Geheugencrisis: Hoe AI-vraag computers onbetaalbaar maakt
De wereldwijde elektronica-markt staat voor een ongekende crisis nu geheugenprijzen exploderen, wat computers, laptops en smartphones de komende maanden aanzienlijk duurder dreigt te maken. Volgens industrie-experts zijn RAM-prijzen (Random-Access Memory) de afgelopen maanden verdrievoudigd, wat een perfecte storm creëert die honderden euro's aan de kosten van consumentenapparaten kan toevoegen.
De AI-factor: Waarom geheugen plotseling zo schaars is
De oorzaak van deze crisis ligt in de explosieve groei van kunstmatige intelligentie. Grote techbedrijven zoals Google, Microsoft en OpenAI bouwen enorme datacenters die enorme hoeveelheden high-bandwidth memory (HBM) nodig hebben om AI-modellen te trainen en uit te voeren. 'AI-datacenters overbieden consumentenmarkten voor elke beschikbare geheugenchip,' legt industrie-analist Mark Johnson van TrendForce uit. 'Wat we zien is een fundamentele verschuiving in de prioriteiten van de geheugenindustrie.'
Grote fabrikanten Samsung, SK hynix en Micron hebben hun productiecapaciteit verschoven naar deze lucratieve AI-contracten, waarbij ze opzettelijk de uitbreiding van commodity DRAM voor consumentenelektronica beperken. Volgens industrierapporten zijn DDR5-chipprijzen gestegen van ongeveer $6,84 naar $27,20 in slechts het vierde kwartaal van 2025.
Consumentenimpact: Van gamers tot dagelijkse gebruikers
De effecten worden al gevoeld in de hele markt. Tomas Hochstenbach van techsite Tweakers waarschuwt dat 'een smartphone die nu 300-400 euro kost over een paar maanden misschien 50 euro duurder is, en laptops kunnen gemakkelijk met 100 euro stijgen.' Voor gamers en PC-bouwers is de situatie nog dramatischer.
Sergio Meyer, een Rotterdammer die elk jaar zijn eigen game-pc bouwt, vertelde verslaggevers: 'Ik dacht dat het een fout was toen ik 400 euro zag voor RAM die vroeger een derde kostte. Voor mij is het nu simpelweg te duur, dus wacht ik en game ik minder.'
Gegevens van Pricewatch tonen aan dat 32GB RAM, populair onder gamers, is gestegen van een gemiddelde van 111 euro in januari naar 352 euro in recente weken - en blijft dagelijks stijgen.
Fabrikantreactie en marktdynamiek
Adri Broos van Megekko, een leverancier van computeronderdelen, merkt op dat 'fabrikanten ons in de zomer waarschuwden dat ze de vraag niet aankonden, maar we verwachtten deze extreme prijsstijgingen niet.' De situatie wordt verergerd door de overgang van de industrie van DDR4 naar DDR5-geheugen. Volgens TrendForce-analyse faseren grote fabrikanten de DDR4-productie volledig uit om zich te concentreren op DDR5 en HBM voor AI-toepassingen.
Dit creëert een dubbele knel: verminderd aanbod van oudere technologie gecombineerd met omgeleide capaciteit naar premium AI-gericht geheugen. 'Geheugen vertegenwoordigt nu ongeveer 18% van de materiaalkosten van een nieuwe pc, het dubbele van 2024,' merkt een recent industrierapport op.
Wanneer normaliseren de prijzen?
De tijdlijn voor verlichting lijkt ver weg. Broos verwacht dat prijzen pas over minstens zes maanden terugkeren naar normale niveaus en waarschuwt dat 'de prijs van RAM de komende weken zeker niet zal dalen.' Industrie-analisten zijn nog pessimistischer en suggereren dat het tekort tot 2027-2028 kan aanhouden wanneer nieuwe fabricagefabrieken operationeel worden.
Computermakers passen hun prijzen al aan. HP heeft aangekondigd dat duurder geheugen zal leiden tot hogere laptop- en desktopprijzen. 'Computers in winkels nu zijn drie of vier maanden geleden gebouwd met lagere geheugenprijzen,' legt Broos uit. 'Die gebouwd met huidige hoge prijzen zullen aanzienlijk duurder zijn.'
De geheugenprijsstijgingen werken meestal ongeveer drie maanden door naar eindproducten, wat betekent dat consumenten de volledige impact begin 2026 zullen voelen. Voor nu is het advies van experts duidelijk: als je een nieuwe computer of smartphone nodig hebt, overweeg dan eerder te kopen dan later, want prijzen gaan maar in één richting - omhoog.