Europese Commissie onderzoekt Google's AI-zoekpraktijken
De Europese Commissie heeft een formeel antitrustonderzoek geopend naar Google's kunstmatige intelligentie-zoekfuncties, wat een belangrijke escalatie betekent in de EU-regulering van Big Tech's AI-ambities. Het onderzoek, aangekondigd op 9 december 2025, zal onderzoeken of Google de EU-mededingingsregels overtreedt door online content van uitgevers en YouTube-makers te gebruiken zonder passende vergoeding om zijn AI-systemen te trainen.
Wat het onderzoek omvat
Het onderzoek richt zich op twee hoofdgebieden: Google's gebruik van webuitgeverscontent voor zijn AI Overzichten en AI Mode-functies, en zijn gebruik van YouTube-video's om generatieve AI-modellen te trainen. Volgens de verklaring van de Commissie zal het onderzoek beoordelen of Google 'de EU-mededingingsregels overtreedt door uitgevers niet passend te compenseren of hen de mogelijkheid te bieden om het gebruik van hun content voor AI-gegenereerde samenvattingen te weigeren zonder toegang tot Google Search te verliezen.'
'Veel uitgevers zijn afhankelijk van Google Search voor gebruikersverkeer, en ze willen het risico niet lopen de toegang daartoe te verliezen,' merkte de Commissie op in haar persbericht, waarbij de machtsongelijkheid tussen de techgigant en contentmakers werd benadrukt.
Het perspectief van uitgevers
Uitgevers in heel Europa hebben zich uitgesproken over hun zorgen met betrekking tot AI-gegenereerde zoekresultaten. Het kernprobleem is dat Google's AI Overzichten samenvattingen van content direct in zoekresultaten weergeven, waardoor gebruikers minder vaak hoeven door te klikken naar websites van uitgevers. Dit heeft geleid tot aanzienlijke verkeersdalingen en bijbehorende inkomstenverliezen uit advertenties.
'Innovatie mag niet worden gebouwd op het gebruik van professionele journalistiek zonder overeengekomen voorwaarden en eerlijke vergoeding,' zei Angela Mills Wade, uitvoerend directeur van de European Publishers Council, die het onderzoek verwelkomde als 'noodzakelijk en tijdig.'
YouTube-content onder de loep
Het onderzoek richt zich ook op Google's gebruik van YouTube-video's om zijn AI-modellen te trainen. De Commissie zal onderzoeken of contentmakers passend worden gecompenseerd voor het gebruik van hun werk om Google's AI-capaciteiten te ontwikkelen, en of ze zinvolle opties hebben om zich af te melden voor dergelijk gebruik.
Bovendien zal het onderzoek nagaan of Google oneerlijk concurrerende AI-ontwikkelaars beperkt bij het gebruik van YouTube-content om hun eigen modellen te trainen, terwijl het diezelfde content gebruikt voor zijn eigen AI-diensten. Dit zou Google een oneerlijk concurrentievoordeel kunnen geven in de snel groeiende AI-markt.
Regelgevingscontext en mogelijke gevolgen
Dit onderzoek komt te midden van bredere regelgevingsuitdagingen voor Google in Europa. In september 2025 kreeg Google een boete van €3 miljard opgelegd voor antitrustovertredingen met betrekking tot zijn advertentietechnologie. Het huidige onderzoek vertegenwoordigt de nieuwste poging van de EU om eerlijke concurrentie op digitale markten te waarborgen, vooral nu AI-technologieën veranderen hoe informatie wordt opgezocht en geconsumeerd.
EU-antitrustchef Teresa Ribera benadrukte de bredere principes die op het spel staan: 'Een vrije en democratische samenleving is afhankelijk van diverse media, open toegang tot informatie en een levendig creatief landschap. Deze waarden staan centraal in wie wij zijn als Europeanen. AI brengt opmerkelijke innovatie en veel voordelen voor mensen en bedrijven in heel Europa, maar deze vooruitgang mag niet ten koste gaan van de principes die centraal staan in onze samenlevingen.'
Google's reactie en sectorimplicaties
Google heeft gereageerd op het onderzoek door te stellen dat de klacht 'innovatie in een concurrerende markt dreigt te verstikken.' Het bedrijf argumenteert dat zijn AI-functies zijn ontworpen om de gebruikerservaring te verbeteren en dat het maatregelen heeft genomen om zorgen van uitgevers aan te pakken, waaronder prominente koppelingen naar broncontent binnen AI Overzichten.
Als het onderzoek concludeert dat Google de EU-wet heeft overtreden, zou de Commissie boetes kunnen opleggen tot 10% van de wereldwijde jaaromzet van het bedrijf. Belangrijker is dat de uitkomst belangrijke precedenten zou kunnen scheppen voor hoe AI-bedrijven online content kunnen gebruiken om hun modellen te trainen, terwijl ze intellectuele eigendomsrechten en eerlijke concurrentieprincipes respecteren.
Het onderzoek zal naar verwachting enkele maanden duren, waarbij sectorwaarnemers aandachtig toekijken omdat het de toekomst van AI-ontwikkeling en contentmonetisering in het Europese digitale landschap zou kunnen vormgeven.