Oude Romeinse beelden gestolen uit Nationaal Museum Damascus

Grote erfgoedroof in post-conflict Syrië

In een verwoestende klap voor het culturele erfgoed van Syrië hebben dieven zes oude Romeinse marmeren beelden gestolen uit het Nationaal Museum van Damascus. De diefstal, die maandagochtend werd ontdekt, vertegenwoordigt een van de grootste culturele verliezen sinds de recente politieke overgang van het land.

De gestolen artefacten werden meegenomen uit de klassieke afdeling van het museum, waar enkele van Syrië's meest waardevolle historische schatten worden bewaard uit de Hellenistische tot Byzantijnse periodes. Museummedewerkers ontdekten de diefstal toen ze een kapotte deur en de ontbrekende beelden aantroffen tijdens hun ochtendronde.

Bewogen geschiedenis van het museum

Het Nationaal Museum van Damascus, opgericht in 1919, is de grootste en oudste culturele instelling van Syrië. Het was pas recentelijk heropend in januari 2025 na gesloten te zijn geweest om veiligheidsredenen tijdens de laatste maanden van de val van het Assad-regime. 'Dit is hartverscheurend voor alle Syriërs die om ons erfgoed geven,' zei Dr. Mohamed Nair Awad, directeur-generaal van Oudheden en Musea. 'We hadden uitgebreide veiligheidsmaatregelen genomen, maar deze criminelen vonden een manier.'

Het museum heeft tal van uitdagingen doorstaan tijdens de 14-jarige burgeroorlog in Syrië. Tussen 2011 en 2018 was het volledig gesloten, waarna het slechts gedeeltelijk heropende voordat het in december 2024 opnieuw sloot tijdens de definitieve val van het regime. Tijdens het conflict wisten museumautoriteiten meer dan 300.000 artefacten succesvol te beschermen door ze naar geheime locaties te verplaatsen.

Veiligheidsmaatregelen en onderzoek

Ondanks verbeterde veiligheidsmaatregelen, waaronder extra toegangspoorten en uitgebreid cameratoezicht die na het begin van de oorlog werden geïmplementeerd, slaagden dieven erin de faciliteit binnen te dringen. Het museum blijft tijdelijk gesloten terwijl autoriteiten een grondig onderzoek uitvoeren.

'We werken samen met internationale organisaties om deze gestolen artefacten op te sporen,' legde een erfgoedbeschermingsexpert uit die anoniem wilde blijven. 'De wereldwijde kunstmarkt moet waakzaam zijn voor Syrische oudheden die te koop worden aangeboden.'

De diefstal komt te midden van bredere zorgen over cultureel erfgoedbescherming in post-conflict Syrië. Volgens een recent rapport van The Art Newspaper hebben erfgoedprofessionals noodresponsnetwerken gevormd, waaronder een WhatsApp-forum met 200 leden voor real-time coördinatie.

Internationale reactie en herstelinspanningen

Internationale organisaties waaronder UNESCO en Heritage for Peace volgen de situatie op de voet. 'Deze diefstal benadrukt de kwetsbaarheid van cultureel erfgoed tijdens politieke overgangen,' merkte een UNESCO-vertegenwoordiger op. 'We staan klaar om Syrische autoriteiten te helpen bij het terugvinden van deze onschatbare artefacten.'

Het incident volgt een patroon van culturele erfgoedmisdrijven in de regio. Slechts weken eerder stalen dieven, vermomd als bouwvakkers, juwelen ter waarde van €88 miljoen uit het Louvre-museum in Parijs, wat de wereldwijde aard van kunstroof benadrukt.

Syrische erfgoedexperts benadrukken dat het beschermen van culturele artefacten cruciaal blijft voor nationale identiteit en toekomstig toeristisch herstel. De Algemene Directie van Oudheden en Musea had voor deze laatste tegenslag een ambitieus driejarig rehabilitatieplan opgesteld.

Terwijl onderzoeken doorgaan, hopen voorstanders van cultureel erfgoed dat de gestolen beelden kunnen worden teruggevonden voordat ze verdwijnen in de illegale oudhedenmarkt, zodat Syrië's rijke historische erfenis behouden blijft voor toekomstige generaties.