Historisch Vredesakkoord Getekend Tijdens Doorlopend Conflict
Tijdens een ceremonie in het recentelijk hernoemde Donald J. Trump Institute of Peace in Washington D.C. hebben de Rwandese president Paul Kagame en de Congolese president Felix Tshisekedi op 4 december 2025 een 'historisch' vredesakkoord ondertekend. De ondertekening, gehost door oud-president Donald Trump, heeft als doel een einde te maken aan decennia van conflict tussen de twee Afrikaanse landen dat honderdduizenden levens heeft geëist en miljoenen mensen heeft ontheemd.
De Washington Akkoorden voor Vrede en Welvaart bouwen voort op een eerder akkoord van 27 juni 2025 en omvatten verplichtingen om vijandelijkheden te staken, troepen terug te trekken en economische samenwerkingskaders op te zetten. 'Na een lange periode van elkaar doden gaan ze elkaar nu veel knuffelen,' zei Trump in zijn karakteristieke stijl tijdens de ceremonie. 'Ze gaan elkaars handen vasthouden en economisch profiteren van de VS, zoals elk ander land doet.'
Economische Belangen en Minerale Grondstoffen
Naast het vredeskader bevat het akkoord significante economische componenten die vragen oproepen bij analisten. De Verenigde Staten tekenden aparte bilaterale overeenkomsten met beide landen over toegang tot zeldzame aardmetalen en kritieke grondstoffen. Congo bezit ongeveer 70% van 's werelds kobaltreserves, samen met aanzienlijke koper-, lithium- en coltaandeposito's - mineralen die essentieel zijn voor elektronica, elektrische voertuigen en defensietechnologieën.
'Er is een geopolitieke strijd gaande over deze mineralen, en de VS loopt achter op rivaal China,' merkte een diplomatieke bron op die bekend is met de onderhandelingen. Amerikaanse bedrijven zijn nu gepositioneerd om mijnbouwrechten te verkrijgen in beide landen, wat een strategische verschuiving markeert in de Amerikaanse aanpak om kritieke toeleveringsketens veilig te stellen weg van Chinese dominantie.
De M23 Olifant in de Kamer
Ondanks de feestelijke sfeer in Washington ging de gevechten door in de Congolese provincie Zuid-Kivu op de dag van ondertekening zelf. De door Rwanda gesteunde rebellengroep M23, die in januari 2025 de strategische stad Goma veroverde, was opvallend afwezig bij de onderhandelingen en ondertekeningsceremonie.
Volgens BBC-rapporten hebben VN-experten tot 4.000 Rwandese troepen gedocumenteerd die naast M23-rebellen vechten, hoewel Rwanda blijft ontkennen direct betrokken te zijn. Het vredesakkoord vereist dat Rwanda zijn steun aan M23 intrekt en dat Congo de FDLR-militie ontmantelt, maar aan geen van beide voorwaarden is voldaan.
Elles van Gelder, Afrika-correspondent voor NOS, gaf cruciale context: 'M23 was niet aanwezig aan de onderhandelingstafel, noch in het Witte Huis bij de ondertekening. De vraag is nu in hoeverre Rwanda echt controle heeft over de rebellengroep en of die zich zal terugtrekken. Daar zijn nog aparte gesprekken over in Qatar tussen M23 en de Democratische Republiek Congo.'
Regionale en Internationale Betrokkenheid
Het vredesproces betrof meerdere internationale actoren naast de Verenigde Staten. De Afrikaanse Unie en Qatar speelden significante bemiddelende rollen gedurende verschillende maanden. Regionale leiders, waaronder presidenten van Togo, Angola, Burundi, Kenia, en vertegenwoordigers van Oeganda en de Verenigde Arabische Emiraten, woonden de ondertekeningsceremonie bij, wat brede regionale steun voor het initiatief aangeeft.
Volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken stelt de overeenkomst ook een Regionaal Economisch Integratiekader (REIF) op, ontworpen om een routekaart te creëren voor vrede, veiligheid en ongekende economische groei in de Grote Meren-regio.
Scepsis en Humanitaire Zorgen
Hoewel de diplomatieke prestatie in Washington wordt gevierd, is de scepsis diep geworteld onder Congolese burgers en regionale experts. Het conflict heeft een van 's werelds grootste humanitaire crises gecreëerd, met meer dan 6 miljoen ontheemden alleen al in Oost-Congo.
'Burgers in het oorlogsgebied hebben geen enkel vertrouwen in de internationale gemeenschap en hun nationale regering,' legde van Gelder uit. 'Dat komt doordat ze al decennia te maken hebben met gevechten. In het akkoord wordt ook niet gesproken over het geweld tegen burgers of de berechting van de daders. Daarom is er denk ik niet veel hoop dat er echt verandering komt.'
Een woordvoerder van de Rwandese regering erkende de uitdagingen die voor de boeg liggen en vertelde verslaggevers: 'We hebben geen toverstaf, dus het zal een proces worden.'
Wat Volgt Er Nu?
De onmiddellijke test zal zijn of het staakt-het-vuren standhoudt en of M23-rebellen beginnen met terugtrekken uit bezette gebieden. Parallelle onderhandelingen gaan door in Qatar tussen de Congolese regering en M23-leiderschap, los van het Washington-akkoord.
President Tshisekedi noemde de overeenkomst een 'kantelpunt,' terwijl president Kagame erkende dat er 'ups en downs' zouden zijn in de uitvoering. Voor Trump vertegenwoordigt het akkoord een nieuwe buitenlandse politieke prestatie terwijl hij zich positioneert voor potentiële toekomstige politieke ondernemingen.
De komende weken zullen uitwijzen of deze Washington-ceremonie een echte doorbraak markeert of slechts een nieuw hoofdstuk in de lange, tragische geschiedenis van conflict in de Grote Meren-regio van Centraal-Afrika.