Slowakije wil grondwet wijzigen om EU-recht over LGBT-rechten te omzeilen

Omstreden Grondwetswijziging Slowakije Bedreigt EU-rechtelijke Voorrang

Het Slowaakse parlement debatteert over een ingrijpende grondwetswijziging die de juridische fundamenten van de Europese Unie uitdaagt. De voorgestelde veranderingen zouden Slowaaks nationaal recht boven EU-recht stellen in kwesties van "nationale identiteit," wat een significante escalatie betekent in de politieke transformatie onder premier Robert Fico.

Controversiële Bepalingen en Mensenrechtenzorgen

De wijziging wil constitutioneel vastleggen dat er slechts twee geslachten bestaan en oudertoestemming vereisen voor scholen om over "ongrondwettelijke onderwerpen" zoals het homohuwelijk te onderwijzen. Premier Fico noemt dit een "dam tegen progressieve stromingen," hoewel EU-functionarissen benadrukken dat deze angsten ongegrond zijn.

"Lhbti'ers worden alleen als dekmantel gebruikt. De werkelijke bedoelingen gaan veel verder," zei queer-activist Roman Samotný over de bredere implicaties van het negeren van EU-recht.

Mensenrechtenorganisatie Amnesty International waarschuwt dat de wijziging "lhbti-rechten verwoest" en mogelijk levens in gevaar brengt door beperkingen in gezondheidszorg en abortustoegang. De grondwettelijke aard maakt toekomstige verbeteringen bijna onmogelijk.

Juristen Waarschuwen voor EU-implicaties

Vijf voormalige opperrechters en juridische experts waarschuwen dat de vaag geformuleerde wijziging Slowakije in staat stelt Europees en internationaal recht op veel bredere schaal te negeren. Oppositiepartij SaS noemt het een "gedeeltelijke terugtrekking uit de EU."

Juridische organisatie Via Iuris vreest dat de regering middelen krijgt om EU-recht naast zich neer te leggen onder de vage noemer "nationale identiteit," wat onderwijs, klimaatbeleid en wetenschappelijk onderzoek kan raken.

Politieke Context en Coalitie-uitdagingen

Deze stap past in Fico's patroon sinds zijn terugkeer in 2023 voor zijn derde premierschap. Zijn regering draaide anticorruptiemaatregelen terug, ontmantelde de publieke omroep en beperkte organisatievrijheden via de zogenaamde "Russische wet."

De wijziging vereist 90 van de 150 parlementsstemmen, waardoor de coalitie steun moet zoeken bij oppositie-christendemocraten, die meegingen na beloften over verbod op draagmoederschap. De wankele coalitie kampt met vertragingen door wisselende stemverhoudingen, verergerd door het overlijden van een parlementslid.

Anders dan eerdere massaprotesten tegen Fico's pro-Russische koers, heeft deze grondwetswijziging niet tot grote demonstraties geleid, wat wijst op verzwakkend of verdeeld verzet.

Bron: Wikipedia - Robert Fico