Wijdverspreide medicijnvervuiling in Europese stedelijke waterlopen
Een baanbrekende internationale studie onder leiding van de Universiteit van Coimbra heeft alarmerende niveaus van medicijnvervuiling in stedelijke waterwegen in heel Europa onthuld. Het onderzoek, uitgevoerd als onderdeel van het OneAquaHealth-project, analyseerde 102 waterlopen in vijf Europese steden en vond medicijnresten in maar liefst 91% van de bemonsteringslocaties.
Uitgebreide Europese analyse
Het onderzoek bestreek stedelijke waterlopen in Benevento (Italië), Coimbra (Portugal), Gent (België), Toulouse (Frankrijk) en Oslo (Noorwegen), wat een uitgebreid beeld geeft van medicijnvervuiling in verschillende Europese regio's. Onderzoekers detecteerden 16 verschillende medicijnen behorend tot zes therapeutische groepen, waarbij medicijnmengsels werden gevonden in 79% van de geanalyseerde locaties.
'Tot de meest voorkomende verbindingen behoren irbesartan en bisoprolol (bloeddrukverlagers), evenals carbamazepine (anti-epilepticum), geïdentificeerd in meer dan de helft van de stedelijke waterlopen,' legde FCTUC-promovenda Fernanda Rodrigues uit.
Recordconcentraties
De studie onthulde bijzonder zorgwekkende bevindingen over de concentraties van bepaalde medicijnen. 'Paracetamol toonde hogere concentraties, terwijl irbesartan, bisoprolol en fluoxetine recordniveaus bereikten in vergelijking met wat eerder in de wetenschappelijke literatuur werd gerapporteerd,' merkte Rodrigues op.
Specifiek in Coimbra detecteerden onderzoekers 14 verschillende medicijnen in de stedelijke waterlopen. De meest prominente verbindingen waren carbamazepine, irbesartan, losartan, atenolol en venlafaxine.
Lokale impact en zorgen
Maria João Feio, onderzoeker van het Centrum voor Mariene en Milieuwetenschappen (MARE) van FCTUC, benadrukte de ernst van de vervuiling in Portugese wateren: 'Eén van de bemonsteringslocaties in de stad vertoonde 70% van de geanalyseerde verbindingen,' met de hoogste concentraties corresponderend met de bloeddrukverlagers irbesartan en atenolol.
Misschien wel het meest alarmerend was de vondst van antibiotica in de wateren van Coimbra. 'Hoewel minder frequent, werden vier van de zeven geteste antibiotica ook gevonden in de wateren van Coimbra, een bijzonder zorgwekkend feit gezien de groeiende antimicrobiële resistentie, die wordt beschouwd als een van de ernstigste bedreigingen voor de mondiale volksgezondheid,' waarschuwde Feio.
Regionale variaties en milieufactoren
Het onderzoek identificeerde significante statistische verschillen tussen vervuilingspatronen in de bestudeerde steden, waarbij Coimbra en Oslo relatief lagere vervuilingsniveaus vertoonden in vergelijking met andere locaties. Deze variatie suggereert dat lokale factoren een cruciale rol spelen bij medicijnvervuiling.
Volgens de verklaring van de Universiteit van Coimbra was de aanwezigheid van medicijnen in Portugees grondgebied statistisch geassocieerd met de morfologische en ecologische conditie van de waterlopen en de mate van stedelijke verharding. Deze bevindingen tonen aan dat vervuiling niet alleen afhangt van medicijnconsumptie maar ook van de ecologische kwaliteit en conservatiestatus van oeverecosystemen.
Dringende behoefte aan actie
De studie benadrukt de kritieke noodzaak van verbeterde waterzuivering en ecosysteemherstel. De onderzoekers benadrukten 'de dringende behoefte aan herstel van zoetwater ecosystemen en implementatie van nieuwe technologieën voor verwijdering van medicijnresten bij afvalwaterzuiveringsinstallaties.'
Dit onderzoek komt op een moment dat medicijnvervuiling wereldwijd steeds meer wordt erkend als een significante milieu-uitdaging. Conventionele afvalwaterzuiveringsinstallaties zijn vaak niet uitgerust om deze complexe chemische verbindingen effectief te verwijderen.
De Universiteit van Coimbra, een van Europa's oudste universiteiten met een rijk wetenschappelijk erfgoed, blijft belangrijk milieuwetenschappelijk onderzoek leiden via projecten zoals OneAquaHealth, en levert waardevolle gegevens om een van Europa's urgente milieuproblemen aan te pakken.