Australisch socialemediaverbod voor onder-16 jarigen ingegaan

Australisch socialemediaverbod van start gegaan

Vanaf 10 december 2025 is in Australië een wereldwijd uniek socialemediaverbod van kracht dat kinderen onder de 16 jaar verbiedt toegang te krijgen tot grote platforms zoals Facebook, Instagram, TikTok, Snapchat, YouTube, Twitch, X, Reddit, Threads en Kick. De controversiële wetgeving raakt ongeveer een miljoen jonge Australiërs en vertegenwoordigt een van de meest ambitieuze pogingen van een regering om het online gedrag van jongeren te reguleren.

'Wat ga ik doen zonder Instagram?' vraagt de 15-jarige Tom Knight, wiens vraag weerklinkt in Australische huishoudens nu het verbod ingaat. Knight en zijn vriend Toby Price, beiden 15, uiten frustratie over het verlies van toegang tot hun digitale sociale leven. 'Het is zo irritant. Ik wil gewoon TikTok kijken en spelletjes spelen,' zegt Price, die aanzienlijke levensstijlveranderingen verwacht. 'Ik heb straks vast veel meer vrije tijd, maar ik heb geen idee wat ik daarmee ga doen.'

Leeftijdsverificatie en handhavingsuitdagingen

De verantwoordelijkheid voor het handhaven van de leeftijdsgrens ligt volledig bij socialemediabedrijven, die moeten aantonen dat ze 'redelijke stappen' nemen om te voorkomen dat jongeren onder de 16 toegang krijgen tot hun platforms. Bedrijven riskeren boetes tot $49,5 miljoen voor niet-naleving, hoewel ouders en kinderen zelf niet worden bestraft voor overtredingen.

Meta is al begonnen met het verwijderen van accounts van jonge gebruikers, met meer dan 500.000 geblokkeerde accounts ter voorbereiding op het verbod. Leeftijdsverificatiemethoden omvatten het aanvragen van identificatiedocumenten, bankgegevens en gezichtsscans, samen met algoritmische analyse van gebruikersgedrag om leeftijd te schatten.

Minister van Communicatie Michelle Rowland erkent de beperkingen: 'Ouders in Australië hebben de regering gevraagd om iets te doen. Zij weten, en wij weten, dat het niet perfect zal zijn. Maar voor de zeven op de tien kinderen die online misbruik meemaken, en voor de generatie die de beste start in het leven verdient, moeten we dit proberen.'

Juridische uitdagingen en omzeilingen

Het Digital Freedom Project heeft een Hooggerechtshofzaak aangespannen namens twee 15-jarigen, met het argument dat het verbod inbreuk maakt op de rechten van kinderen. De zaak staat volgend jaar gepland voor behandeling.

Ondertussen verkennen tieners al manieren om het verbod te omzeilen. 'Iedereen gaat proberen er onderuit te komen,' zegt de 14-jarige Connie Rawson, die sociale media gebruikt om contact te houden met vrienden die verder weg wonen. Methoden omvatten het gebruik van VPN's om voor te komen in landen zonder het verbod, ouders of oudere vrienden vragen om gezichtsscans te voltooien, en zelfs maskers gebruiken om gezichtsherkenningstechnologie te misleiden.

Rawson vat de opstandige geest samen: 'Er zijn geen gevolgen voor kinderen als je er toch op zit. En het is ook een soort uitdaging. Juist omdat het verboden is, wil je erop.'

Internationale aandacht en toekomstige implicaties

Het Australische experiment wordt wereldwijd nauwlettend gevolgd. Eurocommissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft Australiës 'dappere' aanpak geprezen en noemde het 'gewoon gezond verstand'. Verschillende landen waaronder Denemarken, Griekenland, Roemenië, Frankrijk, Nieuw-Zeeland en Maleisië overwegen vergelijkbaar beleid.

Op de Marrickville High School in Sydney bereiden studenten zich voor op een zomer zonder sociale media. De 15-jarige Mika Bakota weerspiegelt de gemengde gevoelens: 'Ik moet telefoonnummers vragen van mijn vrienden, want we kunnen dan niet meer via sociale media met elkaar chatten.' Hij voegt toe: 'Ik denk dat ik niet heel veel last krijg van het verbod. Ik zie het maar als een detox.'

Minister Rowland verwacht een uitdagende overgang: 'Kinderen zullen ontwenningsverschijnselen krijgen. Tieners zullen boos zijn en hun best doen om toch hun accounts te behouden. Maar ik geloof dat de voordelen op lange termijn opwegen tegen het ongemak op de korte termijn.'

Het succes van Australiës socialemediaverbod zal afhangen van technologische handhaving, juridische uitkomsten en of de beloofde mentale gezondheidsvoordelen zich materialiseren. Terwijl de wereld toekijkt, kan dit Australische experiment wereldwijd vormgeven hoe landen digitale bescherming van jongeren benaderen.