VS valt weer drugsboot aan op Stille Oceaan, dodental stijgt

Laatste aanval eist twee levens omstreden campagne gaat door

Het Amerikaanse leger heeft opnieuw een dodelijke aanval uitgevoerd op een vermeende drugssmokkelboot in de oostelijke Stille Oceaan, waarbij twee mensen omkwamen en het totale dodental van deze omstreden operaties op minstens 107 komt. De aanval van 29 december 2025 markeert de laatste escalatie in Operatie Southern Spear, een militaire campagne die traditionele drugshandelbestrijding heeft getransformeerd in wat critici een onwettig gewapend conflict noemen.

De aanval en officiële rechtvaardiging

Volgens het U.S. Southern Command was de aanval gericht op een vaartuig 'bediend door aangewezen terroristische organisaties in internationale wateren' dat 'voer langs bekende drugshandelroutes in de oostelijke Stille Oceaan.' Het leger bracht een korte video uit waarop de aanval te zien is, met de mededeling dat 'twee mannelijke narco-terroristen werden gedood' en geen Amerikaanse militairen gewond raakten.

Minister van Oorlog Pete Hegseth, die deze operaties leidt, verdedigde de aanval als noodzakelijk om drugshandel te bestrijden. 'We zullen doorgaan met het nemen van beslissende actie tegen hen die Amerikaanse gemeenschappen bedreigen met dodelijke narcotica,' verklaarde Hegseth in een recente briefing.

De regering-Trump heeft echter nog geen concreet bewijs geleverd dat de aangevallen vaartuigen daadwerkelijk betrokken waren bij drugssmokkel. Zoals een congresmedewerker, die anoniem wilde blijven, tegen verslaggevers zei: 'We hebben inlichtingenbriefings gezien, maar de verbanden tussen deze boten en daadwerkelijke drugstransporten blijven op zijn best circumstantieel.'

Operatie Southern Spear: Een nieuwe militaire aanpak

Operatie Southern Spear vertegenwoordigt een significante verschuiving in het Amerikaanse anti-drugsbeleid. Wat in januari 2025 begon als een marine-initiatief om 'robotische en autonome systemen' voor surveillance in te zetten, is geëvolueerd tot een grootschalige militaire campagne met dodelijke aanvallen. Volgens de Wikipedia-pagina over de operatie heeft de campagne als doel 'transnationale criminele en illegale maritieme netwerken te detecteren, verstoren en degraderen.'

De operatie is sinds september 2025 dramatisch uitgebreid, met aanvallen die nu plaatsvinden in zowel de Caraïben als de oostelijke Stille Oceaan. De VS hebben verschillende Latijns-Amerikaanse criminele groepen aangewezen als terroristische organisaties, waaronder Venezuela's Tren de Aragua en Colombia's National Liberation Army, wat juridische rechtvaardiging biedt voor militaire actie onder de interpretatie van de regering van terrorismebestrijdingsbevoegdheden.

Toenemende kritiek en juridische zorgen

De aanvallen hebben veroordeling opgeroepen vanuit meerdere hoeken. VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten Volker Türk is bijzonder uitgesproken geweest en stelt dat de aanvallen het internationale mensenrechtenrecht schenden. 'Deze dodelijke aanvallen komen neer op buitengerechtelijke executie,' zei Türk in oktober 2025, waarbij hij opriep tot onmiddellijke stopzetting.

Human Rights Watch heeft deze zorgen herhaald, waarbij hun senior onderzoeker opmerkte: 'De VS omzeilt normale wetshandhavingsprocedures en voert uit wat lijkt op standrechtelijke executies op volle zee. Dit schept een gevaarlijk precedent voor hoe naties kunnen optreden tegen vermeende criminelen.'

Juridische experts vragen zich af of de VS het recht heeft om militaire geweld tegen deze vaartuigen te gebruiken onder internationaal recht. De regering beweert dat ze betrokken is bij een 'niet-internationaal gewapend conflict' met drugskartels, maar veel internationaalrechtgeleerden betwisten deze karakterisering. Zoals opgemerkt in een Just Security-analyse, wijken deze operaties 'af van normale maritieme wetshandhavingspraktijken' en roepen ze serieuze vragen op over presidentiële autoriteit.

Regionale spanningen en politieke context

De aanvallen vinden plaats tegen een achtergrond van verhoogde spanningen tussen de VS en Venezuela. De regering-Trump heeft de Maduro-regering aangewezen als een Buitenlandse Terroristische Organisatie en heeft militaire druk in de regio uitgebreid. Sommige analisten geloven dat het verwijderen van Nicolás Maduro uit de macht een onuitgesproken doel van Operatie Southern Spear is.

Regionale regeringen hebben alarm geslagen over de Amerikaanse acties. Colombia, ondanks een traditionele Amerikaanse bondgenoot, heeft de VS beschuldigd van 'buitengerechtelijke moord,' terwijl Venezuela de aanvallen heeft veroordeeld als 'imperialistische agressie.' Mexico heeft ook zorgen geuit over het precedent dat wordt geschapen voor militaire interventie in wat traditioneel wetshandhavingszaken zijn geweest.

Binnenlands hebben de operaties te maken met toezicht van het Congres. De door Republikeinen gecontroleerde Senaat heeft tweemaal resoluties verworpen om Trumps autoriteit om deze militaire acties voort te zetten te beperken, maar de tweeledige bezorgdheid groeit. Democratische senator Elizabeth Warren verklaarde recentelijk: 'De president kan niet eenzijdig de oorlog verklaren aan drugshandelaars. Deze aanvallen vereisen congresautorisatie en goed toezicht.'

De menselijke kosten en toekomstige implicaties

Met minstens 107 mensen gedood in ongeveer 30 aanvallen sinds september, blijven de menselijke kosten van Operatie Southern Spear stijgen. De regering heeft beperkte informatie verstrekt over de slachtoffers, verwijzend naar hen als 'narco-terroristen' zonder identificatie of bewijs van hun vermeende misdaden aan te bieden.

Terwijl de campagne 2026 ingaat, blijven vragen over de effectiviteit ervan in het verminderen van drugstromen naar de Verenigde Staten en de langetermijnimplicaties voor internationaal recht. De transformatie van drugshandelbestrijding van een wetshandhavingsoperatie naar een militaire campagne vertegenwoordigt wat een voormalig ambtenaar van het State Department noemde 'een fundamentele verschuiving in hoe Amerika transnationale criminaliteit confronteert—met potentieel verstrekkende gevolgen voor mondiale normen en Amerikaans buitenlands beleid.'

De laatste aanval suggereert dat de regering geen intentie heeft om deze operaties terug te schroeven ondanks toenemende kritiek. Met het dodental nu boven de 100 en juridische uitdagingen die toenemen, lijkt Operatie Southern Spear voorbestemd om een omstreden kenmerk van het Amerikaanse buitenlandse beleid in het westelijk halfrond te blijven.