Historische Groene Mars herdacht in Westelijke Sahara
Marokko heeft het 50-jarig jubileum van de historische Groene Mars met ongekend enthousiasme gevierd in Laayoune, de hoofdstad van de Westelijke Sahara. De straten waren volgepakt met mensen in hun mooiste traditionele kleding, wat een belangrijk moment markeert in het decennialange territoriale conflict. 'Deze viering vertegenwoordigt onze inzet voor onze territoriale integriteit,' zei lokale bewoner Fatima Benali, 'en de recente VN-ontwikkelingen geven ons hoop op blijvende vrede.'
De Groene Mars van 1975 en zijn erfenis
Vijftig jaar geleden trokken ongeveer 350.000 Marokkanen het gebied binnen dat internationaal bekend staat als de Westelijke Sahara, met als doel een einde te maken aan de Spaanse koloniale bezetting. De gebeurtenis, georganiseerd door toenmalig koning Hassan II, was bedoeld om de Sahrawi-bevolking te bevrijden en grondgebied terug te eisen dat Marokko als historisch deel van zijn koninkrijk beschouwt. Niet alle Sahrawi's zagen dit echter als bevrijding. Het Polisario Front, een bevrijdingsbeweging die onafhankelijkheid nastreeft, zag Marokko simpelweg als vervanger van Spanje als bezettende macht, wat leidde tot een conflict dat tot op de dag van vandaag voortduurt.
VN-Veiligheidsraad doorbraak
De jubileumvieringen kregen extra betekenis na een grote diplomatieke overwinning voor Marokko bij de Verenigde Naties Veiligheidsraad. Op 31 oktober 2025 nam de Veiligheidsraad Resolutie 2797 aan, die voor het eerst expliciet het Marokkaanse autonomieplan van 2007 erkende als basis voor onderhandelingen. De resolutie werd aangenomen met 11 stemmen voor, geen stemmen tegen en drie onthoudingen van China, Pakistan en Rusland.
'Dit vertegenwoordigt een fundamentele verschuiving in de internationale benadering van het conflict in de Westelijke Sahara,' legde geopolitiek analist Adlène Mohammedi uit. 'Na decennia van focus op een referendum voor zelfbeschikking, geeft de VN nu prioriteit aan een compromisgerichte oplossing.'
Economische kansen en lokale perspectieven
Jonge ondernemers in Laayoune zien de diplomatieke ontwikkelingen als het creëren van nieuwe economische kansen. Mohammed El Moutaouakil, een 28-jarige Sahrawi-ondernemer, vertelde verslaggevers: 'Sinds de erkenning door de VS en Frankrijk hebben we een toename gezien van bedrijfspresence en investeringsprojecten uit deze landen. Dit creëert banen en ontwikkeling voor onze regio.'
Zijn zakenpartner, Saadani Al Ansari, voegde toe: 'Ik zie een grote toekomst voor steden als Laayoune en Dakhla. Er is nu continuïteit voor zowel buitenlandse als Marokkaanse bedrijven, wat meer werkgelegenheid in de regio zal creëren.'
Voortdurende uitdagingen en vluchtelingensituatie
Ondanks het optimistische vooruitzicht blijven er aanzienlijke uitdagingen. Ongeveer 170.000 Sahrawi-vluchtelingen blijven in kampen bij Tindouf, Algerije wonen, velen van hen nakomelingen van degenen die het conflict in de jaren 70 ontvluchtten. Recente protesten in deze kampen hebben sterke oppositie tegen de nieuwe VN-benadering aangetoond.
Het Polisario Front heeft de Veiligheidsraadresolutie veroordeeld als 'een gevaarlijke afwijking van het internationaal recht' en organiseerde massale demonstraties in de vluchtelingenkampen. Demonstranten verwierpen het idee deel uit te maken van een autonome regio binnen Marokko en riepen in plaats daarvan op tot zelfbeschikking en onafhankelijkheid.
Internationale steun en regionale implicaties
De diplomatieke verschuiving volgt op jaren van Marokkaanse inspanningen om internationale steun te krijgen voor zijn autonomieplan. Sinds 2020, toen toenmalig Amerikaans president Donald Trump de Marokkaanse soevereiniteit over de Westelijke Sahara erkende, hebben verschillende belangrijke landen waaronder Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk steun uitgesproken voor het autonomievoorstel.
De resolutie roept ook op tot formele betrokkenheid van Algerije bij het politieke proces, wat een belangrijke ontwikkeling in de regionale diplomatie markeert. Koning Mohammed VI heeft een olijftak uitgestoken naar Algerije, benadrukkend dat regionale welvaart afhangt van het overwinnen van oude grieven.
Terwijl de vieringen in Laayoune doorgaan, kijkt de internationale gemeenschap nauwlettend toe hoe deze diplomatieke doorbraak zal vertalen in blijvende vrede en ontwikkeling voor de mensen van de Westelijke Sahara.