Topoverleg in Florida lost Gaza-stilstand niet op
De langverwachte ontmoeting tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Israëlische premier Benjamin Netanyahu in Mar-a-Lago, Florida op 29 december 2025 heeft meer diplomatieke retoriek dan concrete doorbraken opgeleverd voor het vastgelopen Gaza-vredesplan. Hoewel beide leiders hun gesprekken als 'productief' omschreven, blijven er aanzienlijke obstakels bestaan voor de implementatie van de tweede fase van het staakt-het-vuren dat sinds oktober van kracht is.
Knelpunten: Hamas-ontwapening en meningsverschillen over Westelijke Jordaanoever
In de kern van de impasse staat de weigering van Hamas om zich te ontwapenen, wat Trump identificeerde als de belangrijkste barrière voor vooruitgang. 'Hamas moet hun wapens heel snel neerleggen, anders zal het ze duur komen te staan,' waarschuwde de president tijdens een persconferentie na de ontmoeting. Hij voegde eraan toe dat 59 landen die het vredesakkoord steunen bereid zijn om de militante groep 'uit te wissen' als ze niet voldoen, hoewel hij niet specificeerde welke landen.
Netanyahu echode deze zorgen en stelde dat Israël niet kan doorgaan met verdere troepenterugtrekking uit Gaza tot Hamas volledig is ontwapend. De Israëlische leider staat onder binnenlandse druk van rechtse coalitiepartners die zich verzetten tegen concessies die Palestijnse soevereiniteitsaanspraken zouden kunnen versterken.
Trump onthulde ook een meningsverschil over de bezette Westelijke Jordaanoever, hoewel hij weinig details gaf. 'We zijn het niet helemaal eens over de Westelijke Jordaanoever,' erkende hij, wat de voortdurende spanningen tussen Amerikaanse en Israëlische posities over nederzettingenuitbreiding en Palestijns zelfbestuur in het gebied benadrukt.
Groot wapencontract aangekondigd tijdens diplomatieke patstelling
Terwijl diplomatieke vooruitgang ongrijpbaar bleef, kondigde het Pentagon direct na de ontmoeting een belangrijke militaire toezegging aan Israël aan. Boeing verwierf een contract van $8,6 miljard om 25 nieuwe F-15IA-gevechtsvliegtuigen aan de Israëlische luchtmacht te leveren, met een optie voor nog eens 25 toestellen. De F-15IA vertegenwoordigt de Israëlische variant van Boeing's geavanceerde F-15EX Eagle II-platform, met geüpgradede radarsystemen, digitale fly-by-wire besturing en verbeterde communicatiemogelijkheden met Israëls bestaande F-35-vloot.
De timing van deze aankondiging onderstreept de blijvende Amerikaans-Israëlische defensiepartnerschap, zelfs terwijl politieke meningsverschillen voortduren. Volgens industrie-analisten volgt dit contract op een eerdere bestelling van $5,2 miljard uit november 2024, wat Israëls totale F-15IA-vloot op 50 vliegtuigen brengt in combinatie met bestaande F-15-varianten.
Iran-waarschuwing en binnenlandse politiek spelen belangrijke rol
Naast Gaza bespraken de leiders regionale veiligheidsdreigingen, met name vanuit Iran. Trump deed een scherpe waarschuwing aan Teheran en stelde dat de VS Israëlische militaire actie zou steunen als Iran probeert zijn nucleaire of ballistische raketprogramma's te hervatten. 'Als ze dat doen, zullen we ze moeten neerslaan,' verklaarde hij, verwijzend naar eerdere Amerikaanse aanvallen op Iraanse faciliteiten in juni 2025.
De binnenlandse Israëlische politiek speelde ook een prominente rol in de gesprekken. Netanyahu staat voor aanhoudende corruptie-aanklachten in Israël, en Trump herhaalde zijn oproep aan de Israëlische president Isaac Herzog om de premier gratie te verlenen. Deze controversiële suggestie weerspiegelt de persoonlijke dimensie van de Trump-Netanyahu-relatie, die talrijke politieke stormen heeft doorstaan sinds Trumps eerste termijn.
Wat volgt voor het Gaza-vredesplan?
Het uitgebreide 20-punten vredesplan, dat in november 2025 steun van de VN-Veiligheidsraad kreeg, voorziet in een meerfasig proces dat leidt tot Palestijns zelfbestuur in Gaza. Fase twee vereist Hamas-ontwapening, volledige Israëlische terugtrekking uit het gebied en de oprichting van een internationale stabilisatiemacht.
Echter, zoals Midden-Oosten analisten opmerken, lijkt geen van beide partijen bereid de noodzakelijke concessies te doen. Hamas-functionarissen hebben bereidheid getoond om het bevriezen van wapens tijdens het bestand te bespreken, maar verwerpen internationale troepen die toezicht houden op ontwapening. Ondertussen staat Netanyahu onder druk van zijn rechterflank om de veiligheidscontrole over Gaza onbepaald voort te zetten.
De ontmoeting eindigde met Netanyahu's aankondiging dat Trump de prestigieuze Israël Prijs voor Vrede zal ontvangen, wat de eerste keer markeert dat deze hoogste civiele onderscheiding aan een niet-Israëli wordt toegekend. Hoewel dit symbolische gebaar de persoonlijke verstandhouding tussen de leiders benadrukt, doet het weinig aan de substantiële uitdagingen die vrede in Gaza blokkeren.