Nederlands
English
NAVO-leden verbinden zich aan 5% BBP defensie-uitgaven tegen 2035, met 3,5% voor kern militaire behoeften en 1,5% voor veiligheidsinvesteringen. De historische overeenkomst adresseert lastenverdeling en versterkt capaciteiten.
Historische verhoging defensie-uitgaven
NAVO-leiders hebben een baanbrekende toezegging gedaan om de defensie-uitgaven in de alliantie drastisch te verhogen, waarbij ze zich tijdens de top van 2025 in Den Haag hebben verbonden aan 5% van het BBP tegen 2035. Dit vertegenwoordigt een grote escalatie ten opzichte van het vorige streefcijfer van 2% dat werd vastgesteld tijdens de top van Wales in 2014 en komt voort uit groeiende veiligheidszorgen over de militaire capaciteiten van Rusland en de voortdurende agressie in Oekraïne.
Het nieuwe uitgavenkader is gestructureerd als een tweeledige aanpak: 3,5% van het BBP voor kern militaire uitgaven, inclusief personeel, materieel, operaties en onderhoud, plus een extra 1,5% voor veiligheidsgerelateerde investeringen in cybersecurity, bescherming van kritieke infrastructuur, veerkracht van toeleveringsketens en defensie-innovatie. 'Dit is een kwantumsprong die ambitieus, historisch en fundamenteel is voor het veiligstellen van onze toekomst,' zei NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte in zijn slotopmerkingen.
Lastenverdeling en alliantie-eenheid
De top heeft met succes langdurige zorgen over een eerlijke lastenverdeling binnen de alliantie aangepakt, vooral na druk van de Verenigde Staten. Alle 32 NAVO-lidstaten behalve Spanje verbonden zich aan de nieuwe uitgavendoelstellingen, waarbij Spanje een tijdelijke vrijstelling kreeg terwijl het zijn huidige uitgavenniveau van 2,1% handhaaft.
De Amerikaanse president Donald Trump speelde een belangrijke rol bij het aandringen op de verhoogde toezeggingen, waarbij secretaris-generaal Rutte erkende dat 'President Trump duidelijk was geweest over zijn verwachting dat Europese bondgenoten en Canada meer zouden bijdragen.' De overeenkomst vertegenwoordigt een strategisch antwoord op inlichtingenbeoordelingen die suggereren dat Rusland binnen 3-7 jaar klaar zou kunnen zijn om de NAVO aan te vallen.
Vermogensverbeteringsplannen
De verhoogde uitgaven zullen kritieke vermogensverbeteringen financieren in meerdere domeinen. Defensieministers kwamen overeen op ambitieuze nieuwe vermogensdoelen die prioriteit geven aan luchtverdedigingssystemen, moderne gevechtsvliegtuigen, gevechtstanks, geavanceerde drones en uitgebreide munitievoorraden. De alliantie verbond zich ook aan het versterken van haar defensie-industriële basis en het wegnemen van handelsbelemmeringen om trans-Atlantische samenwerking te vergemakkelijken.
De Estse minister van Defensie Hanno Pevkur benadrukte de urgentie en zei 'De Baltische landen hebben hun uitgaven al verhoogd, en nu moeten we samenwerken om dit begrip duidelijker te maken bij alle bondgenoten.' Verschillende landen hadden voor de top al stappen gezet in de richting van de nieuwe doelstellingen, waarbij Polen de defensie-uitgaven verhoogde naar 4,7% van het BBP en Nederland zich verbond aan het bereiken van 3,5% met aanvullende veiligheidsinvesteringen.
Implementatie- en beoordelingsproces
De uitgaventoezegging omvat een gestructureerde implementatietijdlijn met nationale routekaarten die van elke lidstaat worden vereist. De voortgang zal formeel worden beoordeeld in 2029 op basis van de evoluerende strategische omgeving en bijgewerkte vermogensvereisten. De overeenkomst integreert ook defensiebijdragen aan Oekraïne in de uitgavenberekeningen, waarbij voortdurende steun aan Kiev wordt erkend als onderdeel van collectieve veiligheid.
De hernieuwde focus van de NAVO strekt zich uit voorbij traditionele militaire capaciteiten om opkomende technologieën zoals kunstmatige intelligentie en quantumcomputing te omvatten, evenals klimaatveiligheidsrisico's, vooral in de Arctische regio. De alliantie handhaafde haar voorzichtige benadering van betrokkenheid bij Indo-Pacific-partners met betrekking tot zorgen over China, terwijl ze bevestigde dat nucleaire afschrikking de hoeksteen van collectieve veiligheid blijft.
De Verklaring van de Top van Den Haag vertegenwoordigt de meest significante verschuiving in de defensiehouding van de NAVO sinds het einde van de Koude Oorlog en zet de toon voor een getransformeerde trans-Atlantische veiligheidsarchitectuur. Zoals secretaris-generaal Rutte benadrukte, moet de alliantie 'overschakelen naar een oorlogsmentaliteit en onze defensieproductie en defensie-uitgaven een turbo geven' om de complexe veiligheidsuitdagingen die voor ons liggen aan te pakken.
