Rutte naar VS om banden met Trump te herstellen over Oekraïne

NAVO-chef op dringende missie naar Washington

NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte is onderweg naar Washington voor cruciale gesprekken met president Donald Trump, met als doel diplomatieke scheuren te herstellen na de gespannen ontmoeting vorige week tussen Trump en Oekraïens president Volodymyr Zelensky. Bronnen bevestigen aan NOS dat Rutte's hoofddoel is om de Verenigde Staten weer op één lijn te krijgen met Europese en Oekraïense posities over het beëindigen van de Russische invasie.

De Zelensky-Trump Confrontatie

De ontmoeting vorige week in het Oval Office tussen Trump en Zelensky liep volgens berichten uit op een woordenwisseling, waarbij de Financial Times de ontmoeting omschreef als 'dramatisch en contraproductief voor Oekraïne'. Volgens anonieme bronnen eiste Trump dat Zelensky de volledige Donbas-regio aan Rusland zou afstaan, een eis die Moskou's territoriale winst zou legitimeren. 'Trump zou hebben geschreeuwd en gevloekt, waarbij hij erop aandrong dat Oekraïne significante concessies aan Rusland moet doen', vertelde een Europese diplomaat die op de hoogte is van de kwestie aan verslaggevers.

De confrontatie vertegenwoordigt een significante verschuiving ten opzichte van Trump's eerdere positie, waarin hij publiekelijk Oekraïne's recht ondersteunde om alle bezette gebieden terug te veroveren. De abrupte beleidsommezwaai kwam na Trump's telefoongesprek met Russisch president Vladimir Poetin, die Trump sinds het begin van zijn tweede termijn regelmatig heeft geprezen.

Europa's 12-punten Vredesvoorstel

Ondertussen hebben Europese landen en Oekraïne een uitgebreid 12-punten vredesvoorstel ontwikkeld, zoals gerapporteerd door Bloomberg. Het kader omvat onmiddellijke implementatie van een staakt-het-vuren, bevriezing van de huidige frontlinies, terugkeer van alle gedeporteerde Oekraïense kinderen, gevangenenruil en geleidelijke sanctieverlichting gekoppeld aan Russische naleving.

'Het voorstel vertegenwoordigt een gecoördineerde Europese aanpak om dit verwoestende conflict te beëindigen terwijl Oekraïne's soevereiniteit behouden blijft', verklaarde een hoge EU-functionaris anoniem. Het plan zou een Vredesraad oprichten, mogelijk voorgezeten door Trump, om de implementatie te overzien en veiligheidsgaranties voor Oekraïne te handhaven.

Diplomatieke Schadebeperking

Rutte's Washington-missie komt te midden van groeiende bezorgdheid onder Europese leiders over Trump's schijnbare afstemming met Poetin. 'Je kunt dit zien als een poging tot schadebeperking', merkte NAVO-correspondent Kysia Hekster op. 'Er is oprechte bezorgdheid over hoe gemakkelijk Trump door Poetin lijkt te worden beïnvloed, en Rutte's taak is om de VS weer in lijn te brengen met Europese veiligheidsbelangen.'

De diplomatieke spanningen zijn bijzonder zorgwekkend gezien Rusland's voortdurende militaire opbouw. Zoals Rutte opmerkte in zijn recente toespraak tot NAVO-parlementsleden, wijst Rusland 40% van zijn begroting toe aan oorlogseconomie, waarbij jaarlijks 1.500 tanks en 3.000 gepantserde voertuigen worden geproduceerd.

Aankomende Europese Toppen

De situatie wordt verder besproken op twee belangrijke Europese bijeenkomsten deze week. EU-leiders komen donderdag bijeen in Brussel om het gebruik van bevroren Russische tegoeden voor Oekraïense steun te bespreken, gevolgd door vrijdag's top in Londen van de 'coalition of the willing' landen die Oekraïne steunen, waaronder het VK en Canada. Demissionair premier Schoop zal de Londense bijeenkomst bijwonen.

Ondanks de diplomatieke uitdagingen blijven Europese leiders toegewijd aan het steunen van Oekraïne. 'We kunnen onze principes of onze bondgenoten niet in de steek laten', benadrukte een Duitse regeringswoordvoerder. 'De soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne blijven ononderhandelbaar voor de Europese Unie.'

De uitkomst van Rutte's Washington-missie zou de koers van zowel het Oekraïne-conflict als de trans-Atlantische relaties significant kunnen beïnvloeden. Met Trump die een potentiële top met Poetin in Boedapest plant, haasten Europese leiders zich om een verenigde positie vast te stellen voordat verdere diplomatieke verschuivingen plaatsvinden.