NAVO overweegt tegenmaatregelen na Russische luchtruimschending Polen

NAVO-landen verenigen zich na Russische luchtruimschending

De NAVO-lidstaten hebben de militaire leiding verzocht om opties te onderzoeken voor maatregelen tegen Rusland na schending van het Poolse luchtruim door Russische drones. Het incident, dat vannacht plaatsvond, heeft Polen ertoe aangezet artikel 4 van het NAVO-verdrag in te roepen, wat ernstige veiligheidszorgen signaleert.

Spoedoverleg en solidariteit

Vanmorgen vond een spoedoverleg plaats tussen NAVO-bondgenoten nadat Polen meldde dat meerdere Russische drones zijn luchtruim waren binnengedrongen. Nederlandse F-35 gevechtsvliegtuigen die in Polen gestationeerd zijn, schoten de binnendringende drones succesvol neer, wat de collectieve verdedigingscapaciteiten van de alliantie demonstreert.

"De bondgenoten hebben solidariteit betuigd en veroordelen het roekeloze gedrag van Rusland," verklaarde NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte tijdens een persconferentie. Hij benadrukte dat het incident nog onderzocht wordt, maar dat deze luchtruimschending geen op zichzelf staand geval is.

Internationale reacties

Europese ministers hebben fel gereageerd op het incident. De Duitse minister van Defensie Boris Pistorius noemde het een "onacceptabele en gerichte provocatie tegen de NAVO." De Poolse minister van Buitenlandse Zaken Sikorski gaf aan zeker te weten dat dit geen ongeluk was, wat sentimenten weerspiegelt van meerdere NAVO-bronnen die geloven dat de schending opzettelijk was.

Begrip van NAVO-artikelen 4 en 5

Artikel 4 van het NAVO-verdrag stelt leden in staat om overleg te plegen wanneer "de territoriale onschendbaarheid, politieke onafhankelijkheid of veiligheid van een der partijen wordt bedreigd." Dit is pas de achtste keer dat artikel 4 is ingeroepen sinds de oprichting van de NAVO in 1949.

Anna van Zoest, directeur van de Atlantische Commissie en voormalig NAVO-functionaris, merkte op: "Artikel 4 is sinds de oprichting van de NAVO weinig gebruikt. Dit is pas de achtste keer." De eerste keer was in 2003 door Turkije tijdens grensspanningen met Irak, terwijl de meest recente in februari 2022 was toen acht NAVO-landen, waaronder Polen, het inriepen na de Russische invasie van Oekraïne.

Artikel 5, de bekendere collectieve verdedigingsclausule, stelt dat een aanval op één lid wordt beschouwd als een aanval op allen. Het is slechts één keer ingeroepen—door de Verenigde Staten na de aanslagen van 11 september 2001.

Mogelijke reacties

Demissionair minister van Buitenlandse Zaken David van Weel, die eerder bij de NAVO werkte, benadrukte de noodzaak van een "zeer duidelijk antwoord" als de drone-inbraak als opzettelijk wordt bevestigd. NAVO-bondgenoten overwegen maatregelen om de luchtverdediging langs de oostgrens te versterken en mogelijke directe acties tegen Rusland of Wit-Rusland.

De alliantie wacht op officiële onderzoeksresultaten voordat passende tegenmaatregelen worden bepaald, maar eenheid en erkenning van de ernst van de situatie waren duidelijk tijdens het spoedoverleg van vandaag.