NASA's ESCAPADE-missie gelanceerd naar Mars met Blue Origin's New Glenn-raket, bestudeert atmosfeerverlies en test innovatieve banen. Twee ruimtevaartuigen maken 3D-kaarten van Mars' magnetosfeer.
Eerste Marsmissie in vijf jaar gelanceerd met Blue Origin's New Glenn
Voor het eerst sinds 2020 vertrekt er een NASA-missie naar Mars, wat een belangrijke mijlpaal betekent in planetaire verkenning en een cruciale test voor Jeff Bezos' ruimtevaartbedrijf Blue Origin. De ESCAPADE-missie, bestaande uit twee ruimtevaartuigen genaamd Blue en Gold, werd succesvol gelanceerd op 9 november 2025 aan boord van Blue Origin's New Glenn-raket vanaf Cape Canaveral Space Force Station in Florida.
Innovatief missieontwerp
De ESCAPADE-missie (Escape and Plasma Acceleration and Dynamics Explorers) vertegenwoordigt een revolutionaire benadering van Marsverkenning. In plaats van een directe route naar de Rode Planeet te volgen, zullen de ruimtevaartuigen een slimme baan volgen die ze eerst naar het Aarde-zon Lagrange Punt 2 brengt. Daar zullen ze ongeveer 12 maanden verblijven om ruimteweer te bestuderen voordat ze in november 2026 de zwaartekracht van de Aarde gebruiken om naar Mars te slingeren, met aankomst verwacht in september 2027.
Deze innovatieve routeplanning maakt flexibelere lanceervensters mogelijk, waardoor de traditionele tweejaarlijkse cyclus wordt doorbroken wanneer Aarde en Mars optimaal zijn uitgelijnd. 'Deze missie toont aan hoe we planetaire verkenning toegankelijker en frequenter kunnen maken,' zei Dr. Robert Lillis, hoofdonderzoeker van de ESCAPADE-missie van UC Berkeley's Space Sciences Laboratory.
Wetenschappelijke doelstellingen
Het primaire wetenschappelijke doel van de $80 miljoen missie is het creëren van de eerste 3D-kaart van Mars' magnetosfeer en het bestuderen hoe de zonnewind interageert met de dunne atmosfeer van de planeet. Mars had ooit een veel dikkere atmosfeer en stromend water, maar verloor ongeveer 4 miljard jaar geleden zijn beschermende magnetische veld, waardoor de zonnewind geleidelijk zijn atmosfeer kon wegvreten.
'Escapade geeft ons een stereoperspectief, twee verschillende gezichtspunten tegelijkertijd,' legde Dr. Lillis uit. 'Dat is een cruciaal stukje van de puzzel in het begrijpen van Mars' klimaatevolutie.'
De twee ruimtevaartuigen zullen in complementaire banen opereren, waardoor ze magnetische 'bellen' kunnen bestuderen die ontstaan wanneer zonnewind interageert met Mars' atmosfeer. Door deze gebieden slechts minuten na elkaar te observeren in plaats van uren, kunnen wetenschappers de dynamische processen in realtime beter begrijpen.
Blue Origin's cruciale test
Deze lancering vertegenwoordigt slechts de tweede vlucht voor Blue Origin's New Glenn-raket, die 98 meter hoog is en is ontworpen om te concurreren met SpaceX's Falcon-raketten. De eerste lancering in januari 2025 was succesvol, hoewel de herbruikbare booster niet goed kon landen. Voor deze missie probeert Blue Origin de eerste trap te laten landen op het Atlantische Oceaanplatform Jacklyn, hoewel missiesucces voorrang heeft op landing.
De ESCAPADE-missie maakt deel uit van NASA's SIMPLEx-programma, ontworpen om goedkope planetaire verkenning te demonstreren. Oorspronkelijk gepland om mee te liften met de Psyche-missie, moest ESCAPADE alternatief vervoer vinden toen Psyche's lanceerplannen veranderden, wat leidde tot de selectie van Blue Origin's New Glenn.
Toekomstige implicaties
De gegevens die door ESCAPADE worden verzameld, hebben implicaties die verder gaan dan het begrijpen van Mars' atmosferische geschiedenis. De missie zal bestuderen hoe zonnestraling communicatie- en navigatiesystemen beïnvloedt, informatie die cruciaal is voor toekomstige bemande missies naar Mars. Bovendien kunnen de metingen van het ruimtevaartuig helpen bij het detecteren van vloeibaar water onder het oppervlak, een belangrijke overweging voor potentiële menselijke vestiging.
'Het begrijpen van ruimteweeromstandigheden rond Mars is essentieel voor het beschermen van toekomstige astronauten,' merkte een NASA-woordvoerder op. 'Deze missie levert cruciale gegevens die zullen helpen de veiligheid van menselijke verkenners te waarborgen.'
De succesvolle lancering markeert een belangrijke prestatie voor zowel NASA's planetaire wetenschapsprogramma als Blue Origin's commerciële ruimteambities, en toont aan hoe publiek-private partnerschappen ruimteverkenning kunnen bevorderen terwijl de kosten worden verlaagd.
Nederlands
English