EU versoepelt begrotingsregels voor defensie-investeringen
Financieministers van de Europese Unie hebben 15 lidstaten speciale toestemming verleend om de strikte begrotingstekortlimieten voor defensie-uitgaven te overschrijden. Deze baanbrekende beslissing is een direct antwoord op de toegenomen veiligheidszorgen na de Russische invasie in Oekraïne.
Details vrijstelling defensie-uitgaven
De goedgekeurde maatregel stelt België, Bulgarije, Kroatië, Tsjechië, Denemarken, Estland, Finland, Griekenland, Hongarije, Letland, Litouwen, Polen, Portugal, Slowakije en Slovenië in staat 1,5% extra van hun bbp aan defensie uit te geven zonder sancties onder het Stabiliteits- en Groeipact. Deze vrijstelling maakt deel uit van het 'Readiness 2030'-initiatief van de Europese Commissie dat in maart 2025 werd aangekondigd.
Strategische context en implementatie
Het 'Readiness 2030'-plan beoogt ongeveer €800 miljard te mobiliseren voor defensiemodernisering in de hele EU. Naast tijdelijke begrotingsflexibiliteit is een speciaal fonds van €150 miljard opgericht. Hoewel Duitsland ook een vrijstellingsverzoek heeft ingediend, blijft goedkeuring in afwachting van indiening van een uitgebreid meerjarenbegrotingsplan.
Veiligheidsimperatief drijft beleidswijziging
Deze beleidswijziging weerspiegelt het EU-besef van dramatisch gewijzigde veiligheidsrealiteiten in Europa. Voorheen moesten lidstaten begrotingstekorten onder 3% van het bbp houden en staatsschuld onder 60% van het bbp. Het conflict in Oekraïne heeft defensie-uitgaven versneld, waardoor deze budgettaire beperkingen moeilijk te verenigen zijn met veiligheidsbehoeften.