Federale interventie in Chicago leidt tot constitutionele crisis
President Donald Trump heeft de inzet van 300 leden van de Nationale Garde in Chicago goedgekeurd, wat de laatste escalatie vormt in zijn omstreden gebruik van militaire troepen in Amerikaanse steden. De beslissing valt samen met een uitspraak van een federale rechter die Trumps geplande inzet van Nationale Garde-troepen in Portland, Oregon blokkeert, wat leidt tot een constitutionele confrontatie over presidentiële autoriteit.
Chicago-inzet krijgt lokale tegenstand
Het Witte Huis kondigde de inzet in Chicago aan en zei dat de gardisten 'federale ambtenaren en bezittingen moeten beschermen' te midden van wat zij omschreven als 'wetteloosheid die Amerikaanse steden teistert.' Gouverneur J.B. Pritzker van Illinois veroordeelde de stap echter onmiddellijk en onthulde dat hij een ultimatum had gekregen van het ministerie van Defensie - nu omgedoopt tot ministerie van Oorlog - waarin werd geëist dat hij zijn troepen oproept of dat ze zouden worden gefederaliseerd.
'Dit is absoluut schandalig en on-Amerikaans om van een gouverneur te eisen dat hij tegen zijn wil troepen stuurt,' zei Pritzker tijdens een persconferentie. 'Er is geen behoefte aan militaire troepen in Illinois. Onze staat, provincie en lokale wetshandhavers coördineren de openbare veiligheid.'
Juridische overwinning in Portland
Ondertussen vaardigde federale rechter Karin Immergut een voorlopig bevel uit dat Trumps geplande inzet van 200 Nationale Garde-leden in Portland blokkeert. De rechter, een benoeming van Trump, oordeelde dat de president geen 'geloofwaardige basis' had om leden van de Nationale Garde van Oregon te federaliseren en vond de beslissing 'eenvoudigweg niet gebaseerd op de feiten.'
Rechter Immergut bepaalde dat protesten in Portland 'klein en rustig' waren en niet significant gewelddadig of verstorend, in tegenspraak met de karakterisering van de regering van de stad als 'door oorlog geteisterd.' Het tijdelijke bevel verloopt op 18 oktober terwijl de bredere constitutionele uitdaging doorgaat.
Historische context en juridisch precedent
Dit is de eerste keer in 60 jaar dat een president de Nationale Garde inzet tegen de bezwaren van een gouverneur in. De Nationale Garde opereert normaal gesproken onder dubbele controle van staat en federale overheden, waarbij gouverneurs traditioneel de inzet voor staatsnoodgevallen controleren, terwijl presidenten troepen kunnen federaliseren tijdens nationale crises.
De inzet vindt plaats te midden van aanhoudende protesten bij ICE-faciliteiten in zowel Chicago als Portland. In Portland schoten federale agenten onlangs traangas af en deden meerdere arrestaties tijdens demonstraties buiten de Immigratie- en Douanedetentiefaciliteit. Demonstranten hebben zorgen geuit over federale overreach en immigratiehandhavingsbeleid.
Juridische experts waarschuwen dat deze inzet een significante uitbreiding van binnenlands militair gebruik vertegenwoordigt. 'We zien een normalisering van gewapende troepen op Amerikaanse straten die de al lang bestaande limieten op binnenlandse militaire betrokkenheid uitdaagt,' zei constitutioneel rechtprofessor Michael Dorf in een interview met WUSF.
Breder patroon van inzet
De situaties in Chicago en Portland volgen op vergelijkbare inzet eerder dit jaar in Los Angeles en Washington D.C. In augustus stuurde Trump de Nationale Garde naar Washington ondanks criminaliteitsstatistieken die dalende criminaliteit toonden. In juni zette hij gardisten in in Los Angeles tegen de wil van de Democratische gouverneur van Californië om protesten tegen deportaties van migranten te onderdrukken.
Volgens Wikipedia-documentatie vertegenwoordigen deze inzet een breder patroon van het richten op door Democraten geleide steden, terwijl Republikeinse gouverneurs vergelijkbare militaire aanwezigheid hebben verwelkomd. De juridische uitdagingen blijven toenemen, waarbij een federale rechtbank al heeft geoordeeld dat de inzet in Los Angeles de Posse Comitatus Act schendt, die militaire betrokkenheid bij binnenlandse wetshandhaving beperkt.
Terwijl de constitutionele gevechten zich afspelen in rechtszalen door het hele land, blijft de fundamentele vraag: hoeveel autoriteit zou een president moeten hebben om militaire troepen binnen Amerikaanse grenzen in te zetten tegen de wensen van lokale en staatsfunctionarissen in?