Koolstofmarkten bereiken nieuwe hoogten
De handel in CO2-emissierechten bereikte in 2024 ongekende niveaus, waarbij wereldwijde emissiehandel een recordvolume bereikte volgens het laatste State and Trends of Carbon Pricing-rapport van de Wereldbank. De gegevens tonen een opmerkelijke versnelling van marktactiviteiten terwijl overheden en bedrijven klimaatverplichtingen opvoeren.
De cijfers ontleed
De inkomsten uit koolstofbeprijzing stegen in 2023 tot $104 miljard – het hoogste bedrag ooit. Deze forse sprong ten opzichte van voorgaande jaren wordt gedreven door uitbreidende emissiehandelssystemen wereldwijd. Momenteel zijn 75 koolstofbeprijzingsinstrumenten operationeel, goed voor 24% van de wereldwijde uitstoot vergeleken met slechts 7% toen de Wereldbank twintig jaar geleden begon met monitoren.
Het Europese emissiehandelssysteem (EU ETS) blijft de grootste markt, met rechtenprijzen rond €63 per ton. China's nationale koolstofmarkt volgt als op een na grootste ter wereld, hoewel prijzen lager blijven op ongeveer €7 per ton. Nieuwere markten in Brazilië, India, Chili, Colombia en Turkije vertonen veelbelovende groeicurves.
Waar het geld naartoe gaat
Meer dan de helft van de koolstofbeprijzingsinkomsten financiert nu klimaat- en natuurprogramma's. Landen zetten deze gelden steeds vaker in voor hernieuwbare energieprojecten, bosbescherming en klimaatadaptatie-initiatieven. Axel van Trotsenburg, senior directeur van de Wereldbank, benadrukt: "Deze verschuiving markeert een cruciale stap naar een vicieuze cirkel waarin vervuilingsbetalingen duurzaamheidsoplossingen financieren."
Nieuwe grenzen in CO2-handel
Koolstofmarkten breiden zich uit voorbij traditionele sectoren zoals energieopwekking en productie. Luchtvaart, scheepvaart en afvalbeheer ontwikkelen zich tot nieuwe handelsfronten. Het EU Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), momenteel in overgangsfase, dwingt handel af in ijzer, staal, aluminium, cement en elektriciteitsproductie.
Landen ontwikkelen ook koolstofkredietsystemen om vrijwillige marktfinanciering aan te trekken en internationale compliance-handel te vergemakkelijken. Deze ontwikkeling valt samen met de implementatie van Artikel 6.2 van het Klimaatakkoord van Parijs, dat samenwerking tussen landen mogelijk maakt.
De prijskloofuitdaging
Ondanks recordvolumes waarschuwen experts dat koolstofprijzen te laag blijven om Parijsdoelen te halen. Minder dan 1% van de wereldwijde uitstoot valt onder de aanbevolen $50-100/ton-prijsrange om opwarming tot 2°C te beperken. Het Wereldbankrapport benadrukt dat politieke inzet moet intensiveren om de kloof tussen klimaatbeloften en praktische uitvoering te dichten.
Marktanalisten voorspellen doorlopende groei in 2025 naarmate meer rechtsgebieden koolstofbeprijzingsmechanismen implementeren en bestaande systemen hun plafonds verlagen. De uitdaging blijft economische groei te verzoenen met emissiereducties in een systeem waarin vervuiling eindelijk zijn planetaire impactprijs krijgt.