Wereldwijde CO2-uitstoot bereikt record 38,1 miljard ton in 2025, resterend koolstofbudget voor 1,5°C opwarming vrijwel uitgeput. Klimaatverandering verzwakt natuurlijke opslag, vereist urgente actie.
Klimaatcrisis verdiept terwijl 1,5°C-doel nadert
De wereld staat voor een ongekende klimaatnoodtoestand aangezien de wereldwijde koolstofdioxide-uitstoot uit fossiele brandstoffen naar verwachting een record van 38,1 miljard ton zal bereiken in 2025, volgens het laatste Global Carbon Budget-rapport. Dit vertegenwoordigt een stijging van 1,1% ten opzichte van 2024, wat de alarmerende opwaartse trend voortzet ondanks internationale klimaatakkoorden en groeiende adoptie van hernieuwbare energie.
Koolstofbudget vrijwel uitgeput
De meest zorgwekkende bevinding onthult dat het resterende koolstofbudget om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C "vrijwel uitgeput" is met slechts 170 miljard ton CO2 over. Bij het huidige uitstootniveau zal dit budget vóór 2030 zijn opgebruikt, wat de mensheid nog maar vier jaar geeft om onomkeerbare klimaatschade te voorkomen.
"Met CO2-uitstoot die nog steeds stijgt, is het niet langer aannemelijk dat we de opwarming onder 1,5°C kunnen houden," waarschuwt hoofdonderzoeker professor Pierre Friedlingstein van de University of Exeter.
Natuurlijke koolstofopslag verzwakt
Het rapport benadrukt een gevaarlijke feedbackloop: klimaatverandering zelf verzwakt de natuurlijke koolstofopslag van de planeet. Sinds 1960 kan ongeveer 8% van de toename van de atmosferische CO2-concentratie worden toegeschreven aan verminderde opnamecapaciteit van land en oceanen. De El Niño-periode van 2023-2024 verzwakte deze natuurlijke 'CO2-sinks' tijdelijk, en hoewel enig herstel plaatsvindt, blijft de langetermijntrend diep zorgwekkend.
"We zien dat klimaatverandering extreme hitte, droogte en bosbranden veroorzaakt, wat op zijn beurt de opname van CO2 door oceanen en bossen vermindert. Dit is een duidelijk signaal van de Aarde dat we drastisch moeten ingrijpen," benadrukt Friedlingstein.
Regionale uitstootpatronen
Het Global Carbon Budget 2025 onthult significante regionale variaties in uitstoottrends:
- China: Uitstootgroei vertraagd tot 0,4%, voornamelijk door sterke uitbreiding van hernieuwbare energie
- India: Groei gereduceerd tot 1,4%, hoewel nog steeds zorgwekkend voor 's werelds meest bevolkte land
- Verenigde Staten: Pijnlijke stijging van 1,9% gedreven door kouder weer en hoger energieverbruik
- Europese Unie: 0,4% stijging na jaren van daling
- Japan: 2,2% daling die de neerwaartse trend voortzet
Vooruitgang te midden van crisis
Ondanks het sombere vooruitzicht zijn er positieve ontwikkelingen. "Het is duidelijk dat beleidsmakers menens zijn om de klimaatverandering aan te pakken," merkt onderzoeker professor Corinne Le Quéré van de University of East Anglia op. "Vijfendertig landen zijn erin geslaagd hun uitstoot te verminderen en tegelijk hun economie te laten groeien. Dit is twee keer zoveel als tien jaar geleden. Maar de vooruitgang is nog veel te broos om tot blijvende dalingen van de wereldwijde uitstoot te leiden."
De atmosferische CO2-concentratie zal naar verwachting 425,7 deeltjes per miljoen bereiken in 2025, 52% hoger dan het pre-industriële niveau. Deze mijlpaal komt precies tien jaar na de ondertekening van het Parijsakkoord, wat de dringende behoefte aan versnelde klimaatactie benadrukt.
Tijd voor transformerende actie
Glen Peters van het Noorse onderzoeksinstituut CICERO stelt: "Ondanks vooruitgang op veel vlakken blijft de fossiele CO2-uitstoot onverbiddelijk stijgen. We hebben nu overtuigend bewijs dat schone technologie niet alleen helpt om uitstoot te verminderen, maar ook economisch voordeliger is dan fossiele alternatieven."
Het rapport dient als een laatste waarschuwing: zonder onmiddellijke en dramatische emissiereducties zal de kans om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C permanent verloren gaan. Elke ton CO2 die nu wordt bespaard, telt mee om een leefbare planeet voor toekomstige generaties te behouden.
Nederlands
English