij werd toegevoegd dat elke bedreiging van de nationale veiligheid van Saoedi-Arabië een 'rode lijn' is. De VAE uitte teleurstelling over de positie van Saoedi-Arabië en beweerde dat de schepen alleen voorraden voor Emirati-troepen bevatten, geen wapens. De VAE kondigde echter later aan dat het zijn resterende troepen uit Jemen zou terugtrekken.

Strategisch belang van provincie Hadramaut

Het noordelijke deel van de provincie Hadramaut, waar Mukalla ligt, grenst aan het woestijnhart van Saoedi-Arabië en heeft grote historische en culturele waarde voor het koninkrijk. Veel prominente Saoedi's traceren hun oorsprong naar dit gebied. De recente opmars van de STC in Hadramaut richting de Saoedische grens lijkt de beslissende reactie van Riyad te hebben uitgelokt.

De STC, in 2017 opgericht met steun van de VAE, controleert gebieden van het voormalige Zuid-Jemen en trad in 2022 toe tot de Presidentiële Leiderschapsraad van Jemen. De spanningen zijn echter blijven sudderen terwijl de groep haar campagne voor zuidelijke onafhankelijkheid voortzet terwijl ze officieel deel uitmaakt van de regering.

Humanitaire crisis verdiept zich

De escalatie komt te midden van wat de Verenigde Naties een van 's werelds ergste humanitaire crises noemt. Volgens VN-rapporten is Jemen nu het op twee na meest voedselonzekere land ter wereld, met 18,1 miljoen mensen die acute honger lijden en 17 miljoen mensen die dagelijks moeite hebben om te eten. Het conflict heeft infrastructuur, gezondheidszorg en basisdiensten verwoest, met miljoenen ontheemden.

'Het conflict in Jemen is zowel een spiegel als een vergrootglas van regionale volatiliteit,' vertelde VN-gezant Hans Grundberg onlangs aan de Veiligheidsraad, waarbij hij waarschuwde dat gevaarlijke escalaties een terugkeer naar een grootschalige oorlog dreigen.

Regionale implicaties en internationale reactie

De Saoedisch-VAE-breuk heeft aanzienlijke implicaties voor de regionale stabiliteit en het bredere conflictlandschap in het Midden-Oosten. Beide landen zijn belangrijke leden van de Samenwerkingsraad van de Arabische Golfstaten en hebben traditioneel een verenigd front gepresenteerd tegen Iraanse invloed in de regio. De Verenigde Staten hebben bezorgdheid geuit en opgeroepen tot diplomatie en terughoudendheid.

Het incident onderstreept hoe de burgeroorlog in Jemen is geëvolueerd van een eenvoudig proxyconflict tussen Saoedi-Arabië en Iran naar een gelaagde strijd met concurrerende belangen tussen voormalige bondgenoten. Zoals CNN meldde, vertegenwoordigt dit 'de ernstigste breuk tussen Saoedi-Arabië en de VAE in decennia.'

De komende dagen zal blijken of deze escalatie leidt tot een breder conflict tussen de Golfmogendheden of dat diplomatieke kanalen de beschadigde alliantie kunnen herstellen. Wat zeker blijft, is dat de lijdende bevolking van Jemen de zwaarste last van deze geopolitieke spanningen blijft dragen.