China legt exportverbod op Nexperia na Nederlands ingrijpen

Chipcrisis escaleert na Chinese vergeldingsmaatregel tegen Nederlands ingrijpen

In een dramatische escalatie van de wereldwijde handelsoorlog rond chips heeft China een exportverbod opgelegd aan de Nederlandse chipfabrikant Nexperia na een ongekondigde interventie door de Nederlandse overheid. De Chinese regering maakte op 4 oktober 2025 bekend dat de Chinese dochteronderneming van Nexperia haar producten niet meer internationaal mag exporteren, wat ongeveer 50 miljard chips per jaar treft die cruciaal zijn voor smartphones, auto's en zonnepanelen wereldwijd.

Nederlandse overheid grijpt in met noodwet

Nederland riep op 30 september 2025 de zelden gebruikte Wet beschikbaarheid goederen uit 1952 in werking om controle te nemen over de operaties van Nexperia. Deze Koude Oorlog-wetgeving, die nog nooit eerder in de hightechsector was gebruikt, stelt de overheid in staat in te grijpen in bedrijven om de beschikbaarheid van cruciale goederen tijdens noodsituaties te garanderen. 'We moesten ingrijpen om te voorkomen dat deze cruciale chips niet beschikbaar zouden zijn tijdens mogelijke crisissituaties,' zei demissionair minister van Economische Zaken over de buitengewone maatregel.

Het ingrijpen volgde nadat de Nederlandse overheid 'serieuze signalen van bestuurlijke tekortkomingen' had geïdentificeerd en zorgen over mogelijke technologie-lekkage naar China. De Ondernemingskamer van het gerechtshof Amsterdam schorste Nexperia-topman Zhang Xuezheng vanwege 'terechte twijfels over goed bestuur' na onthullingen over twijfelachtige financiële praktijken.

Bestuurlijke zorgen leiden tot actie

Uit rechtbankstukken bleek dat Zhang Xuezheng een miljoenenbestelling had goedgekeurd bij het Chinese bedrijf WSS, waar hij persoonlijke belangen had, hoewel de order volgens de rechtbank helemaal niet nodig was. Daarnaast trok hij de bankvolmachten in van ervaren financiële bestuurders en droeg deze over aan personen zonder financiële ervaring, waaronder iemand die nog niet eens bij Nexperia werkte.

Nexperia, dat in 2018 werd overgenomen door het Chinese bedrijf Wingtech Technology voor $3,6 miljard, had sinds 2023 zorgen geuit bij het ministerie van Economische Zaken over de invloed van zijn enige aandeelhouder. Wingtech onderhoudt sterke banden met de Chinese staat via de State-owned Assets Supervision and Administration Commission.

Geopolitieke spanningen en Amerikaanse druk

De situatie weerspiegelt bredere geopolitieke spanningen in de chipindustrie. China heeft Nederland beschuldigd van handelen onder druk van de Verenigde Staten, hoewel Nederlandse functionarissen dit ontkennen. Uit rechtbankstukken blijkt echter dat op 30 september, dezelfde dag dat de Nederlandse overheid ingreep, de VS handelsbeperkingen oplegde aan Nexperia.

'Dit is een buitengewoon schandelijke schending van internationale regels en marktprincipes,' verklaarde een vertegenwoordiger van de Chinese chipindustrie, die de Nederlandse acties veroordeelde. De Europese Commissie heeft steun uitgesproken voor de Nederlandse stap om de Europese economische veiligheid te beschermen.

Industrie-impact en lopende onderhandelingen

Nexperia, met hoofdkantoor in Nijmegen en 12.500 werknemers wereldwijd, produceert essentiële chips voor de Europese auto-industrie en consumentenelektronica. Het bedrijf is nu in actieve onderhandelingen met Chinese autoriteiten om vrijstellingen van het exportverbod te verkrijgen. 'We zijn in nauw overleg met Chinese overheidsinstanties om de impact van deze maatregel te beperken,' stelde het bedrijf op zijn website.

De interventie van de Nederlandse overheid blijft maximaal één jaar van kracht, terwijl de duur van de Chinese exportbeperkingen onzeker blijft. Deze confrontatie vertegenwoordigt een van de belangrijkste handelsgeschillen tussen China en een Europees land in recente jaren en benadrukt het strategische belang van chipfabricage in de mondiale economische concurrentie.