Wereldwijde Digitale Belastingonderhandelingen Hervatten bij OECD
Na maanden van gestagneerde onderhandelingen zijn de wereldwijde digitale belastinggesprekken officieel hervat onder de vlag van het OECD Inclusive Framework, waarbij nu 139 jurisdicties deelnemen aan wat de belangrijkste herziening van internationale belastingregels in een eeuw zou kunnen worden. De hernieuwde discussies komen op een moment dat landen worstelen met de vraag hoe multinationale digitale giganten die grensoverschrijdend opereren met minimale fysieke aanwezigheid eerlijk belast kunnen worden.
'We bevinden ons op een kritiek keerpunt waar we ofwel een multilaterale oplossing bereiken of het risico lopen te vervallen in een lappendeken van unilaterale digitale belastingen die handelsoorlogen kunnen veroorzaken,' zei EU-commissaris Michael McGrath in een recente verklaring. Het Europees Parlement heeft aangedrongen op een hardere aanpak, waarbij sommige leden pleiten voor eigen EU-digitale belastingmaatregelen als de internationale vooruitgang onvoldoende blijft.
Het Twee-Pijler Raamwerk
In het hart van de onderhandelingen staat het twee-pijler raamwerk van de OECD. Pijler Eén heeft tot doel belastingrechten voor grote multinationale ondernemingen—met name digitale giganten—te herverdelen naar landen waar ze belangrijke markten hebben maar beperkte fysieke aanwezigheid. Dit zou fundamenteel veranderen hoe bedrijven zoals Google, Amazon en Facebook wereldwijd worden belast.
Pijler Twee stelt een wereldwijd minimum vennootschapsbelastingtarief van 15% vast, ontworpen om een 'race naar de bodem' te voorkomen waarbij landen concurreren door steeds lagere belastingtarieven aan te bieden. Volgens de Tax Foundation heeft de VS met name zorgen geuit over Pijler Eén, uit angst dat Amerikaanse bedrijven onevenredige belasting- en compliancekosten zouden dragen.
'De huidige aanpak riskeert meer complexiteit te creëren dan het oplost,' merkte de Amerikaanse minister van Financiën Steven Mnuchin op in recente commentaren. De OECD heeft echter bevestigd dat de Verenigde Staten toegewijd blijven aan de onderhandelingen, een cruciale ontwikkeling gezien het feit dat veel van 's werelds grootste digitale bedrijven Amerikaans zijn.
BEPS en de Digitale Economie
De digitale belastinggesprekken maken deel uit van het bredere Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) project, dat volgens de OECD landen jaarlijks $100–240 miljard aan verloren inkomsten kost. Zoals de Wikipedia-pagina over BEPS uitlegt, stellen deze strategieën multinationals in staat winsten te 'verschuiven' van hogere belastingjurisdicties naar lagere waar weinig economische activiteit is, waardoor de belastinggrondslag van landen waar echte bedrijvigheid plaatsvindt wordt uitgehold.
Digitale bedrijven zijn bijzonder bedreven in het gebruik van BEPS-strategieën omdat hun waarde vaak voortkomt uit immateriële activa zoals intellectueel eigendom, dat gemakkelijk over grenzen kan worden overgedragen. De negende jaarlijkse peer review van de OECD voor BEPS Actie 5 onthulde dat tot nu toe meer dan 64.000 uitwisselingen van informatie hebben plaatsgevonden met betrekking tot meer dan 28.500 belastingrulings, met 5.500 uitwisselingen gerelateerd aan bijna 2.300 rulings alleen al in 2024.
Recente Ontwikkelingen en Uitdagingen
Volgens Bloomberg Tax-rapporten kondigde EU-commissaris McGrath aan dat discussies over het finaliseren van een multilaterale oplossing tegen het einde van het jaar kunnen worden afgerond. Er blijven echter aanzienlijke hindernissen bestaan, waaronder meningsverschillen over welke bedrijven moeten worden gedekt en hoeveel belastingrechten moeten worden herverdeeld.
De recente rapporten van de OECD aan G20-financieministers benadrukken de voortdurende inspanningen om belastingsamenwerking te verbeteren en moderne belastinguitdagingen in de gedigitaliseerde economie aan te pakken. Deze rapporten komen vóór cruciale G20-bijeenkomsten waar digitale belastingheffing een belangrijk agendapunt zal zijn.
Ontwikkelingslanden hebben zich bijzonder uitgesproken in deze discussies, aangezien zij sterker afhankelijk zijn van vennootschapsbelasting en onevenredig worden getroffen door BEPS-activiteiten. 'Dit gaat niet alleen over eerlijkheid—het gaat over ontwikkeling,' zei een vertegenwoordiger van het African Tax Administration Forum. 'Wanneer multinationals belastingen in onze landen ontwijken, verliezen we middelen die nodig zijn voor infrastructuur, gezondheidszorg en onderwijs.'
Marktimplicaties en Toekomstperspectief
De hervatting van de gesprekken heeft aanzienlijke implicaties voor wereldwijde markten. Technologieaandelen hebben volatiliteit vertoond terwijl investeerders potentiële belastingeffecten beoordelen, terwijl belastingadviesbureaus een toegenomen vraag naar digitale belastingcompliance-diensten melden. Volgens het maandelijkse rapport van EY van december 2025 bereiden tal van landen, waaronder Frankrijk, Duitsland, Italië en het VK, binnenlandse wetgeving voor die kan worden geactiveerd afhankelijk van de uitkomst van de OECD-onderhandelingen.
De inzet is hoog: het niet bereiken van overeenstemming kan leiden tot een proliferatie van unilaterale digitale dienstenbelastingen (DST's), die al handelsspanningen tussen de VS en verschillende Europese landen hebben veroorzaakt. De VS heeft Frankrijk eerder gedreigd met tarieven tot 100% vanwege zijn digitale belasting, wat het potentieel van deze belastinggeschillen om uit te groeien tot bredere handelsconflicten benadrukt.
Terwijl de onderhandelingen in 2025 doorgaan, zullen alle ogen gericht zijn op of de 139 jurisdicties in het OECD Inclusive Framework hun verschillen kunnen overbruggen. De uitkomst zal niet alleen bepalen hoe digitale bedrijven worden belast, maar zou de internationale belastingregels voor decennia kunnen hervormen, wat van invloed is op alles van overheidsinkomsten tot bedrijfsinvesteringsbeslissingen over de hele wereld.